Hội chợ băng đĩa Phương Nam vừa khai mạc tại Hà Nội vào sáng ngày 12/10, thu hút nhiều khán giả đến tham quan và mua sắm. Điều này chứng tỏ khán giả Việt vẫn còn sở thích nghe nhạc bằng đĩa CD, DVD và ngành sản xuất băng đĩa nhạc còn sống tốt?
Hơn 20 hãng sản xuất băng đĩa ở Sài Gòn, giờ chỉ còn một
Ngược lại, khi trao đổi với phóng viên, chị Phan Mộng Thúy, giám đốc Phương Nam phim cho biết: “Ngành sản xuất băng đĩa tại Việt Nam đang gặp cơn khủng hoảng lớn. Số lượng phát hành và doanh thu của Phương Nam phim giảm sút liên tục trong các năm qua. Hội chợ lần này diễn ra trong 3 ngày (12-15/10) chúng tôi không kỳ vọng điều gì mà chỉ coi đây là nơi phục vụ và gặp gỡ với những khán giả còn thưởng thức nhạc bằng hình thức băng đĩa và dàn máy”.
 |
| Hình ảnh Hội chợ đĩa Phương Nam tại Hà Nội. Ảnh: Khánh Nguyễn. |
Theo chị việc giảm sút của ngành là xu thế chung của thế giới, không chỉ ở Việt Nam. Ở TP.HCM từng có ngành sản xuất băng đĩa sôi động với hơn 20 hãng sản xuất thì nay còn duy nhất Phương Nam trụ được. Những công ty nổi tiếng như Đồng Giao, Rạng Đông... nay đã chuyển hướng sang tổ chức show, sản xuất phim.
Tuy nhiên, Phương Nam phim cũng không tránh khỏi sự giảm sút về số lượng và doanh thu. Đại diện hãng này cho biết thêm trong 9 tháng đầu năm 2017, doanh thu và số lượng đĩa phát hành của Phương Nam phim đã giảm gần 40% so với cùng năm 2016.
Lý giải về việc còn bám trụ lại được với nghề sản xuất băng đĩa trong cơn khủng hoảng, bà Phan Mộng Thúy cho rằng đó là do đơn vị có ưu thế là chuỗi bán lẻ hiệu quả gồm hệ thống nhà sách trải dài khắp cả nước. Vì vậy dù cho các cửa hàng, shop băng đĩa thu hẹp trên cả ba miền thì kênh phát hành của Phương Nam hầu như không bị ảnh hưởng.
Không những thế, đơn vị này còn nắm trong tay việc độc quyền tác phẩm của các tác giả nổi tiếng như Phạm Duy, Vũ Thành An, Tuấn Khanh. Điều đó giúp họ có thể sản xuất được các đĩa nhạc độc đáo hoặc tạo thu nhập thêm từ việc kinh doanh trên mạng nhờ kho nội dung này.
 |
| Đĩa nhạc Trọn đời bên em của Lý Hải từng đạt lượng phát hành lớn. |
Bán nhà vì mạo hiểm đầu tư sản xuất băng đĩa
Nhìn lại sự thăng trầm của ngành sản xuất băng đĩa, nhà sản xuất Đồng Đăng Giao khẳng định sự sụt giảm của ngành trong thời đại công nghệ và nhu cầu thưởng thức nhạc thay đổi là điều tất yếu. Nếu trước năm 1945 khán giả chỉ nghe đĩa than, tiếp đó lại nghe băng cassette. Khi công nghệ số phát triển khán giả lại nghe DVD và CD.
Theo nhà sản xuất kỳ cựu thì lý do quan trọng khiến ngành sản xuất băng đĩa bị giết chết chính là nạn hoành hành của đĩa lậu những năm qua. “Sản xuất một chiếc CD gồm trả tiền cát-xê ca sĩ, hòa âm phối khí, tác quyền, xin giấy phép khiến nhà sản xuất tốn ít nhất 30 triệu đồng. Giá gốc của một chiếc đĩa là 16-18.000 đồng, bán ra thị trường 36.000 đồng. Trong khi đó đĩa lậu trên thị trường chỉ có 10. 000 đồng, như vậy đĩa chính sao cạnh tranh nổi?”, ông nói.
Có thể nói sự cộng hưởng của tệ nạn đĩa lậu và sự thay đổi nhu cầu thưởng thức của khán giả khiến các đơn vị sản xuất băng đĩa Việt lao đao từ năm 2003. Theo anh, trước năm 2000, ngành băng đĩa thăng hoa, đạt được lượng phát hành lên tới hàng trăm nghìn bản mỗi CD. Công ty Đồng Giao từng lập kỷ lục với các đĩa của Minh Thuận – Nhật Hào, Lý Hải - Trọn đời bên em và Hoàng Châu công chúa với số lượng bán lên tới gần 100.000 bản.
 |
| Nhà sản xuất Đồng Đăng Giao. |
Đối diện với cơn khủng hoảng, trong năm 2005, số lượng mỗi đĩa CD đơn vị này bán ra thị trường chỉ đạt 500/ một sản phẩm. Số lượng giảm trầm trọng này tất yếu kéo theo thua lỗ của nhà sản xuất. Ông Đồng Đăng Giao cho hay trong hai năm 2004-2005, do cố bám trụ với nghề, ông đã phải bán 2 căn nhà trị giá 600 cây vàng.
Cũng chung tâm trạng buồn khi nhìn nhận về thị trường sản xuất và phát hành băng đĩa Việt, bà Thu Dung, Phó chủ tịch Hiệp hội Ghi âm Việt Nam cho rằng tình trạng thê thảm này chắc chắn sẽ còn kéo dài.
“Những năm 2005, dù ảnh hưởng của mạng nhưng doanh thu của ngành vẫn đạt hơn 20 tỷ đồng, nhưng đến 2016 chỉ còn 9 tỷ đồng. Doanh số năm 2017 chỉ kỳ vọng đạt 7 tỷ đồng”, bà cho biết thêm.
Nói về sự thay đổi, bà Dung cho rằng hiệp hội không thể tìm được phương pháp nào hiệu quả. Riêng việc đấu tranh với đĩa lậu bao năm qua vẫn chưa thể giải quyết. Hiện, sản xuất và phát hành đĩa ở Việt Nam chủ yếu nằm ở các ca sĩ, nhạc sĩ.
"Việc phát hành đĩa với cá nhân nghệ sĩ chỉ như một cách quảng bá tên tuổi. Nếu ca sĩ có tiềm lực kinh tế như Đàm Vĩnh Hưng, Hồ Ngọc Hà, Lệ Quyên thì sẽ ra mắt sản phẩm chỉn chu. Ngược lại, những người ít điều kiện lại làm sơ sài. Điều này góp phần tạo nên thị trường băng đĩa Việt vốn đã manh mún lại càng manh mún hơn", ông Đồng Đăng Giao nhấn mạnh.
