Thận trọng khi nghe quảng cáo như các vụ của 'chiến thần livestream'

Kẹo rau củ được Hằng Du Mục, Thùy Tiên giới thiệu trong buổi bán hàng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi người trưởng thành nên tiêu thụ ít nhất 400 gram rau và trái cây mỗi ngày để giảm nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như tim mạch và ung thư. Tuy nhiên, các cuộc điều tra ở nhiều quốc gia đều cho thấy lượng rau trong khẩu phần đều không đạt như theo khuyến nghị.

Theo thống kê tại Mỹ, chỉ 12,3% người lớn ở nước này đáp ứng được khuyến nghị về lượng trái cây tiêu thụ và 10% đáp ứng được khuyến nghị về lượng rau tiêu thụ vào năm 2019.

Còn tại nước ta, các thống kê cho thấy mức tiêu thụ rau quả trung bình của người Việt hiện chỉ đạt khoảng 170-200 gram/ngày, thấp hơn nhiều so với mức khuyến nghị của WHO. Khoảng 57% người Việt trưởng thành không đạt mức tiêu thụ này. Đặc biệt, nam giới có xu hướng ăn ít rau hơn nữ giới, với tỷ lệ 63% nam giới và 51% nữ giới không tiêu thụ đủ rau xanh theo khuyến nghị.

Với những con số thấp như vậy, không có gì ngạc nhiên khi một xu hướng mới đã xuất hiện trong những năm gần đây: Sản phẩm thực phẩm chức năng viên uống bổ sung như viên uống rau củ hay kẹo rau củ với hứa hẹn thay thế cho rau củ. Nhưng liệu các loại viên uống này có tốt cho bạn và chúng thực sự hiệu quả?

Viên uống rau củ là gì?

Viên uống rau củ là thực phẩm chức năng được sản xuất bằng cách cô đặc các loại rau, củ, quả thành dạng viên nén hoặc viên nang. Sản phẩm này giúp bổ sung vitamin, khoáng chất và chất xơ cho những người có chế độ ăn thiếu rau xanh hoặc gặp khó khăn trong việc tiêu thụ rau củ tươi.

Viên uống rau củ có nguồn gốc từ Nhật Bản, nơi mà người dân rất quan tâm đến dinh dưỡng và sức khỏe. Sản phẩm này bắt đầu xuất hiện từ những năm 1980, khi các nhà khoa học Nhật Bản nghiên cứu cách bảo quản dinh dưỡng từ rau củ trong một dạng tiện lợi hơn.

Sau đó, viên uống rau củ nhanh chóng lan rộng sang Mỹ, châu Âu và các nước châu Á khác. Ngày nay, nhiều thương hiệu trên thế giới sản xuất viên uống rau củ với công nghệ hiện đại để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của người tiêu dùng. Tại Việt Nam, ngày càng có nhiều thương hiệu nhập khẩu và sản xuất viên uống rau củ nhằm phục vụ nhu cầu dinh dưỡng của người tiêu dùng.

Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên từng tích cực quảng bá sản phẩm kẹo rau củ.

Mỗi viên uống rau củ thường chứa các thành phần chính sau:

• Chiết xuất từ rau, củ, quả: Bột rau sấy lạnh, nước ép rau củ cô đặc, hoặc các loại tảo biển giàu dinh dưỡng.
• Vitamin và khoáng chất: Một số sản phẩm bổ sung vitamin A, C, E, kẽm, magie... giúp tăng cường sức khỏe.
• Chất xơ thực vật: Hỗ trợ tiêu hóa và giúp kiểm soát đường huyết.
• Enzyme tiêu hóa: Một số viên uống có thêm enzyme để hỗ trợ hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.

Viên uống rau củ có nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt với những người bận rộn hoặc chế độ ăn thiếu rau xanh:

• Bổ sung dinh dưỡng từ thực vật: Cung cấp vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
• Hỗ trợ tiêu hóa: Nhờ vào hàm lượng chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa và phòng ngừa táo bón.
• Tăng cường sức đề kháng: Các chất chống oxy hóa trong rau củ giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại.
• Hỗ trợ kiểm soát cân nặng: Giảm cảm giác thèm ăn, giúp điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh.
• Giúp kiểm soát đường huyết: Một số loại viên uống có chứa chất xơ hòa tan giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.

Những lời quảng cáo sai lệch

Dù viên uống rau củ mang lại một số lợi ích, chúng không thể thay thế hoàn toàn việc ăn rau củ tươi. Một số quảng cáo sai lệch thường gặp bao gồm:

1. "Viên uống rau củ thay thế hoàn toàn rau xanh trong bữa ăn"

Thực tế: Sản phẩm chỉ hỗ trợ bổ sung, không thể thay thế toàn bộ lượng dinh dưỡng từ thực phẩm tươi. Ăn rau xanh tươi mang lại trải nghiệm ăn uống đa dạng, bao gồm hương vị, kết cấu và cảm giác no nhưng viên uống rau củ không thể thay thế trải nghiệm này.

TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện y học ứng dụng Việt Nam, Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam. Ảnh: NVCC.

2. "Cung cấp đủ chất xơ như khi ăn rau xanh"

Thực tế: Hàm lượng chất xơ trong viên uống thường thấp hơn rau củ tươi. Rau củ cung cấp 2 phần xơ, một là phần xơ hòa tan, hai là phần xơ không tan. Đối với phần xơ hòa tan, viên rau củ có thể đáp ứng được, nhưng phần chất xơ không tan sẽ không đáp ứng được.

Chất xơ không tan khi ăn có tác dụng lớn nhất là tạo nên khối lượng phân, giữ khối lượng nước trong phân, có tác dụng đào thải những sản phẩm cặn bã dư thừa sau quá trình tiêu hóa, giúp ngăn ngừa táo bón và một số loại ung thư như ung thư trực tràng.

3. "Không cần ăn rau vẫn có đủ vitamin và khoáng chất"

Thực tế: Cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn khi ăn thực phẩm tự nhiên. Một số dưỡng chất, như vitamin C và một số enzyme có lợi, có thể bị mất đi hoặc giảm tác dụng trong quá trình chế biến và bảo quản viên uống.

Ngoài ra, một số sản phẩm viên uống rau củ có thể chứa chất bảo quản, phụ gia hóa học hoặc chất kết dính để tăng thời hạn sử dụng và duy trì hình dạng viên. Một số thành phần này có thể gây kích ứng dạ dày, dị ứng hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến gan, thận khi sử dụng lâu dài.

Vậy nên, có thể thấy, viên rau củ chỉ là giải pháp tình thế, ngắn ngày, sử dụng trong điều kiện không thể ăn rau, ăn rau không đủ khối lượng như khi đi du lịch, đến nơi thiếu thực phẩm hay đang tập ăn tăng dần lượng rau cho người trẻ.

Khi sử dụng viên uống rau củ, người dân nên lưu ý những điểm sau:

• Chọn sản phẩm uy tín: Ưu tiên những thương hiệu có kiểm định chất lượng rõ ràng.
• Không lạm dụng: Sử dụng viên uống rau củ như một phần bổ sung chứ không nên phụ thuộc hoàn toàn.
• Kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh: Tiếp tục ăn rau xanh, trái cây tươi để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng.
• Đọc kỹ thành phần: Tránh sản phẩm có chất bảo quản hoặc phụ gia không cần thiết.