Thấy gì từ làn sóng phản đối Độ Mixi vì hút chất cấm?

Đầu tháng 9, một đoạn clip ghi lại cảnh streamer Độ Mixi (Phùng Thanh Độ) hút shisha tại quán bar lan truyền nhanh trên mạng xã hội, gây tranh cãi trong cộng đồng. Một số fan cho rằng đây là “chuyện cá nhân, không ảnh hưởng ai”, trong khi nhiều ý kiến khác nhấn mạnh shisha bị cấm và Độ Mixi có trách nhiệm xã hội với vai trò là người nổi tiếng.

Tối 11/9, Độ Mixi livestream kể lại việc mình nhận giấy mời lên làm việc tại Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an). Tại trụ sở, anh xác nhận người trong clip là mình, viết tường trình và cam kết, nhưng không bị xử phạt hành chính hay hình sự. Buổi làm việc chủ yếu mang tính nhắc nhở anh tuân thủ Bộ Quy tắc ứng xử mạng xã hội.

Đây không còn đơn thuần là lối sống cá nhân của Độ Mixi mà còn là vấn đề ý thức trách nhiệm với pháp luật, xã hội, đặc biệt với người nổi tiếng càng không ngoại lệ.

Vì sao shisha, vape và pod bị cấm?

Tranh cãi quanh vụ việc một phần xuất phát từ nhận thức sai lầm, nhiều người vẫn tin rằng shisha “chỉ là nước hoa quả”. Thực tế, Bộ Y tế nhiều lần khẳng định shisha cũng chứa nicotin, một chất gây nghiện mạnh, cùng hàng loạt độc chất khác.

Theo Bộ Y tế, chỉ trong một giờ hút shisha, một người có thể hít tới 100-200 lượt khói, lượng nicotin hấp thụ nhiều hơn 70% so với một điếu thuốc lá truyền thống. Ngoài ra, khói shisha chứa carbon monoxide, hắc ín, kim loại nặng và nhiều chất gây ung thư với nồng độ cao gấp hàng chục, thậm chí hàng trăm lần thuốc lá.

Hình ảnh được cho là streamer đình đám Độ Mixi hút shisha trong bar lan truyền khắp mạng xã hội.

Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hội Ung thư Mỹ cũng chỉ ra nguy cơ đáng lo ngại, người hút shisha có nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, tim mạch, răng miệng và ung thư cao hơn hẳn người hút thuốc lá. Không ít ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), ung thư vòm họng được ghi nhận có liên quan đến thói quen hút shisha.

Đặc biệt, nhiều thanh thiếu niên bị cuốn hút bởi thiết kế bắt mắt, hương vị trái cây hoặc ngọt ngào của shisha, vape và pod. Điều này càng nguy hiểm khi não bộ tuổi mới lớn rất nhạy cảm với chất gây nghiện, dễ dẫn đến tình trạng lệ thuộc.

Một mối lo khác là việc nhiều người trộn thêm ma túy tổng hợp, heroin hoặc rượu vào bình shisha. Khi kết hợp, hỗn hợp này trở thành “quả bom độc hại”, có thể gây ảo giác, mất kiểm soát hành vi, thậm chí dẫn tới ngộ độc cấp tính.

Chính vì vậy, từ ngày 1/1, theo Nghị quyết 173/2024/QH15, Việt Nam chính thức cấm toàn diện việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển và sử dụng các sản phẩm như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha, bóng cười và nhiều loại khí gây nghiện khác. Bộ Y tế coi đây là bước đi cần thiết để giảm gánh nặng bệnh tật và bảo vệ thế hệ trẻ.

Người nổi tiếng không thể đứng ngoài luật

Thời gian qua, cộng đồng mạng liên tục chứng kiến những vụ việc liên quan đến phát ngôn, hành vi và quảng cáo của người nổi tiếng gây tranh cãi. Từ những KOL quảng bá sản phẩm chưa được kiểm chứng, streamer livestream với lời nói, hình ảnh phản cảm, cho đến những trường hợp nổi tiếng trên mạng xã hội bị “phong sát” vì làm sai hoặc gây tác động tiêu cực đến khán giả trẻ.

Theo các chuyên gia, hành vi và phát ngôn của người nổi tiếng không chỉ ảnh hưởng đến bản thân họ mà còn tác động đến cộng đồng, đặc biệt là trẻ vị thành niên. Bác sĩ Trương Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM), nhận định người nổi tiếng nói sai, quảng cáo sai, cha mẹ tin, con nít gánh hậu quả. Họ phải chịu trách nhiệm.

Hút shisha có thể gây ung thư. Ảnh: Shutterstock.

Như vậy, việc một streamer, KOL hay bất kỳ người có tầm ảnh hưởng nào đưa ra phát ngôn hay hình ảnh không đúng chuẩn mực có thể dẫn đến hậu quả xã hội đáng kể, dù cá nhân họ chỉ nghĩ là “vui vẻ, giải trí”.

Trước thực tế này, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, cho rằng cần bổ sung quy tắc ứng xử, nội quy, quy chế và chế tài quản lý người nổi tiếng, đặc biệt là các KOL, KOC trên nền tảng số.

Những biện pháp mạnh tay như “phong sát, cấm sóng” nên được áp dụng để buộc họ chịu trách nhiệm về phát ngôn, hành vi và quảng cáo, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng và quản lý tầm ảnh hưởng xã hội.

Từ những vụ việc đã xảy ra, rõ ràng người nổi tiếng không chỉ tạo ra nội dung giải trí hay thu nhập cho bản thân, mà còn gắn liền với trách nhiệm tuân thủ pháp luật và tác động xã hội. Việc nhận thức đầy đủ về quyền hạn, trách nhiệm và tuân thủ quy định là điều không thể thiếu để tránh những hệ quả đáng tiếc, đặc biệt khi họ có thể trở thành hình mẫu của giới trẻ.