Thói 'sống ảo' đẩy hàng trăm người vào hiểm cảnh ở Everest

Đoàn người nối đuôi di chuyển về nơi an toàn trong cuộc giải cứu giữa trận bão tuyết tại sườn đông đỉnh Everest. Ảnh: SCMP.

Theo chính quyền quận Tingri (thành phố Shigatse, Tây Tạng, Trung Quốc), lực lượng cứu hộ đã hướng dẫn cho gần 1.000 người leo núi bị kẹt giữa bão tuyết ở độ cao gần 5.000 m trở về nơi an toàn, SCMP đưa tin.

Tháng 10 vốn là mùa cao điểm leo Everest và các khu vực lân cận, khi thời tiết ôn hòa và bầu trời trong xanh. Đây là thời điểm thu hút hàng nghìn người tìm đến thử sức chinh phục - từ các vận động viên chuyên nghiệp đến người leo núi nghiệp dư, thậm chí cả những người mới bắt đầu.

Thế nhưng, thiên nhiên không phải lúc nào cũng chiều lòng người. Một cơn bão tuyết bất ngờ ập xuống Tây Tạng và Thanh Hải trong kỳ nghỉ "Tuần lễ Vàng" (từ tối 4/10 đến ngày 5/10) đã khiến nhiều người bị mắc kẹt trong điều kiện khắc nghiệt: nhiệt độ giảm sâu, tuyết rơi dày, lều trại bị vùi lấp, tầm nhìn bị hạn chế.

Một số người leo núi được cho là thiếu trang bị và kinh nghiệm cần thiết, khiến lực lượng cứu hộ phải can thiệp. Sự việc này dấy lên câu hỏi: liệu việc chạy theo những video "sống ảo" trên mạng xã hội có đáng để đánh đổi bằng mạng sống?

Không chỉ ở Himalaya, trào lưu "leo núi vì mạng xã hội" đang khiến lực lượng cứu hộ trên khắp thế giới đau đầu. Nhiều chuyên gia cho rằng Instagram và các nền tảng mạng xã hội đã tô vẽ, làm đẹp những hành trình leo núi khắc nghiệt, trong khi thực tế đòi hỏi nhiều năm rèn luyện, kỹ năng sinh tồn, thiết bị chuyên dụng và khả năng ra quyết định trong môi trường cực đoan.

Kết quả là ngày càng nhiều "nhà thám hiểm Instagram" thiếu hiểu biết xuất hiện, xem việc chinh phục đỉnh núi như một trò chơi không có rủi ro.

Mỗi năm, khoảng 30.000 người tìm đến Mont Blanc - ngọn núi cao 4.809 m thuộc dãy Alps, vốn được xem là "chiếc cúp danh dự" của dân leo núi. Thế nhưng, chính sự dễ tiếp cận của Mont Blanc lại là vấn đề.

Công ty Air Zermatt xử lý khoảng 2.000 vụ cứu hộ hàng năm trong mùa đông và mùa hè trên dãy Alps. Ảnh: Air Zermatt.

Theo Anjan Truffer, Giám đốc đội cứu hộ trên Mont Blanc, nhiều vụ tai nạn xảy ra chỉ vì sự thiếu hiểu biết và chủ quan. "Giờ đây, người ta xem mạng xã hội cả ngày và chỉ muốn làm điều tương tự", ông nói. "Nhiều người chạy lên núi với quần áo siêu mỏng, thậm chí chỉ mặc quần short và mang giày thể thao - bắt chước các vận động viên chuyên nghiệp mà không hiểu rằng họ đã trải qua quá trình luyện tập gian khổ và có đội ngũ hỗ trợ chuyên nghiệp".

Theo Xavier de le Rue, cựu vận động viên trượt tuyết Olympic người Pháp và từng vô địch Freeride World Tour, không thể phủ nhận sức ảnh hưởng khổng lồ của Instagram trong việc thúc đẩy người ta tìm đến các "ngọn núi biểu tượng". Tuy nhiên, khác với nhiều influencer, Xavier cho rằng anh có trách nhiệm giáo dục và cảnh báo hơn nửa triệu người theo dõi.

Xavier từng suýt chết trong một trận tuyết lở, ngừng thở trong vài phút, và có lần phải tự tay kéo bạn ra khỏi vụ tai nạn chết người. "Đó là lý do tôi tạo kênh YouTube How To XV, để nói thật về những tai nạn, chia sẻ kỹ năng sinh tồn và kinh nghiệm thực tế", anh nói.

Dù vậy, Xavier cũng thừa nhận: "Sự thật đơn giản là những video 'wow' vẫn sẽ lan truyền mạnh mẽ, và đến với những người chẳng biết gì về núi rừng".

Ngày nay, khi ranh giới giữa trải nghiệm và trình diễn càng mờ nhạt, mạng xã hội đã biến sự liều lĩnh thành nội dung giải trí. Từ những cơn bão tuyết trên Everest đến Mont Blanc, mỗi vụ cứu hộ là một lời nhắc nhở rằng thiên nhiên không phải là sân khấu để câu like - và không phải các đỉnh núi được sinh ra để "sống ảo".