Dưới đây là tư vấn của bác sĩ da liễu giúp bạn chăm sóc và bảo vệ làn da khỏi mụn trứng cá.
Sự khác biệt
Mụn tuổi dậy thì: Mọc ở độ tuổi 7-19. Có nhiều nguyên nhân, nhưng bị ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố di truyền: Nếu trẻ có mẹ hoặc cha bị mụn trứng cá, da nhờn và lỗ chân lông to, trẻ rất có khả năng cũng bị. Một nguyên nhân quan trọng khác của mụn tuổi dậy thì là nội tiết tố. Dù mụn tuổi dậy thì có số lượng mụn rất nhiều, chủ yếu ở vùng chữ T (trán, mũi, cằm), cổ và ngực, nhưng làn da thường sẽ phục hồi nhanh chóng nếu điều trị sớm và đúng.
Mụn trứng cá ở người lớn: Mụn trứng cá người trưởng thành hay còn được gọi mụn trứng cá muộn, mụn xuất hiện lần đầu tiên sau 25 tuổi. Nguyên nhân chủ yếu là do cuộc sống bận rộn nhịp độ nhanh với nhiều lo âu và phiền muộn kéo dài. Thêm vào đó, một số loại thuốc như thuốc ngừa thai có chứa androgen, thuốc chống động kinh, và các corticosteroid, lạm dụng mỹ phẩm, hoặc do bệnh lý buồng trứng đa nang.
Mụn ở người lớn thường dai dẳng hơn và cần nhiều thời gian hơn để chữa trị, vì càng lớn tuổi da càng trở nên nhạy cảm, dễ mất nước hơn.
Điều trị mụn trứng cá người lớn có gì khác?
Bạn nghĩ rằng, mụn trứng cá người lớn vẫn có thể sử dụng sản phẩm trị mụn giống như các em 14-19 tuổi đang dùng? Sự thật là, mụn trứng cá người lớn thường gây chán nản cho cả người bệnh lẫn bác sĩ, do các thuốc thoa không đem lại nhiều hiệu quả.
Việc điều trị mụn nên được bắt đầu bằng thói quen rửa mặt thường xuyên và đúng cách. Rửa mặt thường xuyên ở đây không phải là 1-2 tiếng lau rửa một lần, mà chỉ 2 lần mỗi ngày vào lúc sáng mới ngủ dậy và tối trước khi đi ngủ bằng sữa rửa mặt có chứa các thành phần như AHA/Salicylic Acid/Glycolic acid giúp loại bỏ dầu, vi khuẩn, tế bào chết và bụi bẩn trên da.
Mụn mức độ trung bình đến nặng thường không thể thiếu kháng sinh uống. Kháng sinh thường được chọn lựa là Doxycycline (viên 100mg x 2 lần/ngày), Minocycline (viên 50mg x 2 lần/ngày) , Clindamycin (viên 300mg x 2 lần/ngày) hoặc Quinolone (Levofloxacin 500mg ngày 1 viên, hoặc Ciprofloxacin 500mg x 2 lần/ngày).
Theo dõi hiệu quả của thuốc trong 6-8 tuần, nếu thành công tiếp tục điều trị liều duy trì. Không nên thay đổi nhóm kháng sinh khác, nếu mụn trứng cá đang đáp ứng tốt.
Thuốc thoa có chứa Retinoids (có nguồn gốc từ vitamin A, ví dụ Akneyash, Differin, Locacid...) đặc biệt tốt cho việc điều trị và ngăn ngừa mụn mới. Retinoids cũng là hoạt chất chống lão hóa tốt, do đó, chúng không chỉ giúp đánh bại mụn mà còn giảm thiểu cả những nếp nhăn. Đáng buồn là Retinoids sẽ khiến làn da của người có tuổi (vốn đã khô và nhạy cảm) trở nên khô hơn, thậm chí rất khô. Vì vậy, Retinoids không được ưu ái nhiều cho mụn trứng cá người lớn, mà thường được thay thế bằng một công thức nhẹ nhàng hơn (chẳng hạn như một sản phẩm với benzoyl peroxide 5%) để tránh kích ứng. Isotretinoin liều 0,5 – 2mg/kg/ngày đem lại hiệu quả trị mụn mạnh mẽ và nhanh chóng, nhưng đòi hỏi phải có toa bác sĩ, chống chỉ định nếu đang mang thai hoặc dự định có thai.
Thông thường, mụn thường được cải thiện trong vòng 6 tuần, tuy nhiên có thể cần 3-6 tháng để đạt hiệu quả tối đa. Trong trường hợp lũ mụn tỏ ra quá ngoan cố, bạn cần làm xét nghiệm máu để tìm xem có tình trạng cường androgen hay không. Cường androgen là khi phụ nữ có các dấu hiệu như kinh nguyệt không đều, tiết bã nhờn nhiều, bùng phát mụn trứng cá trước mỗi đợt kinh nguyệt, rụng tóc kiểu hói đầu, cơ thể có nhiều lông (đặc biệt là vùng râu như nam giới) hoặc phì đại âm vật. Lúc này, liệu pháp hoormon được xem xét, bao gồm thuốc ngừa thai kháng androgen (ví dụ: Diane-35) và Spironolacton ( 50-100 mg x 2 lần/ngày, ít nhất 3 tháng). Tuy nhiên, liệu pháp hoormon cần được bác sĩ kê toa và theo dõi, vì có nhiều tác dụng phụ như tăng Kali/máu, nhức đầu, rối loạn kinh nguyệt.
Các giải pháp công nghệ cao như sử dụng laser, liệu pháp quang động, IPL, hoặc ánh sáng đèn Led có thể được kết hợp để đem lại hiệu quả cao hơn so với điều trị thuốc đơn thuần.
Vài thói quen vệ sinh cũng giúp cải thiện mụn: Giữ cọ trang điểm được sạch, giặt gối ngủ hàng tuần, làm sạch điện thoại di động để giúp giảm vi khuẩn tiếp xúc trên da mặt. Ngoài ra, tránh nặn mụn, vì tay và móng tay rất nhiều vi khuẩn sẽ làm mụn tồi tệ hơn và thậm chí để lại một vết sẹo và thâm. Hãy sử dụng các sản phẩm chăm sóc da trên nhãn có từ “noncomedogenic” (có nghĩa là không làm tắc nghẽn lỗ chân lông) hoặc non-acnegenic (không gây mụn).
Cuối cùng, vì mụn trứng cá người lớn thường do sự căng thẳng quá mức, hãy giảm mức độ căng thẳng bằng cách ngủ nhiều hơn, cân bằng chế độ ăn uống, uống nhiều nước, hạn chế caffeine, tập thể dục vì béo phì cũng liên quan đến rối loạn nội tiết.
