Câu 1: Kỳ thi đầu tiên của nước ta tổ chức dưới thời vua nào?
Khoa bảng nước ta xuất hiện từ thời Lý. Năm 1075, vua Lý Nhân Tông cho tổ chức kỳ thi tuyển chọn người tài đầu tiên, được gọi là Minh kinh bác học. Từ đây, nền khoa cử Việt Nam chính thức ra đời. |
Câu 2: Triều đại nào quy định gông cổ một tháng thí sinh mang tài liệu vào phòng thi?
Theo thời gian, phép khoa cử ngày càng hoàn thiện và nghiêm ngặt hơn. Dưới thời Nguyễn, triều đình quy định, nếu bị phát hiện mang tài liệu vào phòng thi, sẽ bị gông cùm một tháng, sau đó bị đánh 100 roi. |
Câu 3: Đối tượng nào sau đây không được dự thi?
Pháp luật thời Nguyễn quy định người chịu tang cha, mẹ, ông bà nội mà đang lo việc thờ phụng, thì không được tham gia kỳ thi. Người bất hiếu, không hòa thuận với anh em, tàn bạo, cũng không được thi. Người thân với kẻ phạm tội đã bị chém, giảo (thắt cổ), đi đày, sung quân (dù được tha về) cũng không được thi. |
Câu 4: Ngoài tài liệu, thí sinh không được…?
Theo sách "Đại Nam Hội điển sự lệ", ngoài quy định không được mang tài liệu vào trường thi, thí sinh không được nói chuyện ồn ào, lộn xộn, ngồi không đúng chỗ quy định, tự ý vứt bỏ hoặc sửa chữa bảng tên, cấm kê khai gian lận tên tuổi, cấm nộp bài trễ hạn; nếu vi phạm sẽ bị phạt rất nặng. |
Câu 5: Ai từng bị hủy kết quả vì đổi họ đi thi?
Trong hơn nghìn năm khoa bảng nước ta, một thí sinh từng bị hủy kết quả vì đổi họ đi thi Hương dưới thời Hậu Lê. Đó là Đào Duy Từ. Ông là con kép hát, theo quy định thời đó, không được đi thi. Để “lách luật”, ông đã đổi sang họ Vũ và đỗ á nguyên. Sau này bị phát hiện, ông bị lột áo mũ, đuổi về quê. |
Câu 6. Danh nhân nào suýt mất mạng vì tự ý chỉnh sửa bài thi?
Cao Bá Quát từng suýt mất mạng vì tự ý chỉnh sửa bài thi. Tại khoa thi năm 1841, thấy 24 bài thi hay nhưng phạm húy, Cao Bá Quát đã bàn với bạn trường thi là Phan Thời Nhạ dùng muội đèn chỉnh sửa. Việc bị phát giác, ông nhận án tử hình. May mắn về sau, xét thấy ý tốt của ông, vua Thiệu Trị đã tha cho tội chết. |
Câu 7. Người đầu tiên đưa toán học vào nội dung khoa cử?
Nhà Hồ là triều đại phong kiến đầu tiên đưa nội dung toán học vào khoa cử. Năm 1396, Hồ Quý Ly cho sửa lại chế độ thi cử, đặt kỳ thi Hương ở địa phương và thi Hội ở kinh thành, bỏ trường thi ám tả cổ văn thay bằng thi kinh nghĩa trong 4 trường thi, đặt thêm trường thứ năm thi viết chữ và toán. |
Câu 8. Cuốn sách toán nổi tiếng của ai từng được đưa vào chương trình khoa cử hàng trăm năm?
"Đại thành toán pháp" của trạng lường Lương Thế Vinh là công trình toán học nổi tiếng bậc nhất của nước ta thời phong kiến. Cuốn sách này đã được đưa vào chương trình khoa cử trong khoảng hơn 4 thế kỷ. |