Team building 'quá chén' gây rạn nứt tập thể thay vì gắn kết

Những buổi dã ngoại, tiệc tùng hay trò chơi ngoài trời thường được các công ty tổ chức với hy vọng tăng cường tinh thần đồng đội.

Tuy nhiên, theo chuyên gia tư vấn doanh nghiệp Jeff Mowatt (Canada), không ít hoạt động mang danh “team building” lại vô tình gây chia rẽ, bối rối, thậm chí dẫn đến rắc rối pháp lý. Thay vì gắn kết, những sự kiện này đôi khi để lại hậu quả khó lường, khiến nhân viên cảm thấy lạc lõng hoặc áp lực.

Những rủi ro thực tế

Jeff Mowatt đưa ra ví dụ về một bữa tiệc công ty, nơi mọi người cùng nâng ly chúc mừng trong không khí vui vẻ. Nhưng chỉ cần một nhân viên uống quá chén và buông lời khiếm nhã với đồng nghiệp, niềm vui ấy có thể nhanh chóng trở thành vấn đề lớn cho phòng nhân sự. Ngay sau kỳ nghỉ, công ty có thể phải xử lý đơn khiếu nại và các hệ quả không mong muốn.

Tương tự, nhiều hoạt động tưởng như gắn kết lại vô tình tạo khoảng cách giữa các cá nhân. Người hướng ngoại có thể cảm thấy tiếc nuối vì không tham gia được, trong khi người hướng nội lại nhẹ nhõm vì có lý do để từ chối.

Thậm chí, một số trò chơi vận động trong chuyến team building còn tiềm ẩn rủi ro chấn thương. Một cú ngã khi vượt chướng ngại vật, tưởng là trò đùa lúc đầu, có thể kết thúc bằng ca phẫu thuật đầu gối và ánh nhìn ái ngại từ đồng nghiệp.

Chuyên gia cảnh báo những hoạt động mang danh team building như tiệc rượu hay trò chơi thể lực có thể gây chia rẽ nội bộ. Ảnh minh họa: Linh Huỳnh.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp còn lầm tưởng rằng các buổi ăn uống hay trò chơi thể lực có thể hóa giải mâu thuẫn nội bộ. Thực tế, Mowatt cho rằng những hoạt động này chỉ là “phúc lợi mềm”, không nên là công cụ chính xây dựng đội ngũ.

Ông ví việc ép buộc tinh thần đồng đội giống như cố gắng đi vào giấc ngủ: càng gượng ép, càng phản tác dụng.

Thay vào đó, chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp tập trung nâng cao trải nghiệm cho nhân sự, bao gồm cả môi trường làm việc nội bộ (văn hoá, sự công nhận, cơ hội phát triển) và các yếu tố bên ngoài (phúc lợi, hình ảnh thương hiệu tuyển dụng...). Khi mọi người cùng hướng đến mục tiêu chung, sự gắn kết sẽ tự nhiên hình thành, tạo nền tảng vững chắc cho một đội ngũ mạnh mẽ.

3 lưu ý cho doanh nghiệp

Theo Karin Hurt và David Dye, đồng sáng lập công ty tư vấn Let’s Grow Leaders (Mỹ), team building sai cách có thể trở thành gánh nặng, khiến nhân viên cảm thấy bị ép buộc hoặc lạc lõng. Các chuyên gia chỉ ra 3 yếu tố mà doanh nghiệp cần lưu ý.

Đầu tiên là sự phù hợp với số đông. Một buổi team building chỉ thành công khi tất cả nhân viên đều cảm thấy thoải mái tham gia. Ví dụ, một buổi tiệc xoay quanh rượu bia có thể khiến những người không uống hoặc đang hồi phục cảm thấy bị cô lập. Tương tự, một giải pickleball hay buổi karaoke, nếu bị biến thành cơ hội để đánh giá “tinh thần đồng đội”, sẽ gây áp lực cho người hướng nội hoặc nhân viên mới.

Giải pháp là tạo ra các hoạt động nhẹ nhàng, mang tính tương tác, như những buổi trò chuyện gợi mở trong bữa ăn, nơi mọi người có thể tham gia mà không cảm thấy bị ép buộc.

Một buổi team building chỉ thành công khi tất cả nhân viên đều cảm thấy thoải mái tham gia. Ảnh minh họa: Phan Nhật.

Thứ hai, team building không thể thay thế cho một nền tảng làm việc vững chắc. Những đội nhóm hiệu quả được xây dựng dựa trên sự rõ ràng về vai trò, giao tiếp nhất quán và tinh thần trách nhiệm chung, chứ không phải từ những buổi bowling hay pizza. Nếu doanh nghiệp chưa làm rõ kỳ vọng, chưa xây dựng văn hóa phản hồi tích cực hay chưa thống nhất cách làm việc, thì mọi hoạt động gắn kết đều chỉ là lớp kem phủ trên một chiếc bánh đang rạn nứt.

Các nguyên tắc cốt lõi như minh bạch mục tiêu, làm rõ cam kết và thường xuyên kiểm tra sự đồng thuận cần được ưu tiên trước bất kỳ sự kiện nào.

Cuối cùng, một buổi team building thành công không chỉ dừng lại ở niềm vui nhất thời. Sau mỗi hoạt động, công ty cần đặt câu hỏi: “Rồi sao nữa?” và “Tiếp theo là gì?”. Cả đội ngũ nên cùng ngồi lại để tổng kết: điều gì đã giúp họ gắn bó hơn, hiểu nhau hơn, hay làm việc hiệu quả hơn? Những thói quen nào nên được duy trì?

Việc rút ra bài học mang tính ứng dụng sẽ giúp nhân viên cảm thấy thời gian dành cho team building không bị lãng phí, mà thực sự mang lại giá trị cho công việc hàng ngày.