Theo Sở GD&ĐT Hà Nội, năm 2015 “bùng phát” xu hướng du học tại Nhật Bản với số lượng gần 15.000 sinh viên. Tuy nhiên, thị trường này không bền vững vì sau một thời gian, du học sinh không đạt mục tiêu mong muốn ban đầu là vừa học vừa làm.
Thị trường cho con nhà giàu
Chị Hoàng Bích Ngọc, chuyên viên tư vấn giáo dục Canada tại Hà Nội dự đoán, sau sôi động của thị trường Nhật Bản, trong năm nay, sẽ có nhiều hồ sơ tìm kiếm cơ hội du học ở thị trường Canada. Theo thống kê, năm 2015, Việt Nam có 4.843 học sinh sang du học tại nước này. Lượng hồ sơ chờ xin visa 6 tháng cuối năm tăng 10% so với 6 tháng đầu năm 2015.
Theo chị Ngọc, nguyên nhân là năm nay Đại sứ quán Canada tại Việt Nam đang có chương trình đẩy mạnh thị trường du học. Họ làm việc, trao đổi với hàng chục trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam để tăng cường hợp tác, hỗ trợ giáo dục.
Ngoài ra, học phí tại đất nước này cũng được cho là khá dễ chịu so với Anh, Mỹ: Bậc THPT học phí khoảng 12.000 USD/năm; học phí cao đẳng, đại học khoảng 12.000 -18.000 USD/năm chưa kể chi phí ăn, ở.
Tuy nhiên, theo chị Ngọc, điểm cộng hấp dẫn du học sinh ở thị trường này chính là chính sách tạo điều kiện cấp phép cho du học sinh các nước ở lại làm việc sau khi đã tốt nghiệp.
 |
| Du học sinh Việt Nam tại Anh. |
Mỗi du học sinh có ít nhất 3 năm ở lại trải nghiệm môi trường công việc, nếu làm việc xuất sắc được các công ty, đơn vị sở tại ký hợp đồng dài hạn sẽ là vé bảo lãnh cho du học sinh ở lại làm việc. Nếu không, sau 3 năm du học sinh vừa có bằng cấp vừa có kinh nghiệm làm việc thực tế để trở về nước.
Được biết, có tới 95% du học sinh ở thị trường này thuộc diện phải tự túc học phí. Canada ít cấp học bổng cho học sinh, sinh viên Việt Nam.
Ông Trần Ngọc Sơn, Giám đốc Công ty Cổ phần giải pháp giáo dục và Nhân lực Toàn cầu GEMs cũng cho rằng, thị trường các nước nói tiếng Anh như Mỹ, Anh, Canada, Singapore… sẽ khá sôi động trong năm 2016.
Theo ông Sơn, các nước này có chất lượng giáo dục tốt, đào tạo ngành nghề đa dạng, hàng năm họ đều cấp một lượng học bổng lớn cho học sinh các quốc gia khác là lý do thu hút du học sinh.
Ông Sơn thông tin, các nước như Anh, Mỹ có chi phí học tập, sinh hoạt với khoảng 25.000 USD/ năm, trong đó học phí học tập chiếm khoảng 75%.
Thủ tục khó khăn
Bà Nguyễn Thị Minh Hạnh, Phó viện Trưởng Viện nghiên cứu giáo dục nghề nghiệp cho biết, số lượng du học sinh Việt Nam đang học các nước trên thực tế có tỷ lệ nhỏ so với nhu cầu.
Bà Hạnh cho rằng, ngoài yếu tố chất lượng giáo dục thì những thị trường có nhiều ký kết hợp tác giáo dục, đào tạo nghề hay có chính sách học bổng tốt sẽ là thị trường tiềm năng hút học sinh, sinh viên.
Phía học sinh, sinh viên ngày càng có nhiều thông tin để lựa chọn thị trường, trường học phù hợp năng lực, điều kiện tài chính hơn trước.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia tư vấn du học, để dành được tấm vé đi du học ở những thị trường như Anh, Mỹ, Canada, Pháp… học sinh thường vướng nhiều thủ tục khắt khe.
Chị Hoàng Bích Ngọc ví dụ, muốn xin visa của Canada, thời gian chuẩn bị kéo dài từ 2-3 tháng. Học sinh phải lập kế hoạch học tập cụ thể trong thời gian ở Canada, mong muốn làm việc ở lĩnh vực nào sau khi tốt nghiệp.
Chưa kể, phụ huynh học sinh phải chứng minh tài chính với số tiền lớn hơn 1 tỷ đồng trong tài khoản và bố mẹ học sinh phải có thu nhập thường xuyên từ 60-70 triệu đồng/ tháng. “Điều kiện khá khắt khe, chỉ có những gia đình khá giả về kinh tế mới đáp ứng được”, chị Ngọc nói.
Tương tự, các nước như Mỹ, Anh cũng yêu cầu gia đình học sinh phải chứng minh tài chính, kiểm tra trình độ ngoại ngữ…Chưa kể, chi phí học tập ở Mỹ, Anh được cho là khá đắt đỏ. Trung bình, mỗi năm học đại học, cả học phí và chi phí học tập ngốn khoảng gần 1 tỷ đồng một sinh viên/năm.
Tuy nhiên, các chuyên viên tư vấn du học cũng đánh giá, thị trường du học ở các quốc gia này khá bền vững vì chất lượng giáo dục hàng đầu thế giới. Để thu hút học sinh từ nhiều quốc gia, lãnh thổ khác, các nước này có nhiều chính sách học bổng, cũng như cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, điều kiện đi kèm của các nước như Mỹ, Pháp khá khắt khe, chỉ một tỷ lệ nhỏ sinh viên đạt được.
Bí quyết săn học bổng
Cuối năm 2015, Vũ Thị Kim Chi ở quận Cầu Giấy (Hà Nội) vừa săn thành công suất học bổng du học trình độ thạc sĩ ngành Quản trị kinh doanh tại ĐH Huddersfield (Vương quốc Anh) với mức học phí trị giá nửa tỷ đồng.
Theo Kim Chi, muốn thử nghiệm môi trường học tập ở các nước tiên tiến, việc đầu tiên phải có định hướng để hoàn thiện bản thân theo yêu cầu của mỗi nước.
“Không phải cứ điểm học tập đạt 8,0 trở lên thì học sinh sẽ có cơ hội dành được học bổng”, Kim Chi nói.
Kinh nghiệm của Chi cũng như nhiều bạn cùng lứa khi dành được học bổng của các trường danh giá thường hội tụ đủ ít nhất 4 yếu tố: Khả năng ngoại ngữ, hoạt động xã hội, hồ sơ ấn tượng và kết quả học tập.
Sau khi “săn” được suất học bổng toàn toàn phần ASFP của Chính phủ Pháp trị giá 3,5 tỷ đồng, Chu Ân Lai hiện là sinh viên năm thứ nhất chuyên ngành Công nghệ Sinh học và Khoa học Trái đất ở một trường ĐH hàng đầu tại Pháp, chia sẻ, điều quan trọng nhất đối với mỗi học sinh, sinh viên muốn dành học bổng phải “săn” thông tin các đợt thi, hoặc đợt tuyển sinh của các trường để gửi hồ sơ.
“Việc hoàn thiện hồ sơ ngắn gọn nhưng bài giới thiệu bản thân, kể về các hoạt động xã hội ấn tượng hay đặt ra mục tiêu học tập sẽ là điểm cộng cho các hồ sơ”, Chu Ân Lai nói.
Vốn là cựu học sinh Trường THPT Chuyên Hà Nội Amsterdam, lại đam mê tiếng Pháp từ nhỏ nên Ân Lai học khá tốt về ngoại ngữ nhưng chặng đường học chuyên sâu các môn khoa học tự nhiên như chương trình của Pháp lại khá gian nan.
Để giải quyết vấn đề, ngoài giờ học, em thường xuyên lên mạng giao lưu, chia sẻ tài liệu với học sinh ở Pháp để tìm hiểu thông tin học tập, thi cử ở đất nước mình mơ ước được đến là bí quyết.
Hà Nội hiện có 217 đơn vị tư vấn du học được cấp phép, TP Hồ Chí Minh có hơn 1.000 đơn vị, trong đó chỉ có 64 đơn vị được cấp phép hoạt động.
Phó giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội ông Chữ Việt Dũng đánh giá, số lượng học sinh đi du học các nước ngày càng tăng, thị trường du học ngày càng mở rộng và sôi động.
