Kể từ những ngày đầu tiên dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng như các y bác sĩ đã luôn coi việc hạn chế số lượng bệnh nhân Covid-19 nguy kịch, tử vong là mục tiêu hàng đầu.
Sau gần 2 năm chống dịch, nhiệm vụ này lại trở nên đặc biệt khó khăn trong bối cảnh số ca mắc Covid-19 tăng. Giải pháp cho một số F0 tự theo dõi sức khỏe và điều trị tại nhà đã được áp dụng để giảm tải áp lực cho ngành y tế.
Theo các chuyên gia, phương pháp quan trọng để chăm sóc tốt người mắc Covid-19 chính là chú ý tới các dấu hiệu bất thường, qua đó can thiệp kịp thời.
Thời điểm quyết định
Chia sẻ với Zing, thạc sĩ, bác sĩ Phạm Văn Phúc, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội), cho hay với biến chủng Delta của SARS-CoV-2 (biến chủng đang xuất hiện phổ biến ở các F0 tại Việt Nam hiện nay), thời gian bệnh nhân diễn biến xấu và trở nặng sẽ nhanh hơn các biến chủng trước đó.
“Thông thường, các dấu hiệu của diễn biến nặng sẽ xuất hiện từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 7 kể từ khi bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng đầu tiên. Ở những người cao tuổi, mắc bệnh nền, các dấu hiệu này thậm chí có thể đến sớm hơn”, bác sĩ Phúc nói.
Do đó, vị chuyên gia này nhấn mạnh người chăm sóc các F0 tại nhà cần theo dõi sát người bệnh khi họ có các biểu hiện diễn biến nặng như tức ngực, khó thở, sốt cao liên tục, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, li bì, tím tái.
 |
| Việc phát hiện các dấu hiệu diễn biến nặng của F0 có vai trò quan trọng trong viêc hạn chế nguy cơ tử vong. Ảnh minh họa: Chí Hùng. |
Bác sĩ Phúc cho biết: “Thời điểm phát hiện các dấu hiệu này, người chăm sóc cần báo ngay cho nhân viên y tế để được hỗ trợ kịp thời. Ngoài ra, nếu gia đình có sẵn thiết bị đo nồng độ bão hòa oxy trong máu (SpO2), việc đo cho F0 với tần suất 3 lần/ngày là cần thiết”.
Theo ông, nếu nồng độ bão hòa oxy trong máu của bệnh nhân Covid-19 dưới 95%, người nhà sẽ phải tìm mọi cách để liên hệ nhân viên y tế, cho F0 nhập viện.
Ngoài ra, bác sĩ Phúc cũng khuyến cáo tới bệnh nhân và người nhà trong những trường hợp phát hiện diễn biến nặng, cần bình tĩnh, nằm nghỉ ngơi và liên hệ với nhân viên y tế, tránh hoảng loạn.
“Trong trường hợp nhân viên y tế chưa thể có mặt kịp thời, bệnh nhân Covid-19 có thể yêu cầu bác sĩ kê đơn và hướng dẫn sử dụng một số loại thuốc điều trị tạm thời”, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực gợi ý.
Chú trọng tới các triệu chứng lâm sàng
Tiến sĩ, bác sĩ Thân Mạnh Hùng, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho rằng yếu tố quan trọng nhất trong việc theo dõi bệnh nhân Covid-19 là phát hiện được các triệu chứng lâm sàng sớm nhất thay vì chú trọng vào mốc thời gian.
“Thực tế điều trị cho thấy sau khoảng ngày thứ 7 từ khi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng lâm sàng, các bác sĩ mới có thể xác định được nguy cơ diễn biến nặng, nguy kịch của mỗi trường hợp. Tuy nhiên, việc xác định mốc thời gian này là rất khó và mang tính chất tương đối”, vị chuyên gia này nói.
 |
| Người chăm sóc và bản thân bệnh nhân cần chú ý tới các triệu chứng lâm sàng và chỉ số sinh tồn cơ bản. Ảnh minh họa: NVCC. |
Nguyên nhân là trước thời điểm Covid-19 khởi phát và gây ra triệu chứng lâm sàng khoảng 5 ngày, người bệnh có thể đã nhiễm SARS-CoV-2. Lúc này, người nhiễm trong thời gian ủ bệnh và hoàn toàn có thể cho kết quả xét nghiệm dương tính với virus dù không có dấu hiệu bất thường về sức khỏe.
Ngoài ra, 80% bệnh nhân Covid-19 ở Việt Nam hiện nay không có triệu chứng lâm sàng. Thống kê này cho thấy chúng ta sẽ rất khó xác định được mốc thời gian khi mắc bệnh để đánh giá nguy cơ diễn biến nặng.
“Do đó, yếu tố quan trọng nhất là chúng ta cung cấp cho bệnh nhân những dấu hiệu, triệu chứng lâm sàng để họ tự theo dõi sát sao và chính xác, qua đó báo cho nhân viên y tế sớm nhất”, vị chuyên gia này kết luận.
Với kinh nghiệm điều trị cho nhiều bệnh nhân Covid-19 diễn biến nặng từ khi dịch bùng phát tại Việt Nam gần 2 năm qua, bác sĩ Phạm Văn Phúc nhấn mạnh yếu tố tiên quyết để cứu được người bệnh là phân loại, phát hiện sớm triệu chứng nặng và hỗ trợ thuốc, can thiệp kịp thời.
Bác sĩ này cho hay: “Thuốc điều trị Covid-19 sẽ rất hiệu quả nếu được sử dụng đúng giai đoạn phù hợp. Nếu sử dụng các loại thuốc này sớm hoặc muộn hơn, bệnh nhân đều có thể gặp nguy cơ diễn biến nặng nề. Tốt nhất, việc này nên được các nhân viên y tế có kinh nghiệm hướng dẫn cụ thể. Người dân không nên tự ý sử dụng”.
