Thầy cô ngày càng ‘co mình’ trước phụ huynh

Nhiều giáo viên cho hay áp lực lớn nhất đến từ phụ huynh. Ảnh minh họa: Adobestock.

“Bây giờ đi dạy, giáo viên luôn nơm nớp ‘sợ’ phụ huynh”, cô Trần Linh (29 tuổi, giáo viên tiểu học ở Hà Nội) chia sẻ với Tri Thức - Znews.

Năm nay là năm thứ 8 cô Linh đứng trên bục giảng. Thế nhưng, yếu tố khiến cô Linh áp lực nhất không đến từ công việc chuyên môn, mà đến từ cha mẹ học sinh.

Sợ từ đời thực…

Cô Linh kể những năm đầu đi dạy, nhiều phụ huynh thậm chí không tin tưởng vì cô là giáo viên trẻ, họ thường xuyên can thiệp sâu vào việc giảng dạy.

Cô giáo nhớ có lần, do hiểu nhầm, thay vì tìm hiểu sự việc, cô bị phụ huynh nhắn tin thẳng trên nhóm lớp có hàng chục người khác rằng “cô không có trách nhiệm”, cùng với đó là những lời lẽ khó nghe khác, thậm chí có phần không đúng về cô.

Hay có những phụ huynh nuông chiều, bênh vực con, không hợp tác trong giáo dục. Cô Linh từng gặp trường hợp học sinh có học lực trung bình, nhưng phụ huynh luôn nghĩ rằng con học tốt, học giỏi. Họ nghi ngờ do năng lực dạy học của cô nên con họ mới không làm được bài.

“Trong những cuộc họp cuối năm, có học sinh không được khen thưởng, phụ huynh sẵn sàng nói bóng gió về cô ngay tại cuộc họp”, cô Linh kể vì trẻ, nên nhiều phụ huynh cũng thiếu tôn trọng, trao đổi với giáo viên bằng giọng điệu bề trên. Thậm chí, có học sinh học kém, cô giáo muốn kèm cặp thêm vào cuối giờ, nhưng cho học sinh về muộn, phụ huynh ở bên ngoài lầm bầm mắng chửi cô “ép con học nhiều”.

Mới đây, cô Linh còn chứng kiến đồng nghiệp của mình bị xúc phạm chỉ vì nhắc phụ huynh không đi xe vào trường, có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Tuy nhiên, thay vì tiếp thu, phụ huynh này lại sửng cồ, đứng trước lớp chửi bới giáo viên, gọi giáo viên là “con mụ này”, “thằng hiệu trưởng”. Thậm chí, họ đe dọa quay video để gửi các cấp quản lý.

Hay cách đây vài tháng, một đồng nghiệp khác của cô còn bị phụ huynh tác động vật lý đến mức nhập viện, nhưng cuối cùng chỉ là hòa giải.

Cô Thủy cho hay việc đánh giá, nhận xét học sinh cũng có thể khiến phụ huynh không hài lòng. Ảnh: NVCC.

Tương tự, tháng trước, cô Kim Anh (24 tuổi, giáo viên tiểu học tại Bắc Ninh) cũng bị bạo lực tinh thần chỉ vì phản ánh tình hình học tập và thái độ trên lớp của trẻ, nhưng phụ huynh nghĩ rằng cô đang trù dập con mình.

Khi giáo viên yêu cầu trao đổi trực tiếp thay vì qua điện thoại, phụ huynh này từ chối, hùng hổ đòi lên gặp ban giám hiệu để phản ánh con mình bị cô “để ý” và đòi chuyển lớp cho con.

“Thậm chí, phụ huynh còn cung cấp đến ban giám hiệu thông tin không đúng sự thật”, cô giáo kể.

Ba năm đi dạy, lần đầu tiên gặp trường hợp như vậy, cô Kim Anh buồn, mất ăn, mất ngủ vài ngày. Chỉ đến khi mọi việc được giải quyết, cô mới yên tâm công tác.

Đến hiện tại, học sinh này vẫn học ở lớp cô, cô vẫn yêu quý học trò nhưng tuyệt nhiên, phụ huynh không có một lời xin lỗi. Dù vậy, cô giáo cũng cảm thấy may mắn vì được ban giám hiệu thấu hiểu và bảo vệ.

Trong khi đó, cô Nguyễn Hạnh (25 tuổi, giáo viên tiểu học tại Hà Nội) lại gặp nhiều trường hợp phụ huynh đặt kỳ vọng rất cao vào con em mình và mong giáo viên sẽ giúp con đạt được điểm số cao nhất có thể.

Họ có thể liên tục theo dõi sát sao tiến độ học tập của con và gây áp lực lên giáo viên nếu con họ không đạt được kết quả như mong muốn.

Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh sẵn sàng liên lạc với giáo viên bất cứ lúc nào để hỏi về tình hình học tập của con mình hoặc đặt ra những yêu cầu khác. Họ yêu cầu thầy cô phải phản hồi nhanh chóng các thắc mắc của họ.

Cô Hạnh nhớ mãi năm đầu tiên đi dạy, sau giờ lên lớp, cô có công việc riêng nên không sử dụng điện thoại di động. Sau khi xong việc vào lúc 21h, cô kiểm tra điện thoại và thấy nhiều cuộc gọi nhỡ và một tin nhắn từ phụ huynh, phản ánh về việc “con nói giờ ra chơi cô không cho con đi vệ sinh, con nhịn và con bị đau bụng”.

Tuy nhiên, vì chưa kịp phản hồi, phụ huynh đó đã chặn luôn Zalo của cô giáo. Dù đã muộn, cô Hạnh vẫn phải gọi điện thoại để trao đổi vấn đề này là không đúng. Cô giáo hiểu bố mẹ nào cũng thương con, nhưng dù thế nào, phụ huynh cũng cần tìm hiểu rõ vấn đề và cùng giáo viên giải quyết.

…đến sợ trên mạng

Chính từ nỗi sợ phụ huynh, giáo viên cũng cho hay họ sợ cả học sinh. Theo cô Trần Linh, có những em được nuông chiều ở nhà, dẫn đến lên lớp không coi trọng giáo viên, coi mình là nhất. Các em được sử dụng đồng hồ thông minh, thậm chí được phụ huynh hướng dẫn dùng đồng hồ để ghi âm lời giáo viên.

Hay cô Nguyễn Hạnh chia sẻ có học sinh thể hiện thái độ chống đối, không nghe lời, không làm bài tập, hoặc cố tình gây khó dễ cho giáo viên. Những hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến việc giảng dạy mà còn gây ra sự mệt mỏi và căng thẳng về mặt tinh thần cho thầy cô.

Không chỉ ngoài đời thực, đằng sau những vụ giáo viên bị chụp ảnh, quay clip, ghi âm đăng lên mạng xã hội, kéo theo những làn sóng chỉ trích đã trở thành nỗi ám ảnh của nhiều giáo viên.

Cô Kim Anh nói rằng nếu không may phụ huynh đưa câu chuyện lên mạng, không biết sự việc sẽ đi đến đâu. Còn cô Trần Linh thì sợ động tác “chụp màn hình” của phụ huynh. Vì vậy, cô thường chọn cách trao đổi là gọi điện hoặc gặp trực tiếp. Dù vậy, nữ giáo viên vẫn luôn có tâm lý e dè, sợ phụ huynh lén ghi âm, quay hình, dù nội dung trao đổi rất chừng mực.

Trong khi đó, theo cô Nguyễn Hạnh, hiện tại, khi mạng xã hội phát triển, nhiều phụ huynh, thậm chí cả học sinh lạm dụng, nhất cử nhất động của giáo viên đều bị theo dõi. Nhiều người thay vì trao đổi với giáo viên để hiểu rõ sự tình lại vội vàng đăng tải lên mạng.

Đáng sợ ở chỗ sự việc được đưa lên lại một nhiều, sai lệch, thiếu khách quan. Trong khi bạn đọc đôi khi chỉ lướt vài dòng, chưa rõ sự việc đã ném đá, chỉ trích, khiến sự việc đi quá xa, giáo viên cũng vì thế mà ngày càng áp lực hơn.

“Dư luận ‘ném đá’ trước khi hiểu rõ vấn đề khiến giáo viên trở thành mục tiêu bị chỉ trích, thậm chí bị tấn công trực tuyến mà chưa có cơ hội giải thích hoặc phản bác. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và tinh thần của giáo viên”, cô Hạnh bộc bạch.

Cô giáo cũng cho rằng việc liên tục bị công kích trên mạng xã hội có thể khiến giáo viên mất niềm tin vào nghề nghiệp và ảnh hưởng đến tinh thần làm việc y như bạo lực ngoài đời thực. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho giáo viên mà còn ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục nói chung.

Nghề giáo cũng có những áp lực riêng, vì vậy, thầy cô mong rằng phụ huynh có thể đặt mình vào vị trí của giáo viên để thấu hiểu hơn. Ảnh: NB.

Mong muốn tôn sư trọng đạo

Không riêng ba cô giáo kể trên, mới đây, theo khảo sát của Viện Phát triển Chính sách - Đại học Quốc gia TP.HCM về đời sống 12.500 giáo viên tại ba tỉnh Bình Thuận, Tây Ninh và Hậu Giang, có đến 70,21% giáo viên cho rằng họ đang bị áp lực hoặc rất áp lực từ phụ huynh học sinh.

40,63% giáo viên cho biết họ từng có ý định chuyển nghề do bạo lực tinh thần từ phụ huynh. Phỏng vấn trực tiếp 132 giáo viên và các nhà quản lý, nhóm nghiên cứu cho biết thầy cô đều chung nhận định hiện nay, áp lực từ phụ huynh là vấn đề đáng báo động trong ngành giáo dục.

Cả cô Linh, cô Hạnh và cô Kim Anh đều cho rằng những hành vi tiêu cực của phụ huynh và học sinh khiến nhiều giáo viên rơi vào một loạt các cảm xúc phức tạp, không đơn thuần là "cảm thấy tệ", mà còn là mệt mỏi , kiệt sức, căng thẳng, lo lắng, bất lực... Dần dà ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục.

Chính sự soi xét của phụ huynh, sự khắt khe của dư luận xã hội hay sự bất lực trước bộ phận học sinh cá biệt nhưng không thể uốn nắn khiến không ít giáo viên mất nhiệt huyết với nghề. Không ít người trong số đó đã lựa chọn chỉ làm tròn trách nhiệm dạy chữ, mất đi tình thầy trò.

Chính vì vậy, cả ba cô giáo đều mong rằng phụ huynh nên thấu hiểu, thông cảm và tôn trọng vai trò của giáo viên, đừng coi nghề giáo là dịch vụ, phụ huynh chi tiền nên có quyền đòi hỏi thầy cô phải đáp ứng mọi yêu cầu.

“Phụ huynh cần hiểu rằng giáo viên cũng là con người, có giới hạn về thời gian và năng lượng. Việc giao tiếp cởi mở và tích cực sẽ giúp giải quyết vấn đề hiệu quả hơn”, cô Hạnh nói.

Ngoài ra, phụ huynh cũng cần phối hợp hợp chặt chẽ với giáo viên để theo dõi tiến độ học tập của con em mình, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập và hỗ trợ con em mình ở nhà.

Trước sự bùng nổ của mạng xã hội, phụ huynh cũng cần “chậm lại” để đánh giá sự việc, tránh việc đăng tải những thông tin chưa được xác thực hoặc có tính chất gây kích động trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến uy tín của giáo viên và nhà trường.

“Nếu có bất kỳ vấn đề gì cần giải quyết, phụ huynh nên liên lạc trực tiếp với giáo viên hoặc nhà trường để tìm ra giải pháp phù hợp, tránh việc gây áp lực hoặc đe dọa”, cô Hạnh nhắn nhủ.

Cả ba cô giáo cũng mong muốn rằng ban giám hiệu và các cơ quan chức năng sẽ lên tiếng bảo vệ uy tín của giáo viên khi có những thông tin sai lệch hoặc vu khống được lan truyền. Việc kịp thời đính chính thông tin và xử lý những hành vi bôi nhọ sẽ giúp bảo vệ danh dự và uy tín của nhà giáo.

Bên cạnh đó, cô Hạnh cũng mong muốn có những quy định pháp luật rõ ràng và được thực thi nghiêm túc để bảo vệ giáo viên khỏi những hành vi quấy rối, vu khống, hoặc tấn công từ phụ huynh hoặc học sinh.

Dù vậy, cũng theo cô giáo, chính giáo viên cũng cần nâng cao kỹ năng sư phạm của mình, bao gồm cả kỹ năng quản lý lớp học, giao tiếp với phụ huynh và học sinh. Thầy cô cần kiểm soát cảm xúc của mình và ứng xử một cách chuyên nghiệp trong mọi tình huống, kể cả khi đối mặt với những khó khăn và thách thức.