Thể loại: Lịch sử, châm biếm
Đạo diễn: Yorgos Lanthimos
Diễn viên chính: Olivia Colman, Emma Stone, Rachel Weisz, Nicholas Hoult, Joe Alwyn
Zing.vn đánh giá: 9/10
 |
| The Favourite là bộ phim dựa trên những sự kiện lịch sử có thật về Nữ hoàng Anne của nước Anh vào thế kỷ XVIII. |
Nước Anh những năm đầu thế kỷ XVIII là một quốc gia quân chủ, nên người nắm giữ quyền lực tối thượng trong vương quốc vẫn là Nữ hoàng Anne (Olivia Colman).
Song, với thể trạng yếu đuối, lại trải qua rất nhiều mất mát trong đời tư như việc không có con nối dõi dù đã mang thai tới 17 lần, bà có cuộc sống thu mình trong bốn bức tường của cung điện hoàng gia, với 17 chú thỏ đại diện cho 17 đứa con đã lìa trần.
Hoàn toàn đối lập với Nữ hoàng Anne, phu nhân của công tước Marlborough - Sarah Churchill (Rachel Weisz) - sở hữu tính cách mạnh mẽ hiếm có ở một người phụ nữ của thế kỷ XVIII. Bà không màng những thú vui “tầm thường” như đua ngỗng, nuôi thỏ, mà chỉ hào hứng với những môn thể thao đầy nam tính như bắn súng, cưỡi ngựa.
Khác nhau là thế, nhưng Sarah Churchill lại được Nữ hoàng Anne coi là sủng phi, là nguời bạn tâm giao, là người cố vấn tin cậy. Bởi chỉ Sarah mới dám nhìn thẳng vào mặt Nữ hoàng để nói lên những điểm xấu của bà. Chỉ Sarah mới nhớ được những kỷ niệm chung từ thuở niên thiếu của hai người. Và cũng chỉ Sarah mới biết những bí mật thầm kín mà Nữ hoàng Anne chắc chắn không muốn để lộ ra cho bất cứ ai khác.
Có thiên hướng hoạt động chính trị và làm giàu thậm chí còn nổi trội hơn cả nhiều chính trị gia đương thời, tất nhiên Sarah Churchill không thể bỏ qua lợi thế độc nhất vô nhị của mình: chiếc cầu nối giữa vị Nữ hoàng ẩn dật và Quốc hội.
Lúc ngầm tác động, lúc cưỡng ép công khai, lúc lợi dụng quan hệ thân thiết với vị Ngoại trưởng Sidney Godolphin (James Smith), Sarah buộc Nữ hoàng Anne phải đưa ra quyết định tăng thuế nhằm phục vụ cho cuộc viễn chinh chống lại quân Pháp do chính chồng mình là Công tước Marlborough (Mark Gatiss) làm tổng tư lệnh, bất chấp sự phản đối kịch liệt từ phe đối lập của chính trị gia Robert Harley (Nicholas Hoult).
 |
| Sarah Churchill lợi dụng mối thâm tình với Nữ hoàng Anne để gây tác động tới Quốc hội Anh. Nhưng mối quan hệ giữa hai người bỗng nhiên bị xen ngang bởi "người thứ ba". |
Đang ở đỉnh cao quyền lực, Sarah Churchill chẳng buồn chối từ việc cưu mang người em họ xa Abigail Hill (Emma Stone). Đó là cô gái mang trong mình chút dòng máu quý tộc, nhưng bị đẩy đến thân phận cùng khổ vì người cha ham mê cờ bạc.
Xinh đẹp, trẻ trung, luôn biết cách ca ngợi người khác thay vì luôn miệng chỉ trích không ngừng nghỉ như Sarah Churchill, Abigail nhanh chóng thu hút sự chú ý của nhiều người trong Hoàng cung, trong đó có Nữ hoàng Anne.
Không mong gì hơn việc lấy lại địa vị quý tộc và cưới anh chàng Nam tước đẹp trai Samuel Masham (Joe Alwyn), Abigail nhận ra rằng mình phải chiếm được tình cảm của Nữ hoàng Anne, và cả vị trí sủng phi của người ân nhân Sarah Churchill.
Về phần mình, Sarah Churchill chắc chắn không muốn nhả ra vị trí đầy quyền lực ấy. Và cuộc chiến nơi thâm cung giữa Abigail và Sarah sẽ không chỉ làm thay đổi cuộc đời của hai người phụ nữ đầy toan tính, mà còn tác động tới vận mệnh của cả nước Anh trong buổi hoàng hôn của thể chế quân chủ.
Làm phim lịch sử chỉ với 15 triệu USD
Trong khoảng 10 năm trở lại đây, điện ảnh châu Âu chứng kiến sự vươn lên của một thế hệ đạo diễn trẻ đầy tài năng, mà một trong số đó là nhà làm phim người Hy Lạp Yorgos Lanthimos.
Bắt đầu gây tiếng vang ở tầm quốc tế với Dogtooth (2009) - phim giành giải Un Certain Regard tại LHP Cannes và nhận đề cử giải Oscar cho Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc, Lanthimos nhanh chóng chứng tỏ rằng mình không hề ăn may khi hợp tác với hãng Film4 Productions của Anh để cho ra đời hai bộ phim đặc sắc là The Lobster (2015) và The Killing of a Sacred Deer (2017).
 |
| Yorgos Lanthimos bên cạnh Emma Stone trên trường quay của The Favourite. |
Nhìn chung, các tác phẩm của Yorgos Lanthimos đều thuộc dòng độc lập, có kinh phí sản xuất thấp, và dựa nhiều vào thế mạnh là cách kể chuyện đặc sắc và cách xây dựng nhân vật có cá tính khác biệt để lôi cuốn khán giả.
Nếu so với các tác phẩm trước, dự án mới nhất của Yorgos Lanthimos - The Favourite (tạm dịch: Sủng phi) - là bộ phim có kinh phí lớn nhất. Đó là điều kiện cần của bất cứ tác phẩm nào lấy đề tài lịch sử.
Tuy 15 triệu USD không phải là con số to tát gì tại Hollywood, nhưng bất cứ ai theo dõi bộ phim đều phải thừa nhận rằng tác phẩm mới của Lanthimos đã tái hiện thành công bầu không khí của một nước Anh đầy tương phản trong thế kỷ XVIII.
Đó là nơi giới quý tộc sống trong những lâu đài xa hoa tráng lệ, tận hưởng đủ thứ của ngon vật lạ, giải trí với những trò chơi dị hợm chỉ dành cho tầng lớp thượng lưu.
Ngược lại, bên ngoài những tòa lâu đài, những ngôi biệt thự nguy nga, người dân nghèo nước Anh vẫn phải đi lại trên các con đường lầy lội đầy bùn đất, vật lộn sinh tồn bằng đủ thứ nghề mạt hạng.
 |
| Thật ngạc nhiên khi The Favourite chỉ tiêu tốn 15 triệu USD để sản xuất, dù phim thuộc dòng lịch sử. |
Để tạo ra hình ảnh gần gũi nhất có thể về một nước Anh xưa cũ, Yorgos Lanthimos tìm đến Robbie Ryan - nhà quay phim người Ireland từng rất thành công với các bộ phim đậm chất Anh như Wuthering Heights (2011) hay Philomena (2013); và đặc biệt là huyền thoại phục trang từng giành ba giải Oscar cho Phục trang xuất sắc là Sandy Powell.
Quả không hổ danh là cái tên đứng sau những bộ trang phục lộng lẫy và đáng nhớ của Shakespeare in Love (1998), The Aviator (2004), hay The Young Victoria (2009), Powell đã giúp Rachel Weisz và Emma Stone vừa hoà mình vào dòng chảy lịch sử với những bộ cánh hết sức cổ điển, vừa đưa vào đó những nét điểm xuyết riêng để tôn lên vẻ đẹp riêng của bộ đôi nữ chính trong cuộc chiến nơi thâm cung.
Những thông điệp lịch sử qua lối kể châm biếm
Nhưng có cố gắng đến mấy thì Powell và Ryan cũng chỉ có thể giúp thuyết phục khán giả về sự chân thực, gần gũi của bối cảnh phim với chốn cung đình nước Anh. Hơi thở lịch sử, không khí thời đại của The Favourite chỉ có thể đến từ một kịch bản tốt của bộ đôi Tony McNamara và Deborah Davis, và đặc biệt là từ con mắt và cái đầu của đạo diễn Yorgos Lathimos.
Nước Anh thế kỷ XVIII chứng kiến sự suy tàn của hoàng gia Anh, mà đại diện tiêu biểu chính là Nữ hoàng ẩn dật và yếu đuối Anne, trước những mầm mống của thể chế dân chủ thông qua Quốc hội với hai đảng phái của những chính trị gia sở hữu quan điểm hết sức đối lập về vận mệnh đất nước.
 |
| Dù kể câu chuyện nơi cung cấm, The Favourite vẫn khiến người xem hiểu được bầu không khí nước Anh trước khi hàng loạt biến cố lịch sử xảy đến. |
Nhưng yếu tố quan trọng nhất khiến chế độ quân chủ của nước Anh đánh mất quyền lực tuyệt đối ở xứ đảo sương mù là sự đối lập giữa một bên là cuộc sống xa xỉ, vô độ của những kẻ có quyền và có tiền, còn một bên là tầng lớp dân nghèo đang oằn mình chịu ách sưu thuế để phục vụ cho cuộc sống trác táng vô độ của tầng lớp bề trên.
Cái lò lửa âm ỉ trong thế kỷ XVII và XVIII đó đã dần thúc đẩy nước Anh trở thành một trong những quốc gia dân chủ sớm nhất trong lịch sử loài người, nơi các ông hoàng bà chúa vẫn được xã hội tôn trọng, nhưng chỉ khi họ thực sự phục vụ lợi ích của đại đa số người dân trong vương quốc.
Với The Favourite, người xem hoàn toàn có thể cảm nhận thấy hơi nóng ngấm ngầm tiên đoán cho những biến đổi lớn lao của xã hội Anh quốc. Quan trọng hơn, bộ phim không chọn nhịp kể chậm chạp như nhiều tác phẩm lịch sử nói về chế độ phong kiến.
Trái lại, Yorgos Lathimos sử dụng cách kể chuyện có duyên với nhiều chi tiết hài hước, vừa đủ để chọc cười khán giả nhưng không bị quá đà, và qua đó biến The Favourite thành bộ phim châm biếm.
Việc phân chia tác phẩm thành nhiều chương với nhịp phim thay đổi nhịp nhàng theo những nốt nhạc cổ điển của Johann Sebastian Bach hay George Frideric Handel cũng giúp cho bộ phim dài hai tiếng đủ sức lôi cuốn khán giả liên tục, kể cả trong những khoảnh khắc nặng nề của cuộc chiến “không có người tốt” nơi hậu cung nước Anh.
Bộ ba nhân vật quá đặc sắc
Thành công trong tư cách một tác phẩm lịch sử, The Favourite còn xứng đáng nhận lời khen ngợi về việc xây dựng nhân vật, khi đây có lẽ là tác phẩm sở hữu bộ ba nhân vật đặc sắc nhất của điện ảnh thế giới trong năm qua.
Để tạo ra một nhân vật ba chiều với nhiều góc cạnh về tính cách, số phận đã khó. Để tạo ra ba nhân vật nữ với chiều sâu về tâm trạng, nhưng vẫn hoàn toàn khác biệt còn khó hơn gấp bội. Và Sarah Churchill của Rachel Weisz, Abigail Hill của Emma Stone, Nữ hoàng Anne của Olivia Colman chính là một bộ ba như thế.
 |
| Đạo diễn Yorgos Lathinmos đã rất thành công trong việc tạo ra ba nhân vật nữ đáng nhớ cho The Favourite. |
Ngay từ sớm, khán giả đã có thể cảm nhận một Sarah mang nét đẹp sắc sảo, cùng bản tính cương quyết đến tàn nhẫn. Đối đầu với cô là một Abigail chu đáo, thông minh, với đầy mưu mô, nhưng lại có vẻ đẹp dịu hiền hút mắt. Và hoàn toàn tương phản với hai người phụ nữ trong cuộc đua giành ngôi sủng phi là vị nữ hoàng yếu đuối, nhợt nhạt, cả đời dựa dẫm vào đám hầu cận.
Nhưng càng bị cuốn hút vào từng chương phim của The Favourite, người xem lại càng nhận ra rằng Yorgos Lathimos đã đưa lên màn ảnh ba nhân vật với nhiều lớp tính cách hơn thế. Họ không hề thiếu những nét bí ẩn vốn chỉ được bộc lộ qua một vài lời nói hay hành động tưởng chừng bâng quơ.
Nữ hoàng Anne ưa thích cuộc sống ẩn dật, xa rời chính trị để gặm nhấm nỗi đau của cuộc sống riêng, nhưng khi cần thiết vẫn có thể quyết đoán đến mức khó tin.
Những giờ phút xảo quyệt của Abigail vẫn không thể xoá nhoà trong mắt khán giả khát vọng chính đáng của một cô gái trẻ muốn sống một đời hạnh phúc đúng với vị trí của cô trong xã hội. Và đằng sau sự cứng rắn của Sarah vẫn có những giờ phút yếu mềm luôn hiện hữu trong bất cứ người phụ nữ nào.
 |
| Nhiều người sẽ cho rằng The Favourite là bộ phim mang đậm tính nữ quyền nhờ bộ ba nhân vật chính hết sức đáng nhớ. |
Sự tương tác nhịp nhàng, lúc cạnh tranh, lúc hợp tác của bộ ba đã biến The Favourite trở nên vô cùng hấp dẫn. Bởi khán giả dù yêu, dù ghét bất cứ nhân vật nào thì họ cũng luôn cảm thấy hứng thú muốn tìm hiểu xem liệu đạo diễn sẽ trao cho từng người số phận ra sao sau cuộc chiến tàn khốc để giành lấy thứ quyền lực phù du nơi cung cấm.
Với bộ ba nhân vật nữ ở trung tâm tác phẩm và những nhân vật nam phụ mang nhiều nét tầm thường, nhạt nhẽo, The Favourite hẳn sẽ được nhiều người đánh giá cao với tư cách là một bộ phim nữ quyền, một tác phẩm khắc hoạ chỉn chu, có chiều sâu những nhân vật nữ giới ở vị trí quyền lực, mang nhiều khát vọng và niềm tin còn mạnh mẽ hơn cả phái mạnh.
Người yêu lịch sử, đặc biệt là những ai yêu lịch sử nước Anh giai đoạn thế kỷ XVII, XVIII, hẳn cũng sẽ yêu thích bộ phim vì cách mô tả đầy chân thực quãng thời gian nhiều biến động của xứ đảo sương mù.
Và với người yêu điện ảnh nói chung, The Favourite hoàn toàn xứng đáng nằm trong danh sách những bộ phim được “sủng ái” nhất năm 2018 bởi cách xây dựng nhân vật hết sức xuất sắc và đáng nhớ.
