Những bộ phim như Đơn giản, tôi là Maria (Simplemente María) hay Người giàu cũng khóc (Los ricos también lloran) không chỉ được yêu thích, mà còn có sức ảnh hưởng trong cuộc sống hàng ngày của khán giả Việt.
Diễn biến của những bộ phim này trở thành đề tài được bàn tán, bình luận rộng rãi. Tên nhân vật Maria trở thành chủ đề bài đồng dao của các em nhỏ, trang phục của phim cũng góp phần tạo ra những kiểu mốt thời bấy giờ.
  |
Đơn giản, tôi là Maria và Người giàu cũng khóc là hai cái tên quen thuộc với khán giả Việt yêu phim trước kia. |
Đơn giản, tôi là Maria và Người giàu cũng khóc là hai đại diện tiêu biểu cho telenovela - một thể loại đặc trưng của phim ảnh Mỹ Latin. Telenovela - tiểu thuyết truyền hình - dùng để chỉ các phim truyền hình dài tập bằng tiếng Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, được ghép từ chữ tele (truyền hình) và novela (tiểu thuyết).
Thể loại này có nhiều nét tương đồng với soap opera - phim dài tập thịnh hành ở các nước sử dụng tiếng Anh. Cả hai đều là những bộ phim dài kỳ, đề cập đời sống của nhiều nhân vật, xoay quanh các mối quan hệ tình cảm đan xen giữa họ nhằm tạo ra kịch tính cao.
Tuy vậy, telenovela có những điểm khác biệt, tạo nên chất riêng cho những tác phẩm lấy bối cảnh Mỹ Latin. Loại phim này có nội dung gọn gàng hơn, nhịp phim nhanh hơn, thường gồm khoảng 100-200 tập thay vì lên đến cả nghìn tập như soap opera.
Chủ đề của telenovela có sự gần gũi với đời sống văn hóa và lịch sử các nước Mỹ Latin. Tiêu biểu là những chủ đề về tầng lớp lao động, lịch sử, lãng mạn - hài hước và bí ẩn - giật gân. Trong số phim Mỹ Latin từng chiếu ở Việt Nam vào thập niên 90, khán giả có thể điểm qua những chủ đề tương ứng kể trên.
Đơn giản, tôi là Maria và Người giàu cũng khóc có đề tài là tầng lớp lao động, với câu chuyện về những nhân vật có xuất thân từ nông thôn, nghèo khó. Nô tì Isaura (Escrava Isaura) có đề tài về lịch sử, lấy bối cảnh thời kỳ nô lệ. Khi bình minh đến (La Mujer En El Espejo) và Hành trình trở về (El Cuerpo del Deseo) có đề tài bí ẩn, với câu chuyện xoay quanh phép thuật, linh hồn. Quyền được yêu (Direito de Amar) có đề tài lãng mạn, xoay quanh những mối quan hệ tay ba giữa các nhân vật.
 |
| Một số phim Mỹ Latin tiêu biểu chiếu ở Việt Nam thập niên 90. |
Đến những năm đầu thập niên 2000, dòng phim Mỹ Latin này có sự chuyển mình. Các thể loại và hình thức mới hơn dần tạo được chỗ đứng bên cạnh loại hình telenovela truyền thống. Trong đó, sự ảnh hưởng từ Hollywood và truyền hình Bắc Mỹ để lại dấu ấn khá rõ nét. Cùng với sự thâm nhập vào thị trường Nam Mỹ của các hãng sản xuất quốc tế, hình thức làm phim chia theo mùa (season) với số tập mỗi mùa trong khoảng 10-20 trở nên phổ biến hơn.
Bản thân loại hình telenovela cũng có sự thay đổi để phù hợp bối cảnh mới, với những tác phẩm cô đọng hơn, rút gọn số tập chỉ còn từ 50 đến 60. Nhằm đáp ứng thị hiếu của khán giả trước sức ảnh hưởng của Hollywood, dòng phim này còn có sự đổi mới ở cách khai thác đề tài và kỹ thuật sản xuất.
Tiêu biểu cho sự chuyển mình của dòng phim này Trùm sát thủ (Sr. Ávila) và Hào quang nghiệt ngã (Verdades Secretas) - hai tác phẩm được sản xuất và phát sóng trong thập niên 2010.
Trong đó, Trùm sát thủ được chia thành 4 mùa phim, với số tập mỗi mùa tối đa là 13 tập. Đây là hình thức phát sóng phổ biến của những loạt phim truyền hình đình đám tại Anh, Mỹ.
Phim khai thác đề tài về thế giới ngầm của những sát thủ, xoay quanh nhân vật chính là Ávila (Tony Dalton đóng). Trong hành trình trở thành một tay trùm trong hệ thống, Ávila xây dựng hai hình ảnh nhằm che giấu thân phận - một ở cuộc sống đời thường và một trong thế giới ngầm.
Trùm sát thủ được các nhà làm phim xây dựng với không khí đen tối, nhuốm màu bạo lực. Những đặc điểm trên giúp bộ phim được liên tưởng đến tác phẩm truyền hình tội phạm nổi tiếng của Mỹ như Biến chất (Breaking Bad) hay loạt phim điện ảnh John Wick.
 |
| Trùm sát thủ và Hào quang nghiệt ngã đánh dấu sự chuyển mình của dòng phim Mỹ Latin. |
Trong khi đó, Hào quang nghiệt ngã là phim telenovela với 50 tập. Bộ phim có chủ đề quen thuộc, xoay quanh Angel (Camila Queiroz đóng) - một cô gái trẻ bước chân vào thế giới người mẫu đầy cạm bẫy. Tác phẩm phản ánh sâu sắc những vấn đề trong xã hội Brazil, từ ước mơ trở thành người mẫu của thế hệ trẻ, đến những quy luật vận hành méo mó trong thế giới đổi chác tình - tiền.
Với nhiều đột phá trong nội dung và kỹ thuật sản xuất, Trùm sát thủ và Hào quang nghiệt ngã đã giành giải International Emmy Awards danh giá trong lĩnh vực truyền hình. Trùm sát thủ chiến thắng tại hạng mục "Loạt chương trình giờ vàng nói tiếng nước ngoài xuất sắc" (Non-English Language US Primetime Program) vào năm 2017. Hào quang nghiệt ngã chiến thắng tại hạng mục "Tiểu thuyết truyền hình" (Telenovela) vào năm 2016.
Hai bộ phim này nằm trong chuỗi phim Mỹ Latin đang được trình chiếu trên ứng dụng Phim truyện và ứng dụng Foxy của Truyền hình FPT.
Bình luận