Chỉ 3 tháng đầu năm 2021, Ấn Độ ghi nhận hàng chục ca tử vong vì chụp ảnh tự sướng. Cảnh sát cho biết con số thực tế có thể cao hơn do nhiều trường hợp không được báo cáo.
Bên cạnh đó, “killfie” (chết do selfie) không được công nhận là nguyên nhân chính thức gây tử vong, theo South China Morning Post.
Trào lưu chết chóc
Trên khắp thế giới, hành động đơn giản là chụp lại hình ảnh của chính mình đã trở thành trào lưu nguy hiểm đến tính mạng. Một số người gọi đó là “trò giết người”.
Nhiều năm gần đây, những cái chết do chụp selfie tập trung ở Ấn Độ, nơi được mệnh danh là “thủ phủ selfie tử thần của thế giới”.
 |
| Nhóm người selfie tại lễ hội mùa xuân Holi ở thành phố Siliguri, Ấn Độ. Ảnh: AFP. |
Đầu tháng 4, 2 thiếu niên ở thành phố Agra, miền Bắc Ấn Độ, chết đuối khi đang selfie dưới ao. Tháng trước, clip ghi lại cảnh một thanh niên thực hiện các pha selfie nguy hiểm trên chuyến tàu địa phương ở Mumbai gây nên làn sóng phẫn nộ trên toàn quốc.
Ở bang Orissa, miền Đông Ấn Độ, một phụ nữ 27 tuổi chết đuối dưới sông vì trượt chân ngã trong khi chụp selfie tại khu dã ngoại Kaanakund.
Tại địa điểm khác ở Orissa, một học sinh 13 tuổi chết cháy vì vướng vào dây điện cao thế trong lúc selfie trên nóc đoàn tàu đang chạy.
Năm 2018, các nhà nghiên cứu từ Viện Khoa học Y tế toàn Ấn Độ phát hiện khoảng một nửa trong số 259 trường hợp tử vong do chụp ảnh tự sướng trên thế giới từ năm 2011 đến 2017 xảy ra ở Ấn Độ.
Nghiên cứu có tựa đề Selfies: A Boon or Bane? (tạm dịch: Chụp ảnh tự sướng: Lợi ích hay tai ương?) chỉ ra Ấn Độ, Nga, Mỹ và Pakistan là các quốc gia có nhiều ca tử vong liên quan đến chụp ảnh tự sướng nhất. Ở hầu hết vụ “killfie”, nạn nhân chết đuối, bị tàu hỏa hoặc ôtô đâm hay rơi từ trên cao xuống.
Nỗ lực ngăn chặn thảm kịch
Các chuyên gia cho rằng xu hướng nghiện chụp ảnh tự sướng ở Ấn Độ bắt nguồn từ văn hóa xã hội và sự phát triển của công nghệ.
Theo công ty dữ liệu người tiêu dùng Statista, quốc gia này có tỷ lệ sử dụng smartphone cao nhất thế giới với ước tính 760 triệu người dùng trong năm nay.
Rita Joshi, GS Xã hội học tại Đại học Delhi, cho biết ở quốc gia có ý thức về thứ bậc cao như Ấn Độ, ảnh selfie mang đến cho tầng lớp trung lưu khát vọng thể hiện bản thân theo cách độc đáo.
“Ảnh selfie khiến mọi người cảm thấy bắt kịp xu hướng khi đăng lên mạng xã hội và nhận về lượt thích. Đó là cách dễ dàng nhất để giới trẻ kết nối với toàn cầu, đặc biệt là những người ở phương Tây có phong cách sống mà họ muốn bắt chước”, bà nhận định.
 |
| Du khách chụp ảnh tự sướng với tác phẩm điêu khắc trên cát tại bãi biển ở Mumbai. Ảnh: EPA-EFE. |
Các nhân vật quan trọng và ngôi sao Ấn Độ cũng góp phần thúc đẩy trào lưu selfie phát triển mạnh. Ví như Thủ tướng Narendra Modi với tấm hình selfie với các nhà lãnh đạo thế giới hay ảnh của những ngôi sao Bollywood đều từng gây ra sự phấn khích tột độ từ công chúng.
Tuy nhiên, mối lo ngại gia tăng về hành vi chụp ảnh tự sướng thiếu trách nhiệm đã khiến người dân và các nhà hoạt động xã hội lo lắng, thúc đẩy hàng loạt phong trào nhằm ngăn chặn xu hướng này.
Ponnurangam Kumaraguru, GS tại Viện Công nghệ Thông tin Indraprastha-Delhi, đồng sáng tạo ra ứng dụng Saftie nhằm cảnh báo mọi người về các địa điểm selfie được đánh giá là “nguy hiểm”.
Deepak Gandhi (43 tuổi), doanh nhân tiếp thị kỹ thuật số, phát động SelfieToDieFor - phong trào nhằm nâng cao nhận thức về cạm bẫy của việc chụp ảnh tự sướng ở các địa điểm nguy hiểm.
Hàng loạt trang web cũng cho phép người dùng xem video về hậu quả của hành vi selfie mạo hiểm và cam kết “chụp ảnh tự sướng có trách nhiệm”.
Chính phủ Ấn Độ cũng đang đẩy mạnh nỗ lực nhằm chống lại vấn nạn này. Trung tâm Đường sắt đã chia sẻ các mẹo #SelfieSafety (tạm dịch: selfie an toàn). Lực lượng Bảo vệ Đường sắt công bố các biện pháp trừng phạt đối với những cá nhân gây phiền toái bằng các bức ảnh selfie mạo hiểm.
Cảnh sát thành phố Mumbai và tiểu bang Goa đã tạo ra các khu vực cấm selfie xung quanh những bãi biển nổi tiếng.
Piyush Goyal, Bộ trưởng Đường sắt Ấn Độ, cũng khuyến cáo người trẻ tránh selfie trên đường ray xe lửa hoặc trong lúc thực hiện các pha nguy hiểm. Cơ quan của ông đã phát động các chiến dịch nâng cao nhận thức nhằm cảnh báo mọi người về “killfie”.
Theo GS Kumaraguru, các chiến dịch nhắm vào nhóm nhân khẩu học 19-30 tuổi, đối tượng dễ tử vong do chụp ảnh tự sướng, có thể là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn các thảm kịch.
“Các công ty điện tử cũng có thể tung ra mẫu smartphone tích hợp tính năng cảnh báo người dùng về những điểm selfie nguy hiểm”, ông đề xuất.
