Ai cũng có thể từng trông thấy “that girl” (tạm dịch: cô gái ấy) trên nguồn cấp dữ liệu TikTok.
“Cô gái ấy” thức dậy trước khi mặt trời mọc trong căn hộ bài trí trang nhã nhưng tối giản. Đến 7h, “cô gái ấy” mặc đồ tập và búi tóc gọn gàng. Sau buổi tập pilates hoặc nâng tạ, “cô gái ấy” chỉnh trang, tạo tư thế hoàn hảo để selfie trước gương như một thủ tục không thể thiếu.
“Cô gái ấy” có gương mặt đẹp và vóc dáng hoàn hảo. Ban đầu, “cô gái ấy” chỉ đơn giản truyền động lực tập luyện cho những phụ nữ khác.
Nhưng giờ đây, “cô gái ấy” biến thành hình mẫu về sức khỏe phổ biến, phù hợp với những tiêu chuẩn sắc đẹp của phương Tây, đặc biệt trên TikTok, vốn được thống trị bởi phụ nữ da trắng gầy gò. Đến nay, hashtag #thatgirl thu hút hơn 5,7 tỷ lượt xem trên nền tảng, theo Vox.
 |
| Các nền tảng mạng xã hội như TikTok dễ tạo ra các khuôn mẫu về ngoại hình thông qua video tập thể dục. Ảnh: Tatler Asia. |
Tạo ra kỳ vọng không thực tế
Tập thể dục trực tuyến ngày càng gắn với sự thoải mái hay luôn được coi là đẹp. Điều này tích cực hay tiêu cực phụ thuộc vào người tiêu thụ nội dung.
Nó có thể truyền cảm hứng cho một số người theo đuổi thói quen lành mạnh hơn hoặc sắp xếp lịch trình trong ngày có ý nghĩa đối với họ. Việc tin tưởng mình sẽ trở thành “it girl” (cô gái với đặc điểm gì đó nổi bật) có thể đóng vai trò như động lực tăng cường sự tự tin.
Nhưng đối với số khác, nội dung này lại có thể làm trầm trọng thêm những bất an đã có từ trước.
Joe Phua, chuyên gia về mạng xã hội và giáo sư tại Đại học Georgia (Mỹ), giải thích: “Một số người dễ bị ảnh hưởng bởi những cá nhân khác. Họ có thể cảm thấy mình cần phải tuân theo các tiêu chuẩn trong video để được yêu thích hoặc cảm thấy hài lòng về bản thân”.
Khi được quá nhiều người đăng tải và tung hô, các video KOL tập thể dục có thể trở thành quy chuẩn. Những quy tắc xã hội này có thể tạo ra kỳ vọng không thực tế và có khả năng khiến mọi người lo nghĩ nếu việc tập luyện của họ không phù hợp với hình mẫu.
 |
| Các video tập thể dục tích cực hay tiêu cực phụ thuộc vào người tiêu thụ nội dung. Ảnh: ATC. |
Tiến sĩ Michele Kerulis, cựu huấn luyện viên thể dục kiêm giáo sư tư vấn tại Viện Gia đình tại Đại học Northwestern (Mỹ), nhận định trong khi có nhiều yếu tố về ngoại hình có thể được kiểm soát thì số khác lại không.
Cạm bẫy của việc tập thể dục chỉ chú trọng vào thẩm mỹ là mọi người có thể trở nên bận tâm về một số yếu tố mà họ không thể thay đổi. Điều này có thể dẫn đến giảm sự tự tin và so sánh xã hội cao.
Một cạm bẫy khác là khiến mọi người mất tập trung vào việc tập thể dục nhằm duy trì tâm trí và cơ thể khỏe mạnh. Ngoài ra, khi đầu tư cho đồ tập, một số có thể chi tiêu quá mức chỉ để cố gắng theo kịp người khác.
Trước khi trở thành giáo sư, Kerulis là huấn luyện viên thể dục theo nhóm. Bà luôn lựa chọn cách nói cẩn thận để nâng cao sự tự tin của học viên vào khả năng riêng của họ.
“Điều quan trọng đối với tôi là không nhận xét về ngoại hình của học viên. Ví dụ, sau khi quan sát họ tập luyện, tôi thường nói ‘Kỹ thuật tốt’ hay ‘Động tác chuẩn’. Tôi tránh những câu như ‘Trông bạn thật tuyệt’ vì tôi muốn họ tập trung vào cảm giác cơ thể chứ không phải tính thẩm mỹ khi tập luyện”, bà nói.
Tập trung vào bản thân
Theo Kerulis, nhiều người lo lắng về vẻ ngoài và thường so sánh bản thân với cá nhân khác. Đây được gọi là lý thuyết so sánh xã hội và có thể thấy thường xuyên trong phòng gym và các không gian tập thể dục khác.
“Việc trông hấp dẫn có tính chủ quan. Chúng ta đều có suy nghĩ khác nhau về sức hút là gì và có thể làm gì để nâng cao điều đó ở bản thân. Có thể rất khó định nghĩa thế nào là nhìn tuyệt vời trong quá trình tập luyện, tùy thuộc vào mức độ gắng sức và loại hình tập luyện”, cựu huấn luyện viên thể dục nói.
Kerulis khuyến khích mọi người tập trung vào bản thân trong quá trình tập luyện để có thể hòa hợp với cơ thể và tâm trí. Khi liên tục nhìn vào người khác để so sánh, trừ huấn luyện viên, họ không chỉ có nguy cơ bị chấn thương do sai kỹ thuật mà còn có thể tác động tiêu cực đến chính mình.
Các nguy cơ tiềm ẩn bao gồm giảm lòng tự trọng khi so sánh với người khác, bị thương do không tập trung vào bản thân hay kém tập trung vào mục tiêu cá nhân.
 |
| Chuyên gia khuyến khích mọi người tập trung vào bản thân trong quá trình tập luyện để có thể hòa hợp với cơ thể và tâm trí thay vì chỉ quan tâm đến ngoại hình trông ra sao. Ảnh: Alamy. |
Do bản chất của Internet, Kerulis cho rằng hầu hết đều được khuếch đại trên mạng. Các video tập thể dục có thể mang lại sự tích cực nhưng cũng có thể biến tướng tiêu cực nếu người đăng vì mục đích không tốt.
“Các trào lưu trên Instagram và TikTok chắc chắn khuyến khích mục tiêu về cơ thể nhất định. Đối với một số người, điều này có thể truyền động lực như vượt qua bệnh tật, giảm cân lành mạnh hay chữa lành vết thương sau khi cắt cụt chi. Tuy nhiên, số khác lại có thể gặp vấn đề như rối loạn ăn uống”, bà nói.
Việc ngưỡng mộ vóc dáng của người khác và được thúc đẩy bởi mạng xã hội là điều hoàn toàn bình thường. Điều này trở thành vấn đề khi ai đó nghĩ rằng chỉ có một loại cơ thể được chấp nhận.
“Tôi rất vui khi thấy nhiều hình dạng cơ thể, khả năng thể chất, độ tuổi và tình trạng sức khỏe khác nhau được thể hiện theo những cách tích cực trên mạng xã hội. Tính thẩm mỹ chỉ là một phần làm nên thành công và động lực cho tài khoản của họ”.
Muốn có vẻ ngoài đẹp hơn là tăng cường thể chất sau khi tập luyện là biểu hiện của việc chỉ tập trung vào thẩm mỹ. Một số có thể chỉ tìm kiếm nhiều bình luận, lượt thích và theo dõi hơn là chia sẻ video để có thể khuyến khích người khác tìm thấy điều hữu ích từ đó.
“Mọi người muốn trông hấp dẫn cũng được. Hoàn toàn ổn khi có sự tự tin và nỗ lực tiến về phía trước. Nhưng chúng ta phải đảm bảo rằng điều đó là cho chính mình chứ không phải người khác. Đôi khi, sau một buổi tập luyện hăng say, bạn có thể trông không được hấp dẫn, nhưng không sao cả. Bạn đã đổ mồ hôi!”, Kerulis nói.
