 |
Lý Tử Thất (Liziqi, sinh năm 1990) đệ đơn kiện Vô Niệm Hàng Châu, công ty sở hữu hình ảnh của "tiên nữ đồng quê", vào tháng 10/2021. Trước khi hầu tòa để giải quyết các tranh chấp hôm 4/7, cả hai bên đều đã bị ảnh hưởng nặng nề về danh tiếng lẫn tiền bạc.
Tại phiên xét xử, Lý Tử Thất mô tả mình là "nô lệ trong ngành công nghiệp sáng tạo nội dung", bị Vô Niệm Hàng Châu vắt kiệt sức lao động và "thương mại hóa quá mức".
Theo Sina, nếu sức ảnh hưởng từ thương hiệu Lý Tử Thất kiếm được 100 triệu, thì công ty Vô Niệm Hàng Châu lấy 90 triệu, 9 triệu trả cho đội ngũ pr, sản xuất phía sau, nữ vlogger chỉ nhận được 1 triệu.
Vụ kiện của "tiên nữ đồng quê" một lần nữa cho thấy thực tế cay đắng của những người làm việc trong ngành KOL. Đằng sau vỏ bọc hào nhoáng có thể là sự bóc lột, kiệt sức, lạm dụng và vô số những vụ kiện khiến đôi bên trắng tay.
 |
| Tên tuổi của Lý Tử Thất bị ảnh hưởng khi vướng vào vụ kiện với công ty quản lý. Ảnh: Liziqi. |
Bê bối Piper Rockelle
Hồi tháng 1, 11 người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đang ở độ tuổi vị thành niên hoặc thanh thiếu niên đã cùng đệ đơn kiện công ty Piper Rockelle với cáo buộc lạm dụng và trả công không đầy đủ, theo Insider.
Người đứng sau Piper Rockelle là Tiffany Smith (40 tuổi) và bạn trai Hunter Hill (25 tuổi). Smith đóng vai trò quản lý kênh YouTube Piper Rockelle, trong khi Hill là đạo diễn, quay phim.
Các nguyên đơn cho biết không bao giờ được trả công đầy đủ, bất chấp việc họ dùng tên, hình ảnh và diễn xuất trên kênh YouTube Piper Rockelle đã tạo ra vài trăm nghìn USD/tháng cho các bị đơn, đơn kiện nêu rõ.
Các cáo buộc của đơn kiện còn bao gồm tấn công thể chất và tình dục, làm giàu bất chính, hành vi phạm tội, cố ý gây đau khổ về tinh thần, vi phạm luật chung về quyền công khai, cố ý can thiệp vào quan hệ hợp đồng và lợi ích kinh tế.
 |
| Tiffany Smith (bên trái) bị 11 influencer trên kênh Piper Rockelle khởi kiện. Ảnh: Piper Rockelle. |
Vụ kiện đòi bồi thường ít nhất 2 triệu USD, cộng với các khoản thiệt hại khác.
"Những đứa trẻ này đã bị lợi dụng tài chính và trong một số trường hợp bị lạm dụng tình dục và thể chất", luật sư Matthew Sarelson của các nguyên đơn cho biết.
"Vụ kiện này nhằm khắc phục hành vi nghiêm trọng của những người quản lý Piper. Khách hàng của chúng tôi chỉ là những đứa trẻ. Một phần tuổi thơ, một phần hồn nhiên của họ đã bị đánh cắp".
Sau khi vụ kiện gây chú ý, YouTube đã tắt tính năng kiếm tiền của kênh Piper Rockelle. Kênh này được lập năm 2016, có hơn 2 triệu người đăng ký và thu hút 9 tỷ lượt xem.
Trắng tay vì kiện tụng
Trong một video dài 9 phút đăng tải hồi cuối năm 2021, nghệ sĩ trang điểm Tati Westbrook đã tuyên bố với gần 9 triệu người hâm mộ rằng cô buộc phải đóng cửa thương hiệu Tati Beauty, theo NBC News.
"Chúng tôi không còn bán sản phẩm trực tuyến nữa, tôi rất đau lòng khi phải nói điều này. Tôi tạo ra thương hiệu bằng tâm huyết với những mục tiêu, ước mơ, tầm nhìn to lớn.
Tuy nhiên, Covid-19 làm chậm mọi thứ. Nhưng trên hết, những vụ kiện tụng bên ngoài đã thực sự hủy hoại cuộc sống của tôi".
 |
| Tati Westbrook đóng cửa thương hiệu làm đẹp sau khi bị đối tác kinh doanh kiện. Ảnh: NBC News. |
Tháng 10/2020, vợ chồng Westbrook bị kiện bởi Clark Swanson, đối tác kinh doanh cũ của họ và đồng sáng lập dòng sản phẩm vitamin Halo Beauty với YouTuber. Swanson cáo buộc cặp đôi này gian lận, cẩu thả và vi phạm nghĩa vụ ủy thác trong vai trò là chủ sở hữu của Halo Beauty.
Luật sư của Westbrook, Douglas Fuchs, đã phủ nhận các cáo buộc vào thời điểm đó, gọi những tuyên bố của Swanson là "vô lý".
Tuy nhiên, để theo đuổi cuộc chiến pháp lý này, vợ chồng Westbrook phải bán căn nhà ở Los Angeles. Danh tiếng và công việc kiếm tiền trên Internet của họ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Một vụ kiện tương tự giữa các bên hợp tác sản xuất nội dung YouTube cũng gây chú ý vào hồi tháng 3.
 |
| Keren Swanson và Khoa Nguyen vướng vào vụ kiện với đối tác kinh doanh. Ảnh: Kkandbabyj. |
Keren Swanson và Khoa Nguyen, cặp vợ chồng đứng sau kênh YouTube gia đình nổi tiếng KKandbabyJ, có 1,2 triệu người đăng ký, bị kiện bởi đối tác kinh doanh cũ, Richard Lloyd.
Lloyd cáo buộc Swanson và Nguyen không trả công xứng đáng và lợi dụng anh ta để mua nhà, có thêm người đăng ký kênh và quản lý các khoản chi "không phù hợp".
Lloyd nói rằng cặp vợ chồng đã không thực hiện nhiều cam kết, một số có ký hợp đồng và số khác dựa trên lời nói vì tình bạn lâu năm giữa anh và Nguyen. Người này nói thêm anh chỉ nhận được 5.000 USD trong tổng số tiền 100.000 USD/năm mà cặp vợ chồng hứa trả cho mình.
Trả lời Insider, Nguyen và luật sư của Swanson kịch liệt phủ nhận nhiều cáo buộc, và nói rằng Lloyd "đã được bồi thường đầy đủ".
Luật sư J. Kemp Brinson thay mặt cho cặp đôi YouTuber cho biết: "Những cáo buộc của anh Lloyd là không có cơ sở. Chúng tôi mong muốn được chứng minh điều đó trước tòa. Thật ghê tởm khi anh ấy lợi dụng sự tin tưởng của chúng tôi".
Theo Business Insider, những vụ kiện tụng, tranh chấp tài chính, lợi ích trong ngành KOL ngày càng phổ biến, đặc biệt với các influencer hoạt động theo nhóm như bạn bè, gia đình hoặc được quản lý bởi những công ty chuyên về sáng tạo nội dung.
Đến một giai đoạn phát triển nhất định, các influencer cảm thấy mình có tiếng nói, sức ảnh hưởng lớn hơn và không hài lòng với tỷ lệ phân chia lợi nhuận ban đầu. Trong khi đó, phía quản lý cho rằng thành công của influencer đều nhờ vào công sức quảng bá, lăng xê của mình.
Trừ một số ít trường hợp có hợp đồng rõ ràng ngay từ đầu hoặc có dấu hiệu phạm tội (bóc lột, lạm dụng, quấy rối, tấn công...), những cuộc chiến pháp lý này đều kéo dài trong bế tắc, gây thiệt hại cho cả hai phía.
