Trong bối cảnh tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng, nhiều chính phủ đã ban hành những chính sách khuyến khích phương tiện thân thiện với môi trường, bao gồm lộ trình “khai tử” ôtô dùng động cơ đốt trong phát thải ô nhiễm và thay thế bằng xe điện trong một vài thập kỷ tới.
Những động thái này kết hợp với xu hướng phát triển mạnh về công nghệ của các nhà sản xuất góp phần khiến doanh số ôtô điện tăng trưởng ổn định trong 2 năm qua, bất chấp các khó khăn vì đại dịch.
Thị trường tăng tốc mạnh từ đầu năm 2021
Giai đoạn nửa đầu năm 2020, thị trường ôtô toàn cầu nói chung và mảng xe điện nói riêng chịu ảnh hưởng đáng kể từ khi dịch Covid-19 lan rộng và khiến nhu cầu suy giảm.
Tuy vậy, 6 tháng sau đó chứng kiến đà hồi phục tích cực của loại ôtô có trang bị pin, bao gồm các dòng ôtô thuần điện (EV) và hybrid cắm sạc (plug-in hybrid hay PHEV). Theo Ev-volumes, doanh số xe EV và PHEV đạt khoảng 3,24 triệu chiếc trong năm 2020, chiếm 4,2% thị trường ôtô toàn cầu, tăng so với 2,5% trong năm 2019.
 |
| Tesla Model 3 là một trong các mẫu xe điện bán chạy nhất tại châu Âu. Ảnh: Tesla. |
Trong đó, châu Âu vượt qua Trung Quốc để trở thành thị trường lớn nhất của “ôtô xanh”. Lượng xe trang bị pin bán ra đạt gần 1,37 triệu chiếc ở lục địa già, đạt mức tăng trưởng hơn 140% so với năm 2019.
Tiếp nối kết quả đó, phương tiện thân thiện với môi trường ngày càng được người dùng thế giới ưa chuộng trong năm 2021.
Trong quý I và II đã có khoảng 2,65 triệu chiếc xe điện và hybrid cắm sạc được bán ra trên toàn cầu, tăng đến 168% so với năm 2020, theo báo cáo từ Ev-volumes. Cũng trong thống kê này, tỷ trọng của EV và PHEV trong doanh số ôtô du lịch toàn cầu tăng gấp đôi so với cùng kỳ 6 tháng đầu năm 2020, từ 3% lên 6%.
Kỳ vọng mức tăng trưởng gấp 2 lần
Từ các số liệu này, nhiều dự đoán về khả năng tăng trưởng gấp đôi trong năm 2021 của thị trường xe điện nói chung được đưa ra trong giai đoạn cuối năm.
Cụ thể, Ev-volumes đặt kỳ vọng mức doanh số 6,4 triệu chiếc cho EV (4 triệu xe) và PHEV (2,4 triệu xe) khi kết thúc tháng 12 năm nay, đạt mốc tăng trưởng 98% so với năm 2020.
Kết quả này nếu được hiện thực hóa, sẽ có khoảng 16 triệu chiếc ôtô chạy pin được sử dụng trên toàn cầu vào cuối năm 2021, với 2/3 trong đó là xe thuần điện.
Trong khi đó, tổ chức nghiên cứu thị trường BloombergNEF (BNEF) đưa ra dự đoán thấp hơn đôi chút trong báo cáo đặc biệt về phương tiện không phát thải trước thềm Hội nghị Biến đổi khí hậu Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26) vừa qua.
Theo đó, doanh số xe EV và PHEV toàn cầu năm nay theo BNEF có thể đạt mốc 5,6 triệu đồng. Dù thấp hơn mức dự đoán của Ev-volumes thì đây vẫn được xem là một kỷ lục mới của xe chạy điện nói chung, cao hơn năm 2020 và 2019 lần lượt 83% và 168%.
Thị trường Mỹ chưa bùng nổ như châu Âu và Trung Quốc
Xen giữa các số liệu tích cực kể trên, Mỹ đang nhận được nhiều sự chú ý khi thị trường xe điện tại đây chưa đạt được sự tăng trưởng như kỳ vọng để đóng góp vào mục tiêu cắt giảm lượng khí thải gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Thống kê từ ING Research cho thấy ôtô điện sẽ chỉ đóng góp khoảng 4% thị phần của toàn thị trường xe Mỹ trong năm 2021, thấp hơn tỷ lệ 9% ở Trung Quốc và 14% ở châu Âu.
Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng của loại phương tiện chạy pin ở xứ cờ hoa cũng là chậm hơn, đạt mức mở rộng 28% tính từ năm 2015, trong khi con số tại Trung Quốc là 51% và châu Âu là 48% trong cùng giai đoạn 5 năm qua.
Lý do được tổ chức ING Research đưa ra trong báo cáo bao gồm chính phủ liên bang thiếu các chính sách hỗ trợ và khuyến khích xe điện, hệ thống cơ sở hạ tầng chưa được phổ biến rộng rãi cùng giá xăng dầu rẻ tại Mỹ.
 |
| Các hãng xe Mỹ đang đầu tư sản xuất ôtô điện để bắt kịp tốc độ tăng trưởng của châu Âu và Trung Quốc. Ảnh: Dominick Sokotof. |
Dù vậy, chính quyền của Tổng thống Joe Biden đang có những nỗ lực để cải thiện tình thế bằng một loạt chính sách mới khuyến khích, ưu tiên cho ôtô điện. Chẳng hạn dự luật hỗ trợ thuế cho người mua xe điện, lộ trình xây dựng 500.000 điểm sạc trên toàn quốc hay kế hoạch công bố tiêu chuẩn nhiên liệu khắt khe hơn của Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA).
Mục tiêu của Nhà Trắng là đến ctuối thập kỷ này xe điện sẽ chiếm 50% lượng ôtô du lịch bán ra tại Mỹ, từ đó bắt kịp tốc độ tăng trưởng của loại phương tiện này ở các quốc gia và vùng lãnh thổ khác.
Tham gia vào tham vọng đó, những hãng xe truyền thống như General Motors hay Ford đã cam kết từng bước loại bỏ xe dùng động cơ đốt trong để chuyển sang kinh doanh xe điện trong tương lai, bên cạnh các cái tên thuần điện như Tesla, Rivian hay Lucid.
Bên cạnh đó, các nhà sản xuất ngoại quốc đến từ châu Âu và Trung Quốc cũng sẵn sàng tham gia vào chặng nước rút trong 10 năm tới của thị trường xe điện Mỹ. Trong số đó còn có thương hiệu Việt Nam là VinFast.
Sau khi thành lập trụ sở tại California và trình làng 2 mẫu SUV chạy điện tại Los Angeles Auto Show 2021, VinFast chuẩn bị bán xe điện tại Mỹ trong năm 2022 và dự định xây cả nhà máy vào năm 2024.
