Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Tâm lý 'vung tay quá trán' mùa Giáng sinh

Với nhiều người, Giáng sinh là dịp lễ hội được trông chờ nhất trong năm. Không khí rộn ràng cùng những món đồ trang trí lấp lánh khiến họ cảm thấy vui vẻ hơn bình thường.

Nhiều người rơi vào cảnh rỗng ví dịp Noel. Ảnh: Cottonbro/Pexels.

Ngoài ra, động lực làm việc của cá nhân cũng được cải thiện đáng kể sau thời gian quây quần bên gia đình và bạn bè.

Tuy nhiên, không ít người cảm thấy áp lực sau đó vì lỡ tiêu xài quá tay cho các khoản quà cáp, trang trí hay đi du lịch. Hơn 60% người trưởng thành tại Mỹ thừa nhận có chút tiếc nuối vì sử dụng ngân sách thiếu kiểm soát.

Song, xu hướng sắm sửa này vẫn được duy trì đều đặn trong các mùa Noel.

Dưới đây là những lý do khiến người ta dễ “vung tay quá trán” dịp lễ hội cuối năm, theo Wealth Tender.

Áp lực gia đình

Trước khi gặp mặt người thân, nhiều cá nhân cảm thấy lo âu với khâu chọn quà. Họ sợ những món mình chọn chưa đủ đắt tiền, không đáp ứng kỳ vọng của bên nhận.

Nỗi lo bị chê trách, so sánh giữa các anh chị em cũng khiến họ mệt mỏi. Tất cả nguyên nhân trên đều có thể gây ra trạng thái đứng ngồi không yên.

“Khi tặng nhiều món quà cao cấp, đa số sẽ tránh được cảnh soi mói, tọc mạch về tình hình tài chính cá nhân. Hơn nữa, chúng ta đều không muốn bị coi là kẻ keo kiệt trong mắt họ hàng.

Vì vậy, không ít người sẵn sàng chi mạnh tay nhằm đảm bảo mang về phần quà đắt đỏ nhất, bất chấp cảnh thâm hụt ngân sách nặng nề sau đó”, Anthony Martin, thành viên hội đồng tài chính Forbes, chia sẻ.

het tien dip noel anh 1

Nhiều người chi tiền mạnh tay cho khoản quà cáp vì sợ bị gia đình chê trách. Ảnh: Marko Klaric/Pexels.

Áp lực xã hội

Khi đám đông bắt đầu sắm sửa mùa lễ hội, bạn dường như bị bỏ lại nếu không hành động giống họ. Hiện tượng tâm lý này ngày càng phổ biến hơn dưới sự phát triển của Internet.

Nhiều cá nhân thừa nhận phần lớn quyết định sắm sửa cho Noel bị ảnh hưởng bởi bài đăng khoe quà trên mạng xã hội, theo Morning Coach.

“Thực tế, ai cũng có mong muốn trở thành đối tượng được ngưỡng mộ. Và tất nhiên, cảm giác ganh tỵ, thấy mình thua kém người khác chưa bao giờ dễ chịu. Đây là nguyên nhân dẫn đến những áp lực vô lý, buộc bạn chi mạnh tay cho nhiều thứ không thực sự cần thiết”, chủ blog tài chính Susan Melony chia sẻ.

Ảnh hưởng Black Friday

Sự kiện giảm giá nổi bật hàng đầu thế giới thường được tổ chức vào thứ sáu sau Lễ Tạ ơn. Nhiều người thường nhân cơ hội này để sắm sửa thả ga, cũng như tranh thủ chọn quà tặng Noel.

Không ít cửa hàng lợi dụng tâm lý này để đẩy mạnh doanh số. Họ treo thông báo sale “khủng” nhưng vẫn bán với mức giá cũ, hoặc thậm chí nâng thành mức cao hơn. Dù đã biết về mánh khóe này, nhiều khách hàng vẫn tự sa bẫy vì không cưỡng lại được tâm lý tiêu tiền theo đám đông.

het tien dip noel anh 2

Bị cuốn theo làn sóng giảm giá, nhiều người không nhận ra mình đang chi tiêu quá tay. Ảnh: freepik.

Thiếu kế hoạch tài chính

Thông thường, vào dịp cuối năm, nhu cầu giải trí có xu hướng tăng cao. Chẳng hạn, cá nhân muốn sắm sửa áo quần đẹp, trang hoàng nhà cửa.

Ngoài ra, tần suất tiệc tùng tất niên, tân niên cũng dày đặc hơn. Nhiều người trẻ buông thả, cho phép bản thân tiêu xài tùy ý rồi sẽ làm việc “gỡ gạc” lại sau.

Tuy nhiên, chỉ những cá nhân thực sự lên kế hoạch tài chính và thực hiện nó một cách nghiêm túc mới nên nghĩ đến chuyện thưởng cuối năm cho bản thân. Bởi họ biết giữ mọi khoản tiêu trong chừng mực, đã có riêng quỹ dự phòng bất trắc và biết đảm bảo duy trì mục tiêu kinh tế lâu dài.

Còn với người không biết kiềm chế ham muốn sắm sửa, rỗng ví, thậm chí mắc nợ sau khi Noel qua đi là kết quả tất yếu.

Cách giải quyết

Nhằm hạn chế cảnh “thiếu trước hụt sau” hậu Giáng sinh, bạn nên lưu ý các gợi ý sau đây:

Thiết lập ngân sách: Cá nhân nên tự đặt ra một mức chi chung cho mùa lễ hội. Sau đó, hãy suy nghĩ về tất cả các khoản cần sắm cho mùa này, như quà tặng, thực phẩm, đồ trang trí.

Chia ngân sách theo các tỷ lệ phù hợp với nhu cầu và mục đích là bước tiếp theo bạn cần làm. Chẳng hạn, 40% chi phí dành để mua quà, 60% phục vụ khoản ăn uống, tiệc tùng và mua đồ cho bản thân.

Xây dựng danh sách tặng quà: Đừng cố trở thành Santa Claus của mọi người. Thay vào đó, bạn cần liệt kê những người cần được chuẩn bị quà theo thứ tự ưu tiên. Chú thích kỹ càng về sở thích, thói quen hoặc nguyện vọng của họ sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian lựa chọn.

Nghiêm khắc với bản thân: Như đã nói, chúng ta rất dễ sa vào mua sắm vô độ trong mùa này. Đừng mua thứ chỉ thuộc mong muốn phút chốc, hoặc nhằm mục đích khoe mẽ. Trước khi quyết định chi tiền, hãy cân nhắc thật kỹ xem liệu món hàng có thực sự hữu ích với mình hay không.

Tận hưởng Giáng sinh một mình

Thay vì tụ tập, đi chơi, nhiều người dành khoảng thời gian nghỉ lễ cho bản thân, tận hưởng khoảng thời gian một mình.

Nhà có nhiều cột

Bình đẳng giới không phải là đưa phụ nữ ra khỏi nhà và đẩy đàn ông quay trở lại căn bếp. Xã hội nên là nơi mọi cá nhân được tôn trọng, tự do phát triển và đối xử bình đẳng bất kể thuộc giới tính nào. Mục Đời Sống giới thiệu tới độc giả cuốn Nghĩ bình đẳng, sống bình đẳng. Tác phẩm được hy vọng mang đến cho người đọc những nhận thức cơ bản về vấn đề bình đẳng giới và chất liệu cho các thảo luận về giới và thúc đẩy bình đẳng giới ở Việt Nam.

Hoàng Kỳ

Bạn có thể quan tâm