Tata sắp khai tử Nano - hồi kết cho mẫu ôtô rẻ nhất thế giới

Tata Nano - chiếc ôtô rẻ nhất thế giới sắp bị khai tử sau gần 10 năm tồn tại. Cái chết của mẫu xe đến từ Ấn Độ không xác định bằng những thứ mơ hồ, mà là những con số rất cụ thể.

Tata chỉ xuất xưởng đúng một chiếc Nano trong 6/2018, thấp hơn rất nhiều so với mức 275 xe cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu dừng ở con số 0, còn cùng kỳ năm ngoái là 25 xe. Công ty thừa nhận rằng chiếc xe "không đủ sức để tiếp tục tồn tại sau năm 2019".

Tata Nano liên tục dính đến các vụ cháy. Ảnh: Bloomberg.

"Chiếc xe của mọi người" như Tata Motors mô tả ra mắt lần đầu tiên vào năm 2008 và có khởi đầu không mấy suôn sẻ. Vào năm 2009, Tata Nano gặp sự cố lớn khi liên tục cháy nổ. Sau hàng loạt vụ cháy, Tata đổ lỗi cho “thiết bị điện nước ngoài” là nguyên nhân hỏa hoạn.

Mặc dù sau đó, nhà sản xuất này quyết định tăng thời gian bảo hành từ 18 tháng lên 4 năm và cung cấp thêm thiết bị chữa cháy, người tiêu dùng đã bị mất niềm tin và doanh số Nano cũng tụt dốc không phanh. Người dùng chuyển hướng lựa chọn đến những mẫu xe cũ có nhiều tính năng, công nghệ hơn.

Sự thất bại của Tata Nano tương phản hoàn toàn với phần còn lại của thị trường ôtô Ấn Độ. Từ xe máy, ôtô đến xe thương mại đều trên đà tăng trưởng tốt. Ôtô tăng trưởng 38% trong tháng 6, xe thương mại tăng 42%, còn xe máy tiếp tục chiếm ưu thế trên thị trường với mức tăng 22%.

Maruti Suzuki India - nhà sản xuất ôtô lớn nhất Ấn Độ công bố mức tăng trưởng hơn 40%, ngay cả phân khúc ôtô nhẹ hơn 475 kg cũng có dấu hiệu đi lên.

Thị trường ôtô Ấn Độ đang tăng trưởng rất nhanh. Ảnh: India Ink.

Ấn Độ cũng là thị trường mà xe điện dường như không tồn tại. Những ý tưởng về tương lai ngành ôtô như xe tự lái tràn ngập trên báo chí thế giới không hề hiện diện ở quốc gia này.

Các nhà sản xuất Ấn Độ vẫn cố gắng tạo ra sự mới mẻ, nhưng Tata đã hiểu sai tâm lý của tầng lớp trung lưu mua ôtô. Nano được nhiều người biết đến về sự thiếu an toàn, chậm trễ. Chiếc xe bán tải Multix của Eicher Motor theo chiến lược tương tự cũng không thành công. Cả 2 hãng xe này đã đổ vào dự án hàng triệu USD chi phí đầu tư.

Dẫu khó khăn, nhưng Tata vẫn giữ vững niềm tin. Một phát ngôn viên của hãng cho biết Nano "cần một khoản đầu tư mới để tồn tại". Tuy nhiên, sự thất bại của Nano cho thấy việc theo đuổi phát triển một chiếc ôtô giá rẻ là một sai lầm. Thực tế, người tiêu dùng Ấn Độ rất chú trọng vào giá trị, có nghĩa là họ sẽ mua một chiếc xe có càng nhiều tính năng càng tốt trong khả năng chi trả.

Ấn Độ có quy mô thị trường lớn nhưng không tạo ra cuộc chiến giá cả giữa các hãng xe, ít trong một khoảng thời gian nhất định. Trên thực tế, thị trường ôtô Ấn Độ có triển vọng sinh lời cao nhất trên thế giới, theo các nhà phân tích của Nomura Holdings.

Lấy Hyundai làm ví dụ, thương hiệu có thị phần thứ 2 sau Maruti Suzuki. Với chi phí đầu vào tăng cao, nhà sản xuất ôtô đến từ Hàn Quốc đã tăng giá bán một số mẫu xe. Sau nhiều thập kỷ kinh doanh ở quốc gia này, Hyundai đã bắt đầu định vị lại bản thân giống như một thương hiệu cao cấp.

Maruti Suzuki đang kinh doanh theo kịch bản tương tự. Công ty bắt đầu giới thiệu ra thị trường một số loại xe có tỷ suất lợi nhuận cao hơn, như Baleno, Dzire và Brezza hiện chiếm phần lớn doanh thu của công ty.

Nhà sản xuất dẫn đầu thị trường tiếp tục nối dài chuỗi chiến thắng, với thị phần gần 50% tại Ấn Độ. Maruti Suzuki đã tăng sản lượng, và đã thông báo vào tuần trước rằng hãng sẽ sản xuất 750.000 xe khác nhau trong 2 năm tới tại nhà máy Gujarat.

Quy mô lớn đã bảo vệ chính Maruti Suzuki. Khi Volkswagen và các nhà sản xuất ôtô nước ngoài bước vào thị trường Ấn Độ vốn được bảo hộ, thị phần của hãng đã giảm xuống còn 40-45%. Tình hình có thể xấu hơn nếu Maruti Suzuki không theo kịp áp lực cung cấp xe ra thị trường. Nhu cầu của khách hàng rất lớn, nhưng đồng nghĩa thời gian chờ nhận xe của họ sẽ bị kéo dài. 

Ý tưởng về một chiếc Nano chạy điện đã được Tata nghĩ tới, nhưng vẫn bị bỏ ngỏ. Lý do rất đơn giản, rào cản cố hữu của xe điện là chi phí đầu tư cao, khiến công nghệ này không phù hợp với một một thương hiệu vốn sản xuất ôtô giá cực rẻ.

Trong khi đó, chính phủ Ấn Độ vẫn thờ ơ với xu hướng điện khí hoá. Giá bán ban đầu cao có nghĩa Tata "cần một động lực để áp dụng công nghệ xe điện", các nhà phân tích của Goldman Sachs Group cho biết. 

Ấn Độ chưa sẵn sàng với các loại hình ôtô tương lai cũng là một tin tốt. Ở thì hiện tại, các nhà sản xuất nơi đây chỉ cần sử dụng những công nghệ của ôtô truyền thống, và một chiến lược phù hợp đã có thể phát triển - điều mà Tata Nano đã không làm được.