Nghiên cứu "Sự liên quan của thời điểm tập thể dục với hàm lượng mỡ gan và tình trạng kháng insulin" được công bố trên tạp chí Diabetologia hôm 1/11. Nghiên cứu kết luận rằng tập thể dục vào chiều và tối có thể làm giảm đáng kể tình trạng kháng insulin so với hoạt động thể chất vào trưa hoặc sáng.
Tác giả chính của nghiên cứu, Jeroen van der Velde, tiến sĩ Khoa Dịch tễ học Lâm sàng tại trung tâm y tế Đại học Leiden, chia sẻ với Healthline: "Chúng tôi muốn điều tra mối liên hệ giữa thời điểm hoạt động thể chất, thời gian nghỉ ngơi với hàm lượng chất béo trong gan và tình trạng kháng insulin ở nhóm dân số trung niên”.
Tất cả người tham gia đều thừa cân hoặc béo phì
Nhóm nghiên cứu phân tích dữ liệu từ nghiên cứu "Dịch tễ học về bệnh béo phì ở Hà Lan". Dữ liệu người tham gia bao gồm nam giới và nữ giới 45-65 tuổi có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 27 trở lên, nghĩa là họ bị thừa cân hoặc béo phì.
Sau đó, các nhà nghiên cứu mời gần 6700 dân cư có đặc điểm như trên tham gia vào nghiên cứu.
 |
| Nghiên cứu có gần 6700 người tham gia. Họ là những người trung niên bị thừa cân hoặc béo phì. Bệnh nhân mắc béo phì thường sẽ trải qua triệu chứng kháng insulin. Ảnh: iamexpat.nl. |
Tất cả người tham gia đều được kiểm tra sức khỏe. Họ được lấy máu để đo lượng đường huyết và insulin ở 2 thời điểm khác nhau: khi nhịn ăn và sau khi ăn. Các chuyên gia cũng hỏi về lối sống của người tham gia. Một số người được chọn để đo hàm lượng mỡ gan bằng phương pháp chụp MRI.
Một nhóm ngẫu nhiên gồm 955 người tham gia được cung cấp máy đo gia tốc và nhịp tim tích hợp. Họ sẽ sử dụng công cụ này trong 4 ngày đêm liên tục để những nhà nghiên cứu theo dõi chuyển động và hoạt động.
Các chuyên gia chia 955 người vào 3 nhóm và yêu cầu họ tập thể dục vào khoảng thời gian khác nhau: Từ 6h đến 12h; từ 12h đến 18h và từ 18h đến đến nửa đêm. Mỗi nhóm đều có tỷ lệ hoạt động thể chất như nhau, bao gồm các bài tập từ trung bình đến cường độ cao.
Các phép đo này được sử dụng để ước tính mức độ tiêu hao năng lượng của hoạt động thể chất. Từ đó, các nhà nghiên cứu xác định được ở thời điểm nào, cường độ hoạt động sẽ đạt được mức cao nhất. Họ chỉ có dữ liệu đầy đủ của 775 người để tiếp tục đưa vào phân tích.
Tập thể dục buổi tối giúp giảm 25% tình trạng kháng insulin
Các nhà nghiên cứu phát hiện so với việc hoạt động thể chất dàn trải suốt cả ngày, tập thể dục vào buổi chiều giúp giảm 18% khả năng kháng insulin. Tình trạng kháng insulin thậm chí còn giảm tới 25% nếu bạn hoạt động thể chất vào buổi tối.
 |
| Tập thể dục vào chiều tối có thể giảm tính trạng kháng insulin 18-25%. Đây là con số đặc biệt cao mà các nhà nghiên cứu không ngờ tới. Ảnh: Shutterstock. |
Họ cũng phát hiện hoạt động thể chất vừa phải đến mạnh làm giảm hàm lượng chất béo trong gan và khiến việc kháng insulin đỡ trầm trọng hơn.
Tuy nhiên, tiến sĩ Jeroen van der Velde và nhóm nghiên cứu không tìm thấy sự khác biệt đáng kể nào về tác động của tập thể dục buổi sáng và tập thể dục cả ngày lên tình trạng kháng insulin.
Sự khác biệt gây ngạc nhiên
Tiến sĩ van der Velde cho biết ông không ngạc nhiên khi hoạt động thể chất vào buổi chiều hoặc buổi tối mang lại nhiều lợi ích nhất. Các nghiên cứu trước đây cũng cho thấy việc tập thể dục vào khoảng thời gian này có ảnh hưởng tốt nhất đến việc kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường.
Ông nói: “Trong nghiên cứu, chúng tôi đã sử dụng các hoạt động thể chất từ vừa phải đến mạnh. Tuy nhiên, các bài thể dục cường độ cao chủ yếu chỉ bao gồm đi bộ nhanh và đạp xe”.
Ông Van der Velde cho biết con số 25% là một sự khác biệt to lớn mà ông không hề đoán trước được.
Kháng insulin là gì?
Tiến sĩ Ricardo Correa, Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Nội tiết, Tiểu đường và Chuyển hóa tại Đại học Y khoa Arizona, giải thích kháng insulin xảy ra khi các tế bào ngừng phản ứng với insulin.
Ông nói: “Bất cứ khi nào insulin đến, thụ thể của insulin sẽ kích hoạt một dòng chảy để glucose xâm nhập vào tế bào. Nếu thụ thể đó bị hư hỏng, nó không thể kích hoạt dòng chảy và glucose không thể tiến vào tế bào nữa”.
Điều này khiến tất cả lượng glucose bị giữ bên ngoài tế bào, dẫn đến tình trạng lượng đường huyết tăng cao, góp phần gây ra bệnh tiểu đường loại 2.
Ông Correa cảnh báo những người thừa cân hoặc béo phì là đối tượng có nguy cơ kháng insulin cao nhất. Kháng insulin là dấu hiệu đầu tiên của quá trình hình thành bệnh tiểu đường loại 2.
Lợi ích của từng thời điểm tập thể dục đang được nghiên cứu sâu hơn
Tiến sĩ van der Velde cho biết: “Chúng tôi chỉ mới bắt đầu tìm hiểu những lợi ích sức khỏe tiềm ẩn của những thời điểm hoạt động thể chất khác nhau".
Ông nhấn mạnh rằng đối với nghiên cứu này, ông chỉ xem xét sự khác biệt về tình trạng kháng insulin ở cấp độ nhóm. Vì vậy, để có được phát hiện liên quan đến cấp độ cá nhân, ông và đồng nghiệp cần tìm hiểu thêm nhiều khía cạnh khác.
Mọi người thắc mắc họ có nên tập thói quen hoạt động thể chất vào chiều tối không. Nhưng theo ông van der Velde, việc điều chỉnh này không đảm bảo độ nhạy insulin được cải thiện.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng không biết liệu sức khỏe của mọi người có tốt lên nhờ việc thay đổi thời gian tập thể dục hay không. Ví dụ, những người thích dậy sớm sẽ hưởng lợi nhiều hơn từ hoạt động thể chất vào sáng hoặc trưa hơn là chiều tối.
Hiện tại, tiến sĩ khuyên chúng ta nên chờ đợi nhiều nghiên cứu khác trong tương lai.
Tại sao tập thể dục giúp cải thiện việc kháng insulin?
Ông Correa giải thích có 2 cách mà glucose có thể đi vào tế bào là thông qua thụ thể insulin hoặc thông qua tập thể dục.
Do đó, tập thể dục có thể giúp bạn kiểm soát lượng đường trong máu, và từ đó, giúp cải thiện độ nhạy insulin. Ông nói: “Bất cứ khi nào chúng ta tập thể dục, chúng ta đều cho phép glucose tiến vào các tế bào vì glucose cung cấp năng lượng cho quá trình tập thể dục".
Tập thể dục vào bất kì thời điểm nào cũng tốt
Theo ông Correa, việc nói thời điểm này tốt hơn thời điểm khác để tập thể dục “hơi gây tranh cãi” vì “tập thể dục bất cứ lúc nào trong ngày đều có lợi”. Ông chỉ ra nghiên cứu trên chỉ sử dụng một nhóm người tương đối nhỏ.
Ông cảnh báo: “Tôi nghĩ chúng ta phải nhìn nhận sự việc với thái độ cẩn trọng hơn. Bởi vì nếu chúng ta đề xuất bệnh nhân nên tập thể dục, việc tập thể dục sẽ phụ thuộc vào thời gian của từng người. Một số người sẽ rảnh vào buổi sáng. Vì vậy, chúng ta không nên khuyến nghị bệnh nhân chỉ tập thể dục vào mỗi buổi chiều tối”.
Muốn ăn uống lành mạnh nhưng hay stress công việc? Muốn tập thể dục đều đặn nhưng hay làm việc trễ? Mục Sức khỏe của Zing giới thiệu một số sách để đồng hành cùng bạn từ phòng gym đến đường chạy, từ văn phòng đến bếp ăn. Tuyển tập này sẽ cung cấp thêm nhiều lựa chọn, và bớt đi một số nỗi lo trên hành trình cân bằng cuộc sống hiện đại.
> Xem thêm: Sách cho cuộc sống vui khỏe
