Thời trang Việt đã có thể vươn ra biển lớn?

Những ngày vừa qua, giới hâm hộ thời trang Việt không khỏi khấp khởi mừng khi liên tiếp nhận được tin vui từ các mẫu trẻ như Hoàng Thùy, Tuyết Lan, Huyền Trang… trên bước đường chinh phục làng thời trang quốc tế. Sánh bước tự tin bên cạnh dàn mẫu thế giới trong những tuần lễ thời trang đình đám như London Fashion Week, New York Fashion Week, tỏa sáng khi khoác lên mình trang phục của nhiều thương hiệu tên tuổi, xuất hiện trên một số tạp chí thời trang lớn như Elle, Bazaar, Vogue… những chân dài 9x này mang đến hy vọng về tương lai không xa thời trang Việt sẽ có thể “vươn ra biển lớn”.

Nhưng nhìn nhận khách quan, liệu ngành thời trang Việt Nam đã có đủ tiền đề cho một cuộc bứt phá để “làm nên chuyện” hay chưa, lại là một câu chuyện khác.

Từ những tín hiệu đáng mừng

Không phải đợi đến bây giờ thời trang Việt mới được nêu tên trước bạn bè quốc tế. Người tiên phong mang thời trang Việt ra thị trường thế giới từ rất sớm phải kể đến NTK Minh Hạnh. Nhà thiết kế sinh năm 1961 là một trong những “cây đại thụ” của làng thời trang Việt. Chị cũng rất tâm huyết trong việc giới thiệu vẻ đẹp trang phục truyền thống Việt Nam với nhiều quốc gia khác trên thế giới. Khai thác các chất liệu độc đáo như thổ cẩm, lụa, sừng… Minh Hạnh đã sáng tạo nên những bộ sưu tập áo dài mang đậm nét văn hóa Việt, từ đó gặt hái nhiều thành tựu lớn trong sự nghiệp thiết kế cá nhân cũng như cho làng thời trang Việt.

Vào năm 1997, thời trang Việt đã có dịp chứng tỏ với thế giới khi NTK Minh Hạnh đoạt giải ở cuộc thi thiết kế Makuhari Grand Prix tại Nhật. Chị cũng là NTK Việt Nam được mời trình diễn thời trang tại nhiều nước như Lễ hội văn hóa Hello Việt Nam tại Bỉ (2001); trình diễn show Return To The Heaven tại đền Kiyomizu Deca tại Nhật Bản (2003) và là NTK có vinh dự giới thiệu 100 mẫu áo dài ở đền này, trong khi chưa ai từng có cơ hội được trình diễn tại đây kể cả giới thiết kế Nhật Bản.  Năm 2004, chị được tổ chức show thời trang The Gift From Human tại Trung Quốc. Buổi trình diễn Dragon & Butterfly tại Ý được diễn ra vào 2 năm sau đó. Vào năm 2006, chị còn vinh hạnh được Pháp tấn phong danh hiệu Hiệp sĩ Nghệ thuật và Văn chương, đồng thời mẫu trang phục do chị thiết kế cũng được trưng bày tại Bảo tàng Bargoin của Pháp…

Bên cạnh thành công của Minh Hạnh, nhiều NTK gốc Việt cũng đã góp phần mang cái tên Việt Nam ra làng thời trang thế giới như cô gái xinh đẹp Nini Nguyễn nổi tiếng là nhà thiết kế chính cho phong cách thời trang ấn tượng của nữ ca sĩ da màu Rihanna; NTK túi xách Olympia Le Tan nổi đình đám với các mẫu thiết kế clutch dạng cuốn sách được hàng loạt ngôi sao Hollywood yêu chuộng như Tilda Swinton, Natalie Portman, Michele William, Clemen Poesy, Miranda Kerr, Katy Pery...; NTK Barbara Bui với dòng thời trang cao cấp mang thương hiệu Barbara Bui được tạp chí lừng danh Vouge Pháp đánh giá cao trong Tuần lễ thời trang Paris, những mẫu thiết kế của chị cũng thường xuyên xuất hiện trên nhiều tạp chí thời trang danh giá thế giới như Elle, Vogue, Haper Bazaar, Marie Claire…

Cùng với làn sóng nhà thiết kế gốc Việt, làng thời trang thế giới mới đây còn chứng kiến sự đổ bộ của nhiều mẫu nữ mang trên mình dòng máu thuần Việt như Bảo Hòa, Hoàng Thùy, Tuyết Lan, Huyền Trang… Là đàn chị so với Hoàng Thùy, Tuyết Lan… Bảo Hòa bắt đầu cuộc “tấn công” ra làng thời trang thế giới từ năm 2006 bằng việc trở thành người mẫu độc quyền của công ty New York Model Agency. Từ đó hình ảnh của cô gái Việt này bắt đầu xuất hiện liên tục trên các tạp chí thời trang hàng đầu như Elle, Vogue, Teen Vogue, Cosmo Girl, In Style, Marie Claire, GQ... Mới đây nhất, vào tháng 8/2013, người hâm mộ Việt có dịp ồ lên ngỡ ngàng khi hình ảnh Bảo Hòa được xuất hiện trong đoạn trailer quảng cáo cho bộ phim bom tấn Elysium (Thiên đường). Đồng thời trong list danh sách diễn viên, cái tên super model Nguyễn Huỳnh Bảo Hòa cũng vinh dự xuất hiện nổi bật và rõ nét bên cạnh dàn diễn viên nổi tiếng của Hollywood như Matt Damon, Jodie Foster…

Trưởng thành từ chương trình thực tế Vietnam’s Next Top Model, thế hệ mẫu trẻ như Hoàng Thùy, Huyền Trang, Tuyết Lan… cũng đã có những bước tiến đáng phấn khởi khi khăn gói ra nước ngoài chinh chiến. Nếu Huyền Trang khởi đầu bằng các show diễn tại London Fashion Week cho những nhà thiết kế như Carrie – Ann Stein, Hiroko Nakajima, George Styler, đặc biệt xuất hiện đầy ấn tượng trong vai trò first face cho NTK Liz Black trong show diễn siêu thực, Hoàng Thùy cũng gặt hái một loạt thành công đáng ngưỡng mộ trong lần xuất ngoại này. Cô là người mẫu châu Á duy nhất và xuất hiện ở vị trí mở màn cho show diễn của NTK Haizhen Wang, tiếp tục được góp mặt cho thương hiệu Palmer Harding, cũng như được xuất hiện trong show diễn của NTK được giới chuyên môn đánh giá cao - Jean-Piere Braganza.

Cô gái trẻ có gương mặt góc cạnh thuần Á châu này còn được đích thân nhà thiết kế Marjan Pejoski, một trong những NTK khó tính và từng làm việc với những ngôi sao hàng đầu thế giới, mời chụp ảnh lookbook cho BST mới của thương hiệu KTZ. Chưa dùng lại ở đó, Hoàng Thùy còn làm nức lòng người hâm mộ nước nhà khi được xuất hiện trong chương trình truyền hình về thời trang nổi tiếng thế giới Fashion TV, được hàng loạt tạp chí lớn như Elle, Vogue, Haper Bazaar … đăng tải thông tin và hình ảnh.

Khẳng định tài năng trên sàn catwalk quốc tế sớm hơn Huyền Trang, Hoàng Thùy, Tuyết Lan từng giành thứ hạng cao nhất của cuộc thi Asian Model Search 2011, và hiện đầu quân cho công ty quản lý người mẫu danh tiếng Wilhelmina của Mỹ. Vào năm 2013, cô gái sở hữu chiều cao 1m76 này có được 5 show diễn thuộc khuôn khổ Tuần lễ thời trang NewYork thu đông. Và mới đây, cũng tại New York Fashion Show, Tuyết Lan đã có mặt trong show diễn thời trang thú vị của NTK tài năng Erin Fetherston, chụp hình lookbook cho hàng loạt thương hiệu nổi tiếng như Thomas Wylde, Sachinbabi… Thành công bước đầu của những chân dài này đã khơi gợi niềm đam mê thời trang và khát khao tỏa sáng trên sàn catwalk quốc tế của hàng vạn cô gái trẻ mang dòng máu Việt, cũng như đã góp phần không nhỏ mang thời trang Việt Nam ra khỏi “ao làng”.

Bên cạnh việc dấn thân và đạt được nhiều thành công nhất định của những nhà thiết kế, hay dàn mẫu trẻ, 2 từ “Việt Nam” còn được nhắc đến ở các Tuần lễ thời trang thế giới bằng sự xuất hiện của những chân dài khách mời Việt Nam, trong đó nổi bật nhất là người đẹp Lý Nhã Kỳ.

Nếu các siêu mẫu Việt khác như Thanh Hằng xuất hiện tại London Fashion Week dưới sự tài trợ của 1 nhãn hàng, thì Lý Nhã Kỳ lại có “thâm niên” là khách mời thường xuyên của nhiều thương hiệu cao cấp trong các Tuần lễ Thời trang Paris. Cái tên Lý Nhã Kỳ cũng dần thoát khỏi làng giải trí Việt để xuất hiện nhiều hơn trước giới truyền thông nước ngoài, cụ thể, hình ảnh và những câu trả lời phỏng vấn của Lý Nhã Kỳ đã xuất hiện trên các đài truyền hình lớn như đài truyền hình Fashion TV, MBC… Khoan hãy bàn về phong cách thời trang còn vài thiếu sót của cô, ngay bước đầu có thể thấy, người hâm mộ thời trang đã hoan hỉ thế nào khi sự xuất hiện của Lý Nhã Kỳ, với tư cách khách mời ở các Tuần lễ thời trang cao cấp quốc tế, đã góp phần khẳng định Việt Nam giờ đây cũng có những bước tiến đáng kể trong việc cố gắng hòa nhập vào dòng chảy của làng thời trang thế giới…

Đến những tồn đọng rất đáng lo

Nhưng, dù có nhiều tiến bộ đáng mừng trong nỗ lực “vươn ra biển lớn”, thời trang Việt vẫn còn tồn đọng hàng loạt những vấn đề rất đáng lo, gây cản trở cho quá trình phát triển chuyên nghiệp. Những vụ “lùm xùm” về “đạo ý tưởng” trong thiết kế thỉnh thoảng lại xuất hiện trong làng thời trang Việt. Mới đây nhất là việc NTK riêng của ca sĩ Mỹ Tâm công bố nghỉ việc và nhận toàn bộ trách nhiệm khi bộ vest cắt khoét lạ mắt mà Mỹ Tâm diện tại Gala 3 Vietnam Idol 2014 có rất nhiều điểm tương đồng với thiết kế ready-to-wear thuộc bộ sưu tập xuân hè 2007 của thương hiệu Hà Lan Vktor & Rolf. Chuyện này, một lần nữa, đã vô tình ảnh hưởng đến việc đánh giá chất lượng của các thiết kế “Made in Vietnam”.

Sự thiếu chuyên nghiệp còn thể hiện ở chuyện các show thời trang trong nước, dù đã tiết chế rất nhiều các màn “ca hát nhảy múa” như thời gian trước để trở về đúng “đẳng cấp” là chương trình trình diễn thời trang, thi thoảng lại vẫn xuất hiện những màn biểu diễn sáng tạo “quá sức tưởng tượng” và vượt khỏi ranh giới catwalk chuyên nghiệp. Điều đáng nói, đây lại là “tác phẩm sáng tạo” của không ít đàn chị trong làng mốt vốn được mệnh danh “siêu mẫu Việt”. Có thể kể ra hàng loạt các pha “đột phá” ý tưởng trong trình diễn làm chất lượng chương trình biểu diễn thời trang bị… xuống dốc như người mẫu vừa đi vừa múa, vừa đi vừa rải gạo, hay phì phèo khói thuốc, thậm chí là người mẫu được ngồi kiệu ra đến giữa sân khấu, người mẫu đang bước đi bỗng dưng ngồi thụp xuống sàn runway để làm dáng.

Chất lượng người mẫu Việt cũng là một điều đáng bận tâm, vì số lượng người mẫu không đạt chuẩn về hình thể và tuổi đời nằm ngoài ngưỡng tuổi thọ trung bình của người mẫu quốc tế vẫn còn khá đông đúc. Theo chia sẻ của Hà Anh, tuổi đời trong nghề của người mẫu quốc tế rất nghiệt ngã, vì hầu hết khởi nghiệp từ 15 đến 16 tuổi và giã từ sàn catwalk ở độ tuổi 27, 28. Vậy mà ở Việt Nam, chuyện người mẫu quá 30 tuổi vẫn xuất hiện đều đều trên sàn diễn là điều bình thường. Người mẫu trình diễn bộ sưu tập khi đã quá tuổi nghề không chỉ làm cho hình ảnh đường runway trở nên thiếu chuyên nghiệp trong mắt bạn bè quốc tế, mà vô hình chung còn cản trở sự phát triển của làng thời trang Việt khi nhà thiết kế chỉ chăm chăm chọn người mẫu kỳ cựu cho an toàn mà bỏ qua việc phát hiện và bồi dưỡng nhân tố trẻ. Đấy là chưa kể đến quan niệm làm việc thiếu nghiêm túc của một số chân dài, cả nam lẫn nữ, như tự ý bỏ show, bỏ tập do bận việc riêng, do bị… mệt đột xuất.

Ngoại ngữ cũng là một rào cản khá lớn vì số lượng người mẫu thông thạo tiếng Anh và các ngôn ngữ nước ngoài khác có thể đếm trên đầu ngón tay. Trong khi ngay như Hoàng Thùy tâm sự trong lần phỏng vấn vừa qua, ngoại ngữ là công cụ tối quan trọng để tăng sự tự tin và cơ hội khi người mẫu Việt tham gia casting với các chân dài đến từ nhiều quốc gia khác trên thế giới. Để thực hiện giấc mơ được sải bước trên sàn catwalk đẳng cấp quốc tế, quán quân Vietnam’s Next Top Model 2011 đã phải vất vả rèn luyện khả năng Anh ngữ trong suốt hơn 2 năm dài.

Một điều đáng buồn nữa cho làng thời trang Việt, đó là các công ty quản lý người mẫu hầu như chưa tạo được cơ hội để người mẫu trẻ cọ xát nhiều với thị trường thời trang chuyên nghiệp nước ngoài. Thế nên, sau khi chấm dứt hợp đồng với công ty quản lý cũ, Hoàng Thùy, Huyền Trang phải tự dấn thân vào làng thời trang quốc tế mà không có sự hỗ trợ, hậu thuẫn nào. Mặc dù không thể phủ nhận vai trò của các chương trình thời trang thực tế như Vietnam’s Next Top Model đã góp phần vào việc phát hiện ra những nhân tố tiềm năng cho làng mẫu Việt.

Tóm lại, chính vì tồn đọng nhiều vấn đề lớn cần giải quyết, mà làng thời trang Việt chưa thể nhanh chóng “vươn ra biển lớn” trong “ngày một ngày hai”. Dù vậy, những thành quả của làng thời trang nước nhà trong thời gian qua đã góp phần không nhỏ hun đúc lòng yêu nghề, ý chí dám chấp nhận thử thách để ngày một chuyên nghiệp hơn theo chuẩn quốc tế của lớp người mẫu và nhà thiết kế trẻ tuổi. Từ đó mà biết đâu mai đây, hy vọng có nhiều người mẫu hay nhà thiết kế mang dòng máu Việt làm rạng danh nước Việt trên làng thời trang quốc tế như siêu mẫu Liu Wen hay nhà tạo mẫu Vega Wang đã mang vinh quang về cho Trung Quốc… có thể sẽ trở thành sự thật.