Trong các chuyện thần thoại trên khắp thế giới, con người nếu trở nên bất tử sẽ được coi là những vị thần. Ở một số truyền thống khác, các thần linh sẽ là người ban cho sự bất tử. Qua thời gian, con người bình thường sẽ tìm cách khai mở những bí mật ẩn giấu về các vật liệu trong tự nhiên nhằm chặn đứng cái chết. Bí mật của sự bất tử đó là gì?
Nấm linh chi
Trong suốt hàng thế kỷ, các thầy thuốc người Trung Quốc đã dày công đi tìm thuốc trường sinh. Họ thường làm theo mệnh lệnh của các bậc hoàng đế cũng như bản thân họ tự kiểm nghiệm các chất như thủy ngân, vàng, lưu huỳnh và các loại thuốc từ thực vật. Công thức làm thuốc súng với lưu huỳnh, diêm tiêu và carbon ở buổi ban đầu được cho là linh đan. Các thầy thuốc y học cổ truyền Trung Quốc và các nhà giả kim thuật của xứ này đều có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, việc sử dụng dược thảo, nấm và khoáng chất là những công thức trường sinh vẫn còn được thực hành cho đến tận ngày nay. Vào năm 475 trước Công nguyên, các thư tịch cổ Trung Quốc đã có đề cập đến nấm bất tử, là thành phần chính làm nên trường sinh bất lão.
Linh chi là loại nấm lâu đời nhất được sử dụng trong y học. Theo quyển sách đời Hán có tên “Những bậc thầy sắc tố da, các giả kim thuật và thuật sĩ”, trong sách có đề cập đến một vài địa danh trên núi Bồng Lai là nơi có linh chi. Vài hoàng đế đời Tần và Hán đã phái đi những đội khảo sát hùng hậu nhằm tìm kiếm linh chi nhưng bất thành. Dù không rõ nấm linh chi thần kỳ ra sao nhưng nhiều loại nấm trong họ linh chi vẫn được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc cho đến tận ngày nay. Đáng chú ý là nấm Ganoderma Lucidum có sản sinh ra một loại axit tương tự như hormon steroid có tính năng làm cân bằng cholesterol và phục hồi các chấn thương.
Amrita, phấn ong
Theo Rigveda, một tuyển tập các bài kinh Vệ Đà cổ đại là nền tảng của Ấn Độ giáo, thì Amrita là loại rượu mà các vị thần uống để bất tử. Phấn ong, là thức ăn bất tử của các vị thần Hy Lạp. Còn trong các truyền thống Yoga thì Amrita cũng có thể đạt đến khi tập trung thiền định sâu thì tuyến yên sẽ giải phóng ra nó. Trong khi con người tiêu thụ Amrita khá phổ biến trong các văn bản truyền thống cổ, nhưng kiến thức về sự tồn tại của nó thì lại mập mờ, không rõ nó là một loại cây hay là nấm.
Người ta cho rằng có thể đập Amrita thành bột nhão hoặc ép lấy nước để uống. Giống như nấm linh chi, Amrita được cho là sinh trưởng nơi núi cao và rất khó kiếm. Ngày nay, nhiều nhà nhân chủng học thường ám chỉ đến loại nấm độc Amanita Muscaria, một loại nấm gây ảo giác do pháp sư Siberia sử dụng. Nhà nghiên cứu thực vật học Terence McKenna tin rằng, Amrita có thể là Psilocybe Cubensis - một loại nấm gây ảo giác mọc trong phân bò.
Bò thường là “bụng của Soma” trong văn hóa Vệ Đà. Nếu như thế thì có thể là đúng vì bò được xem là linh vật trong văn hóa Ấn Độ giáo. Tuy vậy, những người khác lại tin rằng Amrita xuất phát từ một loài cây trong họ Ephedra. Loài nấm này được sử dụng khá phổ biến trong các cộng đồng Bái Hỏa giáo ở Iran, các thầy lang Trung Quốc và dược học hiện đại. Loài cây Ephedra có chứa các Ephedrine và Pseudoephedrine, chúng có cùng các đặc tính hóa học như methamphetamine, đóng vai trò như là chất kích thích và làm ức chế sự thèm ăn. Cây Ephedra cũng dùng để điều trị huyết áp thấp.
Kim loại và khoáng chất
Ý tưởng uống nước kim loại để trở nên trường sinh bất lão từng tồn tại trong các truyền thống giả kim thuật từ Trung Quốc đến vùng Lưỡng Hà và lan tới châu Âu. Sở dĩ như thế vì người xưa tin rằng kim loại rất mạnh mẽ, vĩnh viễn và không bị phá hoại, mà một khi kim loại vào cơ thể cũng sẽ giúp cơ thể bất biến và không thể bị hủy diệt. Thủy ngân cũng là thứ mà các nhà giả kim thuật bị mê hoặc. Nhưng đây là chất cực kỳ độc, nhiều người đã chết sau khi thử nghiệm nó.
Thủy ngân đã được người Hy Lạp đặt tên cho vị thần Hermes và người Ai Cập là thần Thoth. Những câu chuyện như thế này đã ám ảnh các nhà giả kim thuật cổ đại và trung cổ, dẫn đến họ tin rằng sẽ uống nước vàng hoặc sát nhập nước vàng và thủy ngân để đạt tới sự bất tử. Ngoài vàng và thủy ngân thì thạch tín cũng là một vật liệu được tin là sẽ bất tử. Các khoáng chất khác như ngọc bích, chu sa và hematite cũng được người xưa dùng với mục đích trường sinh.
