Nhiều người cho rằng, đến Nha Trang mà không thưởng thức một ly chè trái cây quả là thiếu sót. Ở Nha Trang, chè trái cây là dạng chè theo kiểu “mùa nào, thức ấy”, có thể biết được mùa trái cây rất rõ rệt qua ly chè này.
Các loại trái cây làm nên ly chè gồm đủ loại: dưa hấu, dưa bở, xoài, vú sữa, sa pô chê, đu đủ, chôm chôm… Tùy theo từng mùa, loại trái cây cắt thành miếng đều chế biến món chè trái cây được. Bảo đảm sao cho trong ly chè phải có đủ 10 thứ.
 |
| Chè trái cây Nha Trang độc đáo bởi sự kết hợp "10 trong 1". |
Bên cạnh trái cây, 3 thứ “chủ lực” không thể thiếu trong ly chè Nha Trang là đậu xanh đánh nhuyễn (dạng chè đậu xanh đánh), đông sương (cắt sợi hay cắt hạt lựu) và một món đặc biệt chỉ có ở Nha Trang là hạt đác.
Cây đác hình dạng giống cây chà là nằm sâu trong rừng, trên núi. Quả đác giống như quả dừa nhưng nhỏ chỉ bằng nắm tay, kết thành từng chùm như buồng cau. Mỗi cây có rất nhiều buồng, một buồng khá to và nặng.
Nhựa quả đác gây ngứa nên thường người trẩy đác chặt buồng về chất đống, châm củi đốt cháy đen vỏ ngoài, đợi nguội ép hột đác bên trong ra. Mỗi quả có gần chục hột, màu trắng trong, trơn láng, nhai giòn sựt, dẻo dai và không có mùi, vị.
Hạt đác hiện diện trong món chè làm thành thương hiệu chỉ có ở Nha Trang điển hình là món “xu xoa, hạt đác”. Cái ngon của hạt đác trong ly chè trái cây là bởi tính chất dai và không vị chen lẫn trong nhiều vị (chua, ngọt) của đủ loại trái cây.
 |
| Các loại trái cây trong chè gồm đủ loại: dưa hấu, xoài, vú sữa, sa pô chê, đu đủ, thanh long, bơ... |
Mùa này, ly chè trái cây Nha Trang có 10 thứ: dưa hấu, dưa gang, đu đủ, vú sữa, sa pô chê, thanh long, mít (cắt sợi vừa), đậu xanh đánh, đông sương, hạt đác. Vào mùa hè có thể có vài thứ trái cây khác nữa như xoài, chôm chôm, nhãn, nho, mứt chùm ruột, dâu…
Đề ly chè trái cây ngon phải chọn trái cây chín vừa, còn tươi, không có mùi, vị lạ (ủng, hư). Trái cây gọt vỏ, cắt miếng, để tươi, không qua nấu. Bỏ từng thứ trái cây vào ly cùng với một muổng cà phê đậu xanh đánh, muổng đông sương, nước cốt dừa, nước đường, cuối cùng là đá bào. Hết đến đâu cắt trái cây đến đó nên bảo đảm lúc nào trái cây cũng tươi, mới.
 |
| Khi nào khách gọi, người bán mới cắt trái cây nên trái cây trong ly chè lúc nào cũng tươi ngon |
Chè trái cây ăn ngày mát hay mùa lạnh đều thích hợp. Ngày hè là các thứ trái cây có tính mát, giải nhiệt. Mùa lạnh lại có những loại trái cây có tính bổ dưỡng, cung cấp vitamin.
Thưởng thức ly chè trái cây Nha Trang là tận hưởng đủ màu sắc, hương, vị bốn mùa trong năm. Khi ăn, vị giác vừa bắt đầu với miếng đu đủ chín hơi ngọt lại tiếp thêm vị chua ngọt của thanh long, rồi vị ngọt đặc biệt của vú sữa, sa pô chê, sau đó trở về trạng thái không vị và dai, sựt sựt của hạt đác. Nghỉ một chút tăng dần tốc độ ngọt từ đông sương rồi đến cuối cùng là vị ngọt, béo của đậu xanh đánh, nước cốt dừa.
 |
| Chè trái cây ăn mùa nào cũng hợp. |
Những hàng chè trái cây nổi tiếng ngon ở Nha Trang nằm ở đường Bạch Đằng (gần Ngô Gia Tự), đường Tô Hiến Thành, Quang Trung, Lý Thánh Tôn, Phan Chu Trinh... Thường, các hàng chè trái cây còn có kem flan, yaourt, sữa tươi, sinh tố, xu xoa hạt đác, chè xoài hạt é…
