28 năm 4 tháng bỏ trốn khắp các tỉnh, thành trong cả nước và cả ở nước ngoài, với đủ trò di biến động, ẩn náu tại những nơi ít bị để ý nhất và luôn đem theo vũ khí "nóng" để phòng thân, cuối cùng Phạm Như Luân (55 tuổi, quê tại Kiến An, Hải Phòng), nghi phạm truy nã về tội Cướp tài sản và Trốn khỏi nơi giam giữ đã bị Công an tỉnh Quảng Ninh tóm gọn.
Sau 28 năm lẩn trốn, ít ai ngờ rằng, Luân lại chọn "nơi nguy hiểm nhất chính là nơi an toàn nhất" để ẩn náu, tránh được nhiều năm truy tìm của lực lượng công an.
Tên cướp khét tiếng trên những cung đường nóng
Phạm Như Luân bước từ trên xe cảnh sát xuống, trên đầu đội chiếc mũ màu xanh bộ đội, so với bức ảnh trong lệnh truy nã cách đây 28 năm thì Luân không còn vẻ ngổ ngáo, dữ tướng như trước. Bước sang tuổi 55, Luân gầy gò trong chiếc áo xanh, gương mặt vẫn chưa hết bàng hoàng dù vừa vượt hơn 100 km từ Hải Phòng di lý về tới Quảng Ninh.
Theo các trinh sát của Phòng cảnh sát truy nã tội phạm (PC52) Công an tỉnh Quảng Ninh thì trên đường dẫn giải Luân về, anh ta một mực im lặng, chỉ thỉnh thoảng mới thốt lên "em phục các anh vì đã tìm được em".
Luân bàng hoàng không tin mình bị phát hiện sau 28 năm 4 tháng trốn truy nã. Anh những tưởng vụ án trôi qua đã quá lâu, giờ chẳng còn ai nhớ tới và có thể an toàn sống nốt những năm tháng của cuộc đời mà không bị lệnh truy nã ám ảnh.
Ai có ngờ, vào một buổi trưa đang đi trên đường thì bất ngờ bị một nhóm người chặn lại. Luân tưởng băng trộm cắp nào ngáng bước chân mình, nhưng đó lại là các chiến sĩ công an đã tìm được hành tung của anh. Luân ú ớ theo lên xe, trên đường đi anh mới ý thức được sự thật: mình đã bị bắt.
Luân nói rằng bản thân vừa trả lời ở cuộc hỏi cung của cơ quan công an nên giờ muốn tĩnh lặng một chút. Sâu thẳm trong đôi mắt hắn, chúng tôi vẫn nhận ra chút dữ dằn còn sót lại của tên cướp khét tiếng một thời. Hơn thế nữa, sau gần 30 năm sống chui lủi, tính tình ngang tàng và bản chất nguy hiểm của một tên tội phạm vẫn còn nguyên vẹn.
Luân thừa nhận rằng trong hành trình chạy trốn 28 năm, anh ta không lấy vợ sinh con mà chỉ sống như vợ chồng với một người phụ nữ ở Hải Phòng được hơn một năm nay. Trước ngày bị bắt, Luân vẫn hành nghề trộm cắp như thời trai trẻ. Quá khứ của tên cướp khét tiếng một thời dần dần được anh tái hiện lại bằng lời khai rành mạch…
Hơn 30 năm trước, Phạm Như Luân là cái tên mà giới trộm cướp từ vùng Hải Ninh (nay là TP Móng Cái) về tới thị xã Hồng Gai (nay là TP Hạ Long) đều biết tiếng bởi độ liều lĩnh và táo tợn. Luân cùng đồng bọn đã gây ra hàng loạt vụ trộm cướp dọc tuyến quốc lộ từ Hải Ninh về thị xã Hồng Gai.
Vào thời điểm đó, tuyến đường này còn heo hút, rừng núi bao phủ, đường đi lại vô cùng khó khăn, hiểm trở. Người dân đi qua đây để thông thương buôn bán làm ăn mà gặp phải cướp đều sợ hãi "bỏ của chạy lấy người". Những nhóm cướp táo tợn và khét tiếng đã "mọc" lên ở tuyến đường này, đặc biệt cái tên Phạm Như Luân với biệt danh là Luân "cô ve" giống như nỗi ám ảnh của người dân khi qua lại.
Luân sinh ra ở Hải Phòng, từ nhỏ đã là đứa trẻ bất hảo. Năm 1985, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại huyện Bình Liêu (Quảng Ninh), Luân không về quê sinh sống mà lang thang trộm cắp tại các tỉnh Hải Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng...
Năm đó Luân bị TAND thị xã Hồng Gai tuyên án 15 tháng tù giam về tội Trộm cắp tài sản công dân. Cũng với tội danh trên, một thời gian sau khi ra tù, Luân lại bị TAND thị xã Hải Dương tuyên phạt 15 tháng tù giam.
Năm 1989 ra tù, Luân tiếp tục ở lại tỉnh Quảng Ninh và liên tiếp gây ra các vụ cướp tài sản công dân trên tuyến quốc lộ từ Hải Ninh về Hồng Gai. Những vụ cướp táo tợn của Luân đã gây mất tình hình an ninh trật tự và hoang mang, lo lắng cho người dân.
 |
| Luân khai trước cán bộ Phòng PC52, Công an tỉnh Quảng Ninh. |
Trước tình hình đó, Phòng cảnh sát hình sự Công an tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Công an huyện Tiên Yên tổ chức điều tra, truy bắt. Ngày 1/3/1989, Luân bị bắt giữ và tạm giam tại Nhà tạm giữ Công an huyện Tiên Yên. Hơn một tháng sau, tên này đã trốn khỏi nơi giam giữ.
Tháng 4/1989, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh ra lệnh truy nã Luân về tội Cướp tài sản và Trốn khỏi nơi giam giữ.
Trong người không tiền, anh ta lang thang vào nhà dân ven quốc lộ xin ăn và tìm cách bỏ chạy thục mạng ra khu vực biên giới để sang Trung Quốc. Ẩn náu ở nước ngoài một thời gian, vì cuộc sống quá vất vả trốn chui trốn lủi nên anh lại mò về khu vực giáp biên.
Nghe ngóng phía Việt Nam có vẻ đã không còn nhắc tới quá khứ của mình nên năm 1992 Luân đã mò về. Chọn Hải Phòng làm nơi ẩn náu bởi anh cho rằng "nơi nguy hiểm là nơi an toàn nhất".
Luân liên lạc với đồng bọn cũ và xây dựng lại đường dây rồi tiếp tục gây ra nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó có vụ chiếm đoạt 1 khẩu súng AK47 và 1 băng đạn của 1 đơn vị quân đội đóng tại TP Hải Phòng. Khi có vũ khí trong tay, Luân lại cùng đồng bọn "tung hoành" gây nhiều vụ cướp tài sản táo bạo tại Hải Phòng và bị Công an TP Hải Phòng ra lệnh truy nã.
Không còn đất để dung thân, Luân chạy trốn vào các huyện miền núi giáp Lào của tỉnh Thanh Hóa để phòng nếu bị phát hiện thì vượt biên ra nước ngoài. Ở đó một thời gian, Luân tiếp tục trốn vào các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên ẩn náu.
Bao năm trốn lệnh truy nã, Luân ngỡ rằng mọi dấu tích phạm tội năm xưa đã bị xóa nhòa nên đầu năm 2016, Luân trở về Hải Phòng. Đây là quyết định khá mạo hiểm nhưng anh vẫn cho rằng "nơi nguy hiểm nhất chính là nơi an toàn nhất".
Luân nghĩ công an không thể ngờ anh ta dám trở về sinh sống ở nơi mình từng gây án và gần với nơi gây án. Dù đã bước qua tuổi ngũ tuần nhưng Luân vẫn chứng nào tật nấy, không chịu tu chí làm ăn, tiếp tục sống lang thang bằng nghề trộm cắp, thậm chí còn gây ra vụ cố ý gây thương tích.
 |
| Luân bị bắt tại Hải Phòng. |
Cuộc truy lùng 28 năm
Đầu năm 2017, Phòng PC52 Công an Quảng Ninh thực hiện đợt cao điểm đấu tranh tội phạm truy nã đặc biệt nguy hiểm và bỏ trốn lâu năm, quá trình rà soát thấy nổi lên Luân.
Đây là nghi phạm mà Phòng cảnh sát hình sự đã từng nhiều lần tổ chức lực lượng truy bắt không thành công, nó giống như "cái gai" chưa xóa được dấu tích trong tập hồ sơ đã sờn cũ.
Với quyết tâm bắt được tên Luân, cán bộ trinh sát của Phòng PC52 tập trung nghiên cứu tài liệu, xác minh, thu thập các chứng cứ, thông tin về đối tượng để đánh giá, phân tích khoa học, nhằm "khoanh vùng" những nơi nghi phạm có thể di biến động đến ẩn náu.
Khó khăn lớn nhất chính là lệnh truy nã đã quá lâu, hồ sơ về tên Luân lại rất ít, có những trang giấy cũ đã ố, mực viết đã phai mờ, chỉ còn duy nhất bức ảnh của anh khi 27 tuổi, so với thời điểm hiện tại thì chân chung người này chắc chắn đã đổi khác rất nhiều.
Điều này chẳng khác gì thách đố tính kiên nhẫn cũng như bản lĩnh nghề nghiệp của các trinh sát. Bố mẹ Luân đều đã mất, anh ta chỉ còn duy nhất người chị gái đang sống ở quê. Nhưng 28 năm trốn truy nã anh ta không một lần liên hệ với người chị này.
Luân lại luôn di biến động, thoắt ẩn, thoắt hiện ở nhiều tỉnh, thành nên rất khó khăn trong việc lần theo dấu vết. Do là nghi phạm có nhiều kinh nghiệm trong lẩn trốn, trong người lại mang theo vũ khí "nóng" nên việc phát hiện và bắt được không hề đơn giản.
 |
| Luân được công bố trong lệnh truy nã. |
Trung tá Lê Hồng Yên, Đội truy bắt đối tượng truy nã, Phòng PC52 cho biết: "Đó là thời gian ròng rã 9 tháng chúng tôi xác minh, điều tra, với đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ mới tìm ra tung tích của Luân.
Khi chúng tôi nhận được nguồn tin có một người có nhiều đặc điểm giống với tên Luân hiện đã và đang thường xuyên hoạt động tại quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng thì anh em rất mừng.
Một tổ công tác cấp tốc đi Hải Phòng nhưng quá trình truy tìm chúng tôi gặp không ít khó khăn. Để nhận biết người này có đúng là Luân không thì không có gì đối chiếu ngoài tấm ảnh cũ. Ở Hải Phòng, anh ta sống như vợ chồng với một phụ nữ, ngày và đêm rất ít khi ở nhà, anh thường di chuyển trên đường để hành nghề trộm cắp. Để xác định có đúng là Luân và bắt giữ an toàn là cả một kế hoạch được vạch ra vô cùng tỉ mỉ".
Khi các trinh sát phát hiện tên Luân đang đi trên đường Trần Hưng Đạo, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hồng Bàng thì kế hoạch bắt nghi phạm ngay trên đường được triển khai. Cùng phối hợp với Công an quận Hồng Bàng, lực lượng công an chia làm 3 mũi chặn tại 3 hướng để không cho nghi phạm chạy thoát.
11h ngày 28/9, Luân đang đi xe máy thì bất ngờ bị nhiều người ập đến khống chế. Anh ta định quay đầu xe bỏ chạy nhưng cả ba phía như ba gọng kìm kẹp chặt làm anh ta chưa kịp hiểu chuyện gì đã bị tra tay vào còng số tám.
Trung tá Lê Hồng Yên cho biết: "Khi tra tay vào còng số 8, Luân vẫn chưa hết bàng hoàng và cũng không định hình được mình bị Công an tỉnh nào bắt. Mãi đến khi được giải về trụ sở Công an phường Hoàng Văn Thụ, Luân mới nhận ra mình đã bị Công an tỉnh Quảng Ninh bắt. Đồng thời buông một câu "không thể tưởng tượng nổi đã gần 30 năm rồi, vậy mà Công an Quảng Ninh vẫn tìm ra và bắt được tôi".
