Trước làn sóng bệnh viêm gan chưa rõ nguyên nhân lan rộng và phát hiện tại nhiều quốc gia, các nhà khoa học đặt ra nhiều giả thiết về nguồn gốc bệnh, trong đó, adeno là nghi phạm hàng đầu khi nhiều bệnh nhân dương tính dưới virus này.
Điều này khiến một số phụ huynh lo lắng khi lần đầu nghe tên virus này.
Adeno đã được phân lập gần 70 năm
Bác sĩ chuyên khoa II Lê Thanh Phuông, Trưởng khoa chuyên khoa gan, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, cho biết adeno vốn không phải loại virus mới gặp, chúng vốn xuất hiện từ lâu và gây nhiều căn bệnh phổ biến.
Năm 1953, chủng adeno virus đầu tiên được phân lập từ mô sùi vòm họng và hạch hạnh nhân của người. Vì chúng gây thoái hóa tế bào nên được gọi là virus A.D (Adenoid degenerative).
Sau đó, những virus tương tự được phân lập từ người lành và người bệnh với các tên gọi khác nhau như virus APC (Adeno Pharyngeal Conjunctival), virus ARD (Acute Respiratory Diseases).
Năm 1956, tên adeno được đặt cho nhóm virus này và được dùng cho đến ngày nay.
 |
| Hình ảnh khoa học của virus adeno. Ảnh: Pulse. |
Adenovirus thuộc họ Adenoviridae. Có hai giống được công nhận là adeno virus (chim) và Mastadeno virus (người và động vật có vú). Virus adeno người có 41 type huyết thanh khác nhau, trong đó có nhiều type huyết thanh có thể gây bệnh cho người.
"Bệnh do virus adeno không hiếm, thường ai cũng gặp ít nhất một lần trong đời những triệu chứng như tiêu chảy, cảm cúm, viêm mũi, viêm họng và nhiều nhất là viêm kết mạc. Bệnh do adeno gây ra có khả năng tự khỏi, không cần điều trị với thuốc", bác sĩ Phuông chia sẻ với Zing.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), cũng cho biết virus adeno phổ biến đến mức nhiều người không chú ý đến chúng ngoài bác sĩ điều trị.
"Adeno vốn là loại virus hoạt động thường xuyên trong hệ hô hấp của con người, tương tự virus cúm và RSV", bác sĩ Khanh nói.
Bác sĩ Lê Thanh Phuông cũng cho rằng mặc dù adeno gây nhiều bệnh phổ biến, nhưng viêm gan do virus này rất hiếm gặp. Do đó, với giả thiết thủ phạm đứng sau bệnh viêm gan bí ẩn là virus adeno, nhiều người khá bỡ ngỡ.
"Do đó, một số nhà khoa học còn đặt nghi vấn về sự tương tác giữa các virus, ví dụ adeno virus và SARS-CoV-2", ông nói thêm.
Cách phòng ngừa
Nếu nguyên nhân nghiêng về adeno, bác sĩ Lê Thanh Phuông cho rằng cách phòng ngừa virus này tương tự như phòng ngừa bệnh Covid-19 từ trước đến nay.
Đầu tiên là việc hạn chế tiếp xúc gần trong môi trường không thoáng khí, sát khuẩn tay sạch, làm sạch bề mặt tiếp xúc, đồ chơi, sử dụng đồ sinh hoạt riêng cho trẻ và đeo khẩu trang.
 |
| Các bác sĩ khuyến cáo khi trẻ có triệu chứng bệnh bất thường, phụ huynh nên đưa đến bệnh viện để được theo dõi. Ảnh minh họa: Bích Huệ. |
"Mặc dù, adeno hiện có vẻ là nguyên nhân có thể xảy ra nhất, nhưng sẽ phải cần điều tra thêm để xác nhận điều này và loại trừ các giải thích có thể có khác như virus mới. Nó thậm chí coi như nguyên nhân không phải là phổ biến trong tất cả trường hợp", bác sĩ Phuông nói thêm.
Do đó, chuyên gia này khuyến cáo trong giai đoạn nhiều bệnh truyền nhiễm lưu hành như tay chân miệng, sốt xuất huyết, Covid-19... phụ huynh cần theo dõi sát sức khỏe của trẻ nhỏ.
Với bất kỳ biểu hiện bất thường nào như sốt cao, mệt mỏi, ăn mất ngon đau bụng, tiêu chảy, ói, nước tiểu vàng sậm, phân màu xám, nhợt nhạt, vàng mắt và da, ngứa da, đau cơ và khớp... phụ huynh nên đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán bệnh.
Cơ quan an ninh y tế Vương Quốc Anh định nghĩa viêm gan là một tình trạng ảnh hưởng đến gan và có thể do nhiễm virus. Các loại virus thường gây viêm gan (viêm gan A, B, C, D, E) không được tìm thấy ở những trẻ em mắc bệnh viêm gan bí ẩn gần đây.
Các nguyên nhân khác có thể gây ra viêm gan cấp tính, bao gồm một số loại thuốc và chất độc cũng đang được nghiên cứu, tuy nhiên, cho đến nay người ta vẫn chưa tìm thấy mối liên hệ nào.
Theo bác sĩ Lê Thanh Phuông, theo các tài liệu hiện nay, có đến 50% báo cáo trên thế giới nghiêng về virus adeno chủng 41. Tuy nhiên, một số trường hợp khác lại không tìm thấy virus này.
Ngày 21/4/2022, WHO báo cáo có ít nhất 169 trường hợp viêm gan cấp ở trẻ em, trong số đó Adenovirus đã được phát hiện trong ít nhất 74 trường hợp (18 trường hợp được xác định là type 41). SARS-CoV-2 được xác định trong 20 trường hợp và 19 ca được phát hiện đồng nhiễm SARS-CoV-2 và adenovirus.
