Kitty Genovese (người Mỹ) sớm lập gia đình khi còn ở độ tuổi thiếu niên. Cuộc hôn nhân sau khi tan vỡ, cô chọn cuộc sống trầm lặng, bình ổn với một mọt người bạn ở Queens, New York.
Kẻ sát nhân máu lạnh
Theo hồ sơ vụ án, lúc 2h ngày 13/5/1964, Moseley (kẻ mắc chứng "thần kinh phân liệt") rời khỏi nhà khi vợ và các con đang chìm trong giấc ngủ. Hắn lái xe lòng vòng rồi bất chợt gặp Kitty một giờ sau đó, khi cô gái vừa tan ca ở quán bar về.
Bị Moseley đâm 2 nhát vào lưng, nạn nhân chỉ kịp kêu lên: “Chúa ơi. Cứu tôi với”.
Nạn nhân xấu số Kitty Genovese. Ảnh: The True. |
Vài người hàng xóm nghe thấy tiếng khóc và kêu cứu của Kitty nhưng họ bỏ ngoài tai và nghĩ rằng đó chỉ là tiếng cãi lộn ở một quán bar gần đó.
Khi vụ án xảy ra, Robert Mozer, một trong số ít những người hàng xóm chú ý tới tiếng kêu cứu, hét lên: “Hãy để cô gái yên” từ cửa sổ tầng 7. Tên sát nhân sợ hãi bỏ chạy còn Kitty cố lết về phía sau căn hộ. Do vậy, Mozer không nhìn thấy nạn nhân.
Khi cảnh sát chưa xuất hiện, hung thủ tiếp tục săn lùng Kitty. Lúc này, cô cố trườn người vào đến hành lang của toà chung cư. Moseley chạy tới, tiếp tục đâm nhiều nhát rồi giở hành vi đồi bại khi nạn nhân sắp chết.
Người hàng xóm Karl Ross vô tình chứng kiến vụ tấn công trên. Tuy nhiên, thay vì ra tay giúp đỡ, anh ta lại đóng sập cửa, giả vờ như không biết điều gì đang xảy ra.
Rất may sau đó, một người phụ nữ tên Sophie Farrar chạy xuống cầu thang nghe ngóng tình hình. Cô lao ra ôm lấy Kitty trong lúc nạn nhân người đẫm máu, trong khi kẻ sát nhân vội vàng lấy 49 USD của người xấu số để bỏ chạy.
Cái chết thương tâm gây chấn động
Vài ngày sau, Moseley bị bắt do có liên quan đến vụ trộm, khi hắn 29 tuổi. Tên này thú nhận đã thực hiện nhiều vụ giết người tương tự và tấn công tình dục 2 phụ nữ khác.
Tại phiên toà xét xử năm 1964, Moseley bị kết án tử hình vì tội giết người trong tiếng reo hò của những người dự khán.
Tuy nhiên, 3 năm sau, luật sư riêng của kẻ phạm tội cho rằng Moseley bị tâm thần phân liệt và toà án phúc thẩm đồng ý giảm án xuống còn chung thân cho tên này. Moseley chết ở trong nhà giam vào cuối tháng 3/2016, ở tuổi 61.
Kẻ sát nhân tàn nhẫn Moseley. Ảnh: Corbis. |
Cái chết thương tâm của Kitty gây chấn động toàn nước Mỹ và trở thành huyền thoại trong lịch sử án mạng xứ cờ hoa.
Hiệu ứng bàng quan
6 tuần sau, tờ New York Post đưa tin 38 người đã nghe thấy hoặc chứng kiến vụ tấn công nhưng không hề giúp đỡ người bị nạn. Số liệu chính xác vẫn còn gây nhiều tranh cãi.
Người dân Mỹ bàng hoàng và phẫn nộ khi cô gái bị sát hại trước sự vô cảm của hàng chục nhân chứng tại hiện trường. Vấn đề nhức nhối khiến người ta đặt ra nghi vấn: Vì sao họ lại vô tâm đến vậy?
Nhà tâm lý học xã hội Bibb Latané và John Darley thực hiện một loạt những thí nghiệm trong suốt 12 năm và đưa ra kết luận về Hiệu ứng bàng quan hay Hội chứng Genovese.
Hiện tượng này chỉ về một tình huống khẩn cấp mà trong đó những người có mặt thờ ơ, không giúp đỡ nạn nhân. Các nghiên cứu chứng minh rằng càng nhiều người chứng kiến thì càng ít người nhận trách nhiệm giúp đỡ, tất cả mọi người đều cho rằng sẽ có ai đó sẽ hành động.
Vụ án còn lan rộng ra khắp thế giới, xuất hiện trên các tờ báo lớn của Nga, Nhật Bản... Người dân New York lúc đó bị gán mác là những con người thiếu suy nghĩ, không quan tâm tới người khác. Đây được coi là những thập kỷ tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.