  |
Giảng viên cao cấp và Trưởng nhóm nghiên cứu ngành Quản trị Du lịch và Khách sạn, Đại học RMIT
Song song với việc mở cửa, nới lỏng kiểm dịch và triển khai nhiều chương trình xúc tiến du lịch, các khách sạn, công ty lữ hành và nhà cung cấp dịch vụ liên quan trên cả nước có thể phải đối mặt với vấn đề thiếu hụt lao động có trình độ.
Suốt 2 năm, nhiều doanh nghiệp du lịch đã phải liên tục cắt giảm nhân sự do gặp khó khăn, tác động của đại dịch.
Không muốn quay lại nghề cũ
Theo báo cáo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, doanh nghiệp ngành du lịch đã cắt giảm nhân sự đến 70-80% trong năm 2020. Năm 2021, số lao động làm toàn thời gian chỉ còn ở mức 25% so với năm 2020, trong khi đó khoảng 30% lao động nghỉ việc hoặc bị chấm dứt hợp đồng lao động. Họ quay lại với công việc cũ trước khi theo ngành du lịch và khách sạn, hoặc tìm việc làm khác.
  |
Hiện, rất nhiều người trong số họ chưa muốn trở lại làm việc trong ngành du lịch, đặc biệt khi mức lương không còn đủ hấp dẫn.
Tình trạng mất cân bằng cung và cầu đối với lao động có trình độ vốn đã là vấn đề nan giải của ngành từ lâu. Thực tế trước đại dịch, số liệu thống kê cho thấy chỉ có 42% lao động được đào tạo bài bản về du lịch (đào tạo nghề hoặc tương đương), 38% từ các ngành khác chuyển sang và khoảng 20% chưa qua đào tạo chính quy.
Ngay khi Việt Nam đã mở cửa hoàn toàn các hoạt động du lịch, nhiều doanh nghiệp vẫn loay hoay, đăng tin tuyển dụng nhân sự mới.
Từ đó có thể thấy, thiếu hụt lao động du lịch đang là vấn đề nan giải.
 |
| Do dịch bệnh, nhiều hướng dẫn viên, nhân viên ngành du lịch phải chuyển nghề. Ảnh: Thạch Thảo. |
Bài toán nhân sự
Ngành du lịch không đơn thuần bán các gói nghỉ dưỡng, lưu trú tại khách sạn, chúng ta bán trải nghiệm. Tất nhiên, du khách không thể có trải nghiệm tuyệt vời nếu thiếu đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, được đào tạo tốt.
Vì vậy, đầu tiên, để giải quyết vấn đề nhân sự, ngành du lịch cần nỗ lực đưa ra các biện pháp khuyến khích lao động có trình độ quay lại, đào tạo lại nhân viên có kinh nghiệm lâu năm đồng thời thu hút nhân tài tiềm năng được đào tạo bài bản với mức lương hậu hĩnh.
Việc đào tạo nhân sự mới cũng phải đi theo hướng thị trường cần. Ví dụ, xét về kỹ năng ngoại ngữ, thành thạo tiếng Anh là yêu cầu hiển nhiên. Tuy nhiên, khi thị trường Trung Quốc, Nga và Nhật Bản bị thu hẹp, người lao động cần có khả năng sử dụng các ngoại ngữ khác nhằm phục vụ du khách từ thị trường mới như Thái Lan, Malaysia.
 |
| Du khách nước ngoài tại phố cổ Hội An. Ảnh: Road Affair. |
Trong điều kiện bình thường mới của ngành du lịch, kỹ năng giao tiếp xuất sắc, kiến thức về an toàn, công nghệ thông tin và du lịch thông minh càng được chú trọng.
Thứ hai, về mặt chính sách, Chính phủ cần đặc biệt lưu ý đến các định hướng giáo dục đào tạo được đề cập trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030. Phát triển nhân tài ngành du lịch và khách sạn là ưu tiên của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Tổng cục Du lịch.
  |
Sự phối hợp giữa Chính phủ, doanh nghiệp du lịch và các cơ sở đào tạo du lịch là yếu tố cần thiết để đảm bảo rằng Việt Nam có thể phục hồi hoàn toàn sau đại dịch Covid-19.
Một trong những giải pháp có thể triển khai là đưa ra ưu đãi thuế cho các tổ chức tư nhân, phi lợi nhuận đang hoạt động trong lĩnh vực đào tạo về du lịch và khách sạn. Nhiều doanh nghiệp có cơ sở vật chất tốt và phù hợp cho việc đào tạo ngành du lịch tại chỗ nhưng họ cần hỗ trợ về chi phí.
Nếu huy động được sự tham gia của họ thì quy mô đào tạo được mở rộng, chất lượng nâng cao, từ đó khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động có trình độ trong ngành du lịch và khách sạn ở Việt Nam.
Du lịch và khách sạn là một trong những ngành công nghiệp lớn nhất trên thế giới. Lịch sử cho thấy ngành du lịch không tránh khỏi các cuộc khủng hoảng nhưng chúng chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và ngành này luôn phục hồi nhanh và mạnh hơn bao giờ hết.
Số lượng du khách, doanh thu du lịch hồi sinh mạnh mẽ là điều mà chúng ta đang trải nghiệm lúc này, thời điểm hậu Covid-19.
