Tại sao phụ nữ mang thai cần phải đặc biệt lưu ý?
Trong các đối tượng dùng thuốc cần đặc biệt lưu ý, thai phụ là đối tượng cần lưu tâm hơn cả. Nhiều lý do khiến chị em phải lưu ý khi dùng thuốc đó là tránh biến cố dị tật cho thai nhi, sảy thai trong 3 tháng đầu và sinh non vào 3 tháng cuối. Tất cả các thuốc dùng không an toàn đều có thể dẫn tới một hoặc cả ba biến cố trên. Chúng sẽ khiến cho quá trình mang thai bị đình chỉ và sức khỏe thai kỳ ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tuy nhiên, sốt rất hay xảy ra ở phụ nữ mang thai, thường liên quan đến viêm họng, viêm mũi, viêm đường hô hấp trên, viêm tai giữa. Lúc này, chúng ta cần kiểm soát tốt triệu chứng để tránh dẫn đến tình trạng rối loạn nước và điện giải. Sốt quá cao sẽ làm tăng thêm nguy cơ sảy thai và đẻ non.
Ðược và mất của các thuốc hạ sốt
Trong danh mục các thuốc hạ sốt có thể dùng hiện nay, ba loại rất thường gặp là paracetamol, aspirin và ibuprofen.
Paracetamol có khá nhiều ưu điểm. Thuốc tương đối an toàn, không gây dị tật thai nhi, không gây sảy thai trong 3 tháng đầu, không dẫn tới đẻ non trong 3 tháng cuối. Paracetamol lại tương đối dễ dùng, ít tác dụng phụ nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ em sau khi sinh. Paracetamol được bào chế đa dạng, phù hợp với nhiều đặc điểm riêng của các bà mẹ dạng gói, viên, siro, cốm, viên sủi bọt...
Tuy nhiên, thuốc này có tác hại với gan. Đây là hợp chất hóa học gây viêm gan điển hình và viêm gan nặng nếu dùng không đúng cách. Do đó, trong quá trình dùng phải lưu ý tác dụng phụ này của thuốc.
Aspirin là thuốc hạ sốt tốt, tác dụng nhanh, có công hiệu giảm đau hữu hiệu (mạnh hơn paracetamol, vốn rất thích với bà mẹ mang thai), có tác dụng chống ngưng tập tiểu cầu ngừa những biến cố đông máu trong một số trường hợp cụ thể. Thuốc thường được bào chế dạng viên nén rất dễ dùng.
Tuy vậy, thuốc lại có khá nhiều nhược điểm như có thể gây sảy thai trong 3 tháng đầu tiên (nguy cơ là rất lớn, lên tới 80%). Thuốc không gây ra dị tật thai nhi nhưng lại có thể gây ra chứng đóng sớm ống động mạch ở trẻ em ngay từ thời điểm trước khi sinh. Những sự cố này của aspirin là không thể chấp nhận được với bà mẹ mang thai. Bên cạnh đó, thuốc có thể gây viêm loét dạ dày - tá tràng nên không thích hợp cho bà mẹ có tiền sử viêm loét trước đó.
Ibuprofen, được nhiều bà mẹ ưa dùng vì có khả năng hạ sốt tương đối tốt (mặc dù có phần kém paracetamol) và giảm đau (vượt hẳn paracetamol).
Khi dùng thuốc này, các thai phụ cần thận trọng. Ibuprofen được cảnh báo mức độ nguy hiểm D với thai kỳ, mức độ gần cao nhất. Người ta thấy ibuprofen có liên quan mật thiết tới biến chứng sảy thai trong 3 tháng đầu tiên. Ibuprofen cũng được chỉ ra làm tăng nguy cơ gây ra đóng sớm ống động mạch ở bào thai, một biến cố rất không có lợi. Vì thế, hơn bất cứ thuốc nào, ibuprofen rất cần thận trọng khi dùng cho bà mẹ mang thai.
Thuốc hạ sốt nào an toàn?
Paracetamol tuy không có nhiều ưu điểm dược học như hai loại thuốc còn lại, song chúng là thuốc an toàn nhất.
Xét trên quan điểm hạ sốt, kiểm soát sốt cho bà mẹ mang thai chỉ nên dùng paracetamol như thuốc đầu tay. Liều khuyên dùng là một viên 500 mg cho một lần sốt từ 38,5 độ C trở lên. Lặp lại liều này với các cơn sốt tiếp theo sau từ 4-6h. Một ngày dùng không quá 6 viên.
Trong trường hợp đặc biệt, ví dụ như bà mẹ mang thai bị viêm gan B, paracetamol sẽ được đưa xuống thành thuốc thế hệ 2. Khi đó sẽ ưu tiên aspirin rồi đến ibuprofen, tất nhiên phải tính đến tiền sử của bà mẹ như sảy thai.
Việc dùng thuốc hạ sốt sẽ rất an toàn nếu như bạn chỉ dùng sau bữa ăn, trong liều quy định, không tự ý vượt quá liều trong một lần uống và trong một ngày. Khi đó thuốc dùng không phương hại đến thai nhi và bảo đảm có thể bà mẹ khỏe mạnh.
