Những năm 1980, không chỉ ở huyện huyện Quế Sơn (nay tách thành 2 huyện Nông Sơn và Quế Sơn), mà khắp tỉnh Quảng Nam- Đà Nẵng (cũ), ai cũng rùng mình khi nghe đến xưng danh Minh “bớt”.
Tên cướp Nguyễn Minh (sinh năm 1950, ở xã Quế Phước, huyện Quế Sơn) nổi tiếng tàn ác khi trước giải phóng từng nhiều lần gây án, xâu tai người chết đeo bên người.
Ngày mùng 2 tháng Chạp hằng năm, xã Quế Phước (huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam) có chung lễ giỗ cho hàng chục nạn nhân cùng chết dưới bàn tay của Minh. Với họ, đêm kinh hoàng 19/1/1980 chưa biết bao giờ mới hết ám ảnh.
35 năm trôi qua, nhiều người thân của nạn nhân may mắn sống sót, vì không chịu được nỗi ám ảnh về cái chết đêm ấy, nên đã dạt đi tứ xứ mưu sinh. Để gặp được họ, ngoài việc phóng viên về tận nơi ở, còn phải đợi đến dịp Tết Nguyên đán, theo thông lệ, ai nấy lại đưa nhau quay về Quế Phước để đi tảo mộ, dâng hương cho người đã khuất.
 |
| Ông Hai, con của nạn nhân Phạm Tảo. |
3 tiếng đồng hồ, 8 người bị sát hại
Gia đình bị sát hại nhiều người nhất là gia đình ông Phạm Tảo (sinh năm 1928, Công an thôn 1, ngụ thôn 1 xã Quế Phước) với 4 mạng người, trong đó vợ ông Tảo đang mang thai. Anh Phạm Hai (sinh năm 1957, con trai đầu của ông Tảo) cùng 3 đứa em nhỏ may mắn thoát chết.
Sau khi lo tang ma xong, không chịu được nỗi day dứt về cái chết của người thân, ông đưa các em xuống khu vực thôn Mậu Long (thuộc xã Quế Ninh, huyện Nông Sơn) sinh sống đến nay.
Ông Hai kể, vào ngày 19/1/1980 nhằm ngày mùng 2 tháng Chạp, trời mưa rả rích, rét căm căm. Các ngôi làng bên sông Thu Bồn (thuộc các thôn 1 và thôn 5 (nay là thôn Đông An của xã Quế Phước) thời điểm này cũng mới có lèo tèo vài hộ dân sinh sống. Trời vừa tối, không điện đài, ai nấy đều lo thu mình trong nhà. Gia đình ông cũng vậy.
Vừa ăn tối xong, ông Hai ra ngoài có công việc. Tầm 19h, cha ông Hai là ông Tảo định vào giường ngủ thì nhìn thấy 2 bóng đen xuất hiện trước mặt. Chưa kịp phản ứng, một tiếng “đoàng” chát chúa vang lên, ông gục luôn xuống đất.
Bà Dương Thị Mai (sinh năm 1937, vợ ông Tảo) nghe tiếng súng nổ, liền từ sau nhà chạy vào. Nhận ra Minh “bớt” vừa giết chết chồng mình, bà ôm lấy cái bụng vượt mặt quỳ lạy van xin, nhưng hắn vẫn lạnh lùng bóp cò.
5 người con còn lại chứng kiến cảnh tượng kinh hoàng, vội chạy xuống bếp trốn nhưng Minh vẫn cho người lục tìm. Biết không có đường thoát, anh Phạm Trung (17 tuổi), chị Phạm Hoa (20 tuổi) bước ra chịu 2 phát đạn, để 3 đứa em (lớn nhất mới 10 tuổi) có cơ hội chạy ra đường, đúng lúc ông Hai quay về chứng kiến, vội đưa các em lẩn vào ruộng mía trốn thoát.
Giết người xong, nhóm Minh lục nhà ông Tảo cướp khẩu súng M16 và súng CKC cùng túi đạn. Do nhà cửa thưa thớt, cuộc tàn sát cả nhà ông Tảo vẫn không một ai hay biết.
Thời gian chậm rãi trôi qua gần cả giờ, từ thông tin của những người trong nhà ông Tảo may mắn sống sót lan ra, án mạng mới đến tai chính quyền xã thôn. Theo ông Đỗ Xuân Lập, Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban cách mạng nhân dân thôn 5 lúc bấy giờ, vừa nghe báo lại, một số người vội bí mật tới nhà ông Nguyễn Văn Dư (nguyên Bí thư Đảng ủy xã Quế Phước, nay về hưu làm Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Nông Sơn, ngụ xã Quế Phước) thuật lại.
Ông Dư cho tập hợp lực lượng, một mặt đánh kẻng báo động tại các thôn, thông báo cho người dân không ai được ra đường, triển khai xác minh nhóm Minh “bớt” có thêm những ai, để lên phương án truy bắt; một mặt viết giấy giao hai du kích đưa xuống Công an huyện Quế Sơn, nhờ công an huyện báo Công an tỉnh Quảng Nam- Đà Nẵng hỗ trợ. Tuy nhiên, vì mọi phương tiện thông tin liên lạc còn hạn chế, lại đêm tối nên trong lúc còn chưa định liệu được tình hình, Minh kéo đồng bọn tiếp tục gây án.
Trên đường di chuyển dọc thôn xã, nhóm Minh gặp anh Lê Văn Nông (quê Hội An, cán bộ quân đội thuộc thị đội Hội An) đang cõng gạo, lương thực trên đường về đơn vị.
Cũng không cất tiếng chào hỏi, Minh “bớt” tiến lại giết chết anh Nông rồi lấy đi một khẩu súng. Khoảng 20h cùng ngày, nhóm cướp kéo tới Hợp tác xã của thôn 1. Tại đây, vừa nhìn thấy anh Phan Thanh Đạt (sinh năm 1951, thôn phó), Minh nổ súng bắn chết, đồng thời cướp đi một khẩu súng.
Nghe tiếng súng nổ, anh Trương Hường (sinh năm 1949, đội trưởng sản xuất) cùng anh Trương Quý (sinh năm 1950, đội phó sản xuất, đều ngụ cùng thôn 1 xã Quế Phước) chạy ra cơ quan thôn đánh kẻng báo động. Từ đây, nhóm gây án lần theo tiếng kẻng, lao tới bắn chết anh Hường rồi tiếp tục cướp súng. Anh Quý nhờ trốn kịp vào bụi gai đã thoát chết.
Tiếp đến, nhóm người đến nhà ông Phạm Tấn Dũng (sinh năm 1930, ngụ thôn Đông An, Quế Phước), đang làm công an thôn để giết. Đang phục trước nhà, thấy ông Dũng vừa đi họp về, Minh “bớt” lao ra bắn chết, cướp súng và đồng hồ, rồi lôi xác giấu trong vườn mía.
Bà Lê Thị Bình (sinh năm 1940, vợ ông Dũng) nhớ lại, tiếng súng nổ chỉ cách bà chừng vài bước chân. Lúc đó, dù không thấy chồng mình bị giết, không nhìn được kẻ ác thủ… nhưng bà biết rõ đã có án mạng.
Do bản thân trải qua chiến tranh loạn lạc chưa bao lâu, nên bà luôn có phản xạ dắt con đi trú ẩn mỗi khi nghe tiếng bom đạn. Cũng nhờ vậy mà khi Minh “bớt” vào nhà lục tìm người thủ tiêu, bà Bình và những các con đã thoát chết trong gang tấc.
Chết chóc chưa dừng lại
Giết 8 mạng người, mục tiêu tiếp theo của Minh là nhà ông Đỗ Xuân Lập. Thế nhưng khi hắn kéo đồng bọn tới, trong nhà chỉ có mình mẹ ông Lập. Cho tới nay, hàng thập kỷ trôi qua, nhớ lại, ông Lập vẫn không khỏi rùng mình. Biết hung thủ cần giết là ông Lập đi vắng, cả nhà nhờ đó mà thoát chết.
Giết hụt ông Lập, nhóm người của Minh “bớt” kéo ra bến sông nhà ông Ba Trình (sinh năm 1930) để tìm giết bà Lê Thị Xa (vợ ông Trình). May mắn bà Xa đi buôn chưa về, còn ông Ba Trình van xin nên chúng tha mạng, chỉ cướp vàng. |
| Bà Bình bên mộ chồng, một nạn nhân của nhóm cướp đêm 19/1/1980. |
Khuya cùng ngày, con số thương vong được công an, chính quyền xã Quế Phước tổng hợp đầy đủ. Tuy nhiên, với phán đoán khả năng Minh còn lẩn quẩn khu vực thôn 5, trong khi tuyến đường liên xã là độc đạo, nên để đến thôn 1, lực lượng chức năng phải đi vòng theo hướng thượng nguồn sông Thu xuống.
Ông Lập kể lại, ban ngày, tình hình địa phương được bao quát hơn, ông Dư chỉ đạo lo hậu sự cho các nạn nhân. Lúc này, xã họp khẩn và xác định được, nhóm gây án đang ẩn nấp trong núi Bằng Trĩ, phía trước mặt làng.
Ngoài Minh được xác định là cầm đầu, còn có 3 tên khác gồm Hoàng Công Dũng (sinh năm 1952, còn gọi In), Lương Lực (sinh năm 1946, cậu ruột Minh, cùng ngụ xã Quế Phước) và Huỳnh Luyến (sinh năm 1949, Quế Trung, Nông Sơn).
Xảy ra nhưng vì đường sá xa xôi, lực lượng huyện và tỉnh chưa thể hành quân lên tới nơi, còn lực lượng địa phương quá mỏng, nên ông Dư chỉ huy chỉ chốt chặn ở các sườn núi chờ chi viện.
Một ngày một đêm trôi qua, từ lãnh đạo, công an, xã đội đến du kích… đều thức trắng, căng mình trực tại các điểm chốt chặn, đề phòng nhóm hung thủ quay lại giết hại bà con. Người dân trong làng cũng không một ai dám ngủ, dù nhà nhà đã đóng chặt cửa.
Không ngoài dự đoán, rạng sáng ngày 21/1/1980, Minh cùng đồng bọn rời núi đi vào làng tiếp tục cướp tài sản. Để đối phó Minh cùng đồng bọn không hề dễ.
Hắn khôn ngoan xẻ đường để không đụng với các vị trí có lực lượng canh giữ, sau đó 4 tên mang theo 4 cây súng xông thẳng vào nhà bà Tăng Thị Xoa (ngụ thôn 5) uy hiếp để cạy tủ cướp một chỉ vàng, 100 đồng, quần tây, cây bút chì rồi lên núi “Hổ Trâu” (quả núi bên cạnh núi Bằng Trĩ) bàn kế hoạch hành động tiếp.
Tối cùng ngày, Dũng, Luyến mang vàng về cho vợ Dũng, đổi lấy lương thực đưa lên núi. Khi đi, chúng phát hiện nhóm du kích của xã gồm 5 người: Đặng Văn Hiệp, Tân Định, Nguyễn Văn Mười, Tô Văn Bình, Nguyễn Văn Phẩm (đều ngụ thôn 1), nằm mai phục nên bắn chết anh Mười, Bình và Phẩm. Anh Hiệp, anh Định bị thương. Kết thúc ngày thứ 3 kể từ khi nhóm cướp nổ súng, số người chết đã tăng lên thành 11.
(Còn nữa)
