Đề thi kết thúc môn Ngữ văn học kỳ II, lớp 9 do Phòng GD&ĐT quận 10, TP HCM ra cho học sinh vào sáng 22/4 ngay lập tức đã gây sốt bởi sự khó hiểu, lạ lùng. Là kỳ thi nhằm sử dụng kết quả để xét tốt nghiệp THCS nhưng nhiều giáo viên nhận định đề thi mang tính đánh đố, gây hiểu nhầm và đa số học sinh sẽ mất điểm.
Ở phần I, câu 1 của đề văn có câu hỏi như sau: “Nguyễn Du viết: Cỏ non xanh tận chân trời/Cành lê trắng điểm một vài bông hoa. Nào phải để cho chúng ta biết cảnh mùa xuân ra sao mà thôi, hai câu thơ làm chúng ta rung động với cái đẹp lạ lùng mà tác giả đã nhìn thấy trong cảnh vật, rung động với cảnh thiên nhiên mỗi mùa xuân lại như tái sinh, tươi trẻ mãi, và cảm thấy trong lòng ta có những sự sống tươi trẻ luôn luôn tái sinh ấy”.
Đọc đoạn trích trên và thực hiện các yêu cầu sau: a) Nêu tên tác giả tác phẩm; b) Từ ý nghĩa của các cụm chủ vị “ta biết cảnh mùa xuân”, “chúng ta rung động với cái đẹp lạ lùng”, em hãy tìm các cụm từ thể hiện điều chúng ta có được từ văn học nghệ thuật (qua đôi câu thơ của thi hào Nguyễn Du).
Thạc sĩ Trần Tiến Thành, chuyên viên môn ngữ văn thuộc Sở GD&ĐT TP HCM, cho biết, chưa nhận được đề thi do phòng GD&ĐT gửi về, nhưng nếu giáo viên, học sinh phản ánh nhiều, bộ phận ra đề sẽ phải xem xét lại.
Trong khi đó, ông Phan Văn Đồng, Trưởng phòng GD&ĐT quận 10, cho hay, đang yêu cầu tổ bộ môn báo cáo chi tiết và giải quyết theo hướng điều chỉnh đáp án có lợi cho học sinh.
Đánh đố
Trước đó, giáo viên một trường THCS tại TP HCM phân tích, khi trả lời yêu cầu nêu tên tác giả, tác phẩm, hầu hết giáo viên, học sinh đều trả lời ngay đó là tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du. Tuy nhiên, đáp án của câu hỏi này lại là Tiếng nói văn nghệ của nhà văn Nguyễn Đình Thi. Đề thi đánh đố ở chỗ nếu không để ý dấu ngoặc kép, học sinh sẽ trả lời sai.
Một giáo viên Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, nhận xét: Nội dung kiến thức không sai nhưng cách trích dẫn văn bản tác phẩm mơ hồ, dễ khiến học trò hiểu nhầm. Về ngôn ngữ, việc sử dụng từ đôi câu thơ trong phần phụ chú đôi câu thơ của thi hào Nguyễn Du là không chuẩn xác, dùng từ hai câu thơ đúng và hay hơn. Phần phụ chú trong dấu ngoặc đơn ở yêu cầu b chưa ổn về mạch lô gíc. Đoạn trích dẫn trong tác phẩm phê bình văn học, học sinh thường khó nhớ hơn so vơi tác phẩm thơ, truyện. Hơn nữa, phần đọc hiểu thường để học sinh ít năng khiếu giữ điểm nên ra nhẹ nhàng".
Một giáo viên khác cho hay, nhiều thầy cô sau khi đọc xong đề cũng bị lừa, huống hồ học sinh. “Người ra đề không nhìn thấy vấn đề lớn hơn, đó là văn chương không nên đánh lừa các em. Các em còn quá nhỏ nên sẽ rất hoang mang và hoài nghi. Ngay sau buổi thi, nhiều học sinh đến nói với tôi là em làm sai hết rồi. Trong khi đây là đề thi sử dụng kết quả để xét tốt nghiệp THCS. Nhiều em sẽ thiệt thòi vì đề thi này ”, giáo viên này phân tích.
