Cuối tháng 10, điện ảnh Trung Quốc chứng kiến một cú trở mình ngoạn mục của tác phẩm Better Days (Em của niên thiếu). Bộ phim trải qua hai lần hoãn chiếu, tưởng như không có cơ hội ra rạp do khâu kiểm duyệt nghiêm ngặt.
Nhưng ngày 25/10 vừa qua, Better Days đột ngột "trình làng". Phim lập thành tích doanh thu “khủng” 500 triệu NDT, tương đương 70 triệu USD sau gần 3 ngày công chiếu.
Tuy nhiên, Better Days chỉ là trường hợp may mắn hiếm hoi. Điện ảnh Trung Quốc vẫn đang chịu áp lực nặng nề trong bối cảnh chính quyền nước này siết chặt quy định kiểm duyệt phim ảnh. Còn nhiều tác phẩm khác bị hoãn chiếu vô thời hạn, không nhìn thấy tương lai.
Better Days và Summer of Changsa - hồi sinh từ đáy tuyệt vọng
Trong năm 2019, dưới sức ép của lệnh kiểm duyệt nghiêm ngặt, Trung Quốc đã cho “đắp chiếu” nhiều bộ phim điện ảnh quốc nội với lý do mập mờ. Better Days (Em của niên thiếu) cũng chịu chung số phận trên.
Hồi tháng 2, đạo diễn Tăng Quốc Cường cùng ê-kíp sản xuất đã đưa Better Days tham gia Liên hoan phim quốc tế Berlin. Đến sát giờ chiếu ra mắt tại khuôn khổ sự kiện, tác phẩm này lại bị “tuýt còi”. Better Days bị yêu cầu rút khỏi LHP vì “sự cố hậu kỳ”. Người hâm mộ hụt hẫng nhưng vẫn nuôi hy vọng phim sẽ được trình chiếu tại phòng vé Trung Quốc.
 |
| Better Days (Em của niên thiếu) đã có cú trở mình ngoạn mục sau thời gian dài bị hoãn chiếu liên tục. |
Vận xui của Better Days chưa dừng lại ở đó. Sau khi lỡ duyên với LHP Berlin, nhà sản xuất dự kiến công chiếu phim tại quê nhà vào ngày 27/6. Nhưng chỉ 3 ngày trước khi khởi động đường đua phòng vé, Better Days đột ngột bị hủy lịch ra mắt. Nguyên nhân cụ thể không được công bố. Tờ Variety cho rằng yếu tố bạo lực có thể là lý do khiến Better Days liên tục gặp “họa”. Khán giả đặt câu hỏi, liệu bộ phim do Ảnh hậu 9X Châu Đông Vũ và Dịch Dương Thiên Tỷ đóng chính có còn cơ hội ra rạp?
Gần 4 tháng trôi qua, truyền thông Trung Quốc gần như không đả động đến tương lai của bộ phim. Đến ngày 22/10, Weibo của Better Days bất ngờ thông báo phim sẽ khởi chiếu vào ngày 25/10. Ngay lập tức, người hâm mộ đổ xô đi đặt vé trực tuyến trên Maoyan. Doanh thu từ lượng vé online của phim nhanh chóng cán mốc 100 triệu NDT. Tính đến 27/10, Better Days đã kiếm được 500 triệu NDT từ các cụm rạp.
 |
| Better Days đạt thành tích doanh thu ấn tượng chỉ sau 3 ngày công chiếu. |
Thành tích này khiến khán giả và truyền thông Trung Quốc bất ngờ. Từ lúc công bố lịch chiếu cho đến ngày chính thức ra rạp, thời gian quá gấp rút, đội ngũ sản xuất không thể triển khai kế hoạch quảng bá cho phim. Thế nhưng Better Days lại dễ dàng đạt doanh thu mở màn ấn tượng. Đây có thể được xem là trường hợp đặc biệt của điện ảnh Trung trong năm nay. Better Days đã có một cú trở mình ngoạn mục, thoát khỏi số phận bị “đắp chiếu” vô thời hạn mà nhiều bộ phim quốc nội khác đang phải chịu đựng.
Một trường hợp đặc biệt khác đáng nói đến là bộ phim Summer of Changsa của đạo diễn Tổ Phong. Sau khi đột ngột bị rút khỏi Liên hoan phim Cannes hồi hè vì "sự cố kỹ thuật", phim cũng phải chịu cảnh “đắp chiếu” dài ngày. Cho đến tháng 10 này, tờ Variety cho hay Summer of Changsa đã ấn định ra rạp vào ngày 1/11. Để qua được khâu kiểm duyệt ngặt nghèo, ê-kíp sản xuất đã phải cắt bỏ hai phân đoạn nhạy cảm trong phim.
Summer of Changsa cũng giống như Better Days, bị rút khỏi liên hoan phim vào phút chót. Trước đó, giám đốc nghệ thuật của LHP Cannes là ông Thierry Fremaux còn tuyên bố tác phẩm trên đã vượt qua khâu kiểm duyệt và sẵn sàng đến với giới mộ điệu xa gần. Tuy nhiên, trong nháy mắt, Summer of Changsha nhận lệnh phải rút khỏi Cannes. Ê-kíp làm phim cũng không được xuất hiện trong buổi họp báo.
 |
| Summer of Changsa là bộ phim hiếm hoi may mắn thoát khỏi "cửa tử" từ khâu kiểm duyệt ngặt nghèo của Trung Quốc trong năm nay. |
Summer of Changsha xoay quanh câu chuyện đầy ám ảnh về một vụ thảm sát rúng động, từ đó khắc họa lòng hận thù sâu sắc cùng giới hạn chịu đựng của con người. Không ít ý kiến cho rằng nội dung đụng chạm đến chính trị là nguồn cơn khiến phim vuột mất cơ hội trình diện tại liên hoan phim tầm cỡ. Nhiều người hâm mộ tiếc nuối vì Summer of Changsa đã giành được hai đề cử tại LHP Cannes gồm hạng mục Un Certain Regard (Góc nhìn đặc biệt) và Camera d’Or (Máy quay vàng) cho phim đầu tay, nhưng cuối cùng buộc phải vắng mặt.
Vẫn còn nhiều bộ phim bị “đắp chiếu” vô thời hạn
One Second của đạo diễn Trương Nghệ Mưu cũng chịu cảnh bị “đắp chiếu” dài ngày như Better Days và Summer of Changsa. Tuy nhiên, không may mắn tìm được cơ hội ra rạp như hai tác phẩm trên, One Second có khả năng sẽ bị hoãn chiếu vô thời hạn.
Hồi tháng 2, tác phẩm của đạo diễn Trương Nghệ Mưu bị rút khỏi Liên hoan phim Berlin vì "lý do kỹ thuật" trong quá trình chế tác hậu kỳ. Phim vốn được đề cử giải cao nhất Gấu vàng, dự kiến chiếu ra mắt trong khuôn khổ LHP vào 15/2. Theo Sina, tại một sự kiện hồi tháng 1, Trương Nghệ Mưu còn cho biết One Second dự kiến ra rạp Trung Quốc vào nửa cuối năm nay. Nhưng đến hiện tại, khi chỉ còn hơn 2 tháng nữa là hết năm 2019, tương lai của phim vẫn đang là dấu chấm hỏi.
 |
| One Second của đạo diễn Trương Nghệ Mưu đối mặt với nguy cơ bị hoãn chiếu vô thời hạn, không có cơ hội ra rạp. |
Theo giới phê bình, lý do One Second lọt "cửa tử" có thể vì phim lấy bối cảnh cuộc cách mạng văn hóa Trung quốc diễn ra từ 1966 -1976. Đây là thời điểm lịch sử đặc biệt nhạy cảm, khiến không ít nhà làm phim vướng vào rắc rối.
Một trường hợp đáng tiếc khác là bộ phim The Eight Hundred. Tác phẩm của đạo diễn Quản Hổ dự kiến ra rạp vào ngày 5/7 nhưng đột ngột bị hoãn chiếu vô thời hạn, không rõ lý do. Giới phê bình nhận định The Eight Hundred có khả năng thành công cao, mang lại cơ hội tăng phần trăm doanh thu cho phim quốc nội vào dịp hè. Bộ phim được cho sẽ là đối thủ nặng ký của bom tấn hành động Hollywood Fast & Furious Presents: Hobb & Shaw (công chiếu cùng thời điểm), nếu được ra rạp như lịch đã ấn định.
Tờ South China Morning Post cho rằng khâu kiểm duyệt quá khắt khe đang bóp nghẹt nền công nghiệp điện ảnh Trung Quốc. Các nhà làm phim không dám và không còn nhiều cơ hội bước ra khỏi vùng an toàn để tạo nên những kiệt tác. Nội dung phim ảnh bị hạn chế, trở nên một màu, đơn điệu và nhàm chán.
Cú trở mình của Better Days hay Summer of Changsa chỉ là một niềm an ủi nhỏ, không đủ để các nhà làm phim nước này bớt lo lắng về tương lai. Trong bối cảnh duyệt phim ngặt nghèo, tác phẩm của họ luôn phải đối mặt với nguy cơ bị “tuýt còi” ngay trước thềm tham gia các liên hoan phim quốc tế, hoặc bị “đắp chiếu” vô thời hạn, không biết bao giờ mới có thể ra mắt khán giả.
