Gần đây, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội, liên tục tiếp nhận các trường hợp bị biến chứng do tiêm thuốc giảm đau vào khớp tại phòng khám tư nhân, không đảm bảo vô khuẩn trong quá trình tiêm.
Vi khuẩn "đớp" lên tim từ chấn thương khớp
Tại khoa Hồi sức tim mạch, Viện Tim mạch, có người bệnh bị viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn biến chứng sùi, loét, thủng van tim hoặc tắc mạch máu liên quan nhiễm khuẩn khớp, tiêm khớp.
Ông N.V.T. (56 tuổi, Quảng Ninh) có đoạn ruột non hoại tử tím đen do tắc động mạch mạc treo tràng trên. Người đàn ông phải trải qua 2 cuộc mổ cấp cứu để cắt ruột và chỉ còn khoảng một mét ruột non. Theo lời kể của ông T., cách đây 4 tháng, ông bị tai nạn giao thông, có vết thương khớp gối trái gây viêm khớp. Ông điều trị bằng kháng sinh và chọc hút dịch khớp nhiều lần nhưng không đỡ.
Do đau bụng dữ dội, bí trung đại tiện, bệnh nhân được đưa đến cấp cứu tại cơ sở y tế này. Các bác sĩ chẩn đoán ông T. bị tắc nhánh động mạch mạc treo tràng trên biến chứng hoại tử ruột tái phát nhiều lần. Kiểm tra chuyên sâu về tim mạch cho thấy người bệnh bị viêm màng trong tim nhiễm khuẩn gây nên hiện tượng tắc mạch tái phát kể trên. Lần này, chọc hút dịch khớp gối trái của ông T. ra đầy mủ vàng, sau đó phải phẫu thuật nội soi bơm rửa ổ khớp.
Thạc sĩ Lưu Quang Minh, khoa Hồi sức tim mạch, cho biết: "Bệnh nhân T. có nhiều vấn đề ở các chuyên khoa tưởng chừng khác xa nhau như tiêu hoá, cơ xương khớp, tim mạch… Sau khi xâu chuỗi lại các sự kiện, chúng tôi nhận thấy đây là diễn biến tự nhiên của vết thương nhiễm khuẩn khớp. Ban đầu, từ một vết thương khớp gối nhiễm khuẩn, vi khuẩn theo máu đến tim gây viêm màng trong tim nhiễm khuẩn với tổn thương điển hình là các cục sùi bám trên các lá van tim, phất phơ theo từng nhịp đập bơm máu. Khi kích thước cục sùi lớn, một phần bong ra và theo dòng máu đến các cơ quan, trong đó có mạch máu nuôi ruột, bít tắc, gây thiếu máu, hoại tử ruột. Trên thế giới, các trường hợp tắc mạch ruột do viêm màng trong tim nhiễm khuẩn thường rất hiếm”.
Một trường hợp khác là ông N.V. D. (55 tuổi, Hải Phòng) nhập viện trong tình trạng khó thở dữ dội, đau ngực trái kèm sốt cao, suy kiệt, tự điều trị tại nhà không đỡ.
 |
| Lạm dụng việc tiêm vào khớp để trị bệnh đã và đang bị các biến chứng không hồi phục như teo cơ, loãng xương... Ảnh: Aptivahealth. |
Kết quả xét nghiệm cho thấy ông D. bị nhiễm vi khuẩn Streptococcus oralis trong máu. Siêu âm tim cho thấy bệnh nhân bị sùi loét thủng 2 van tim.
Bác sĩ khoa Hồi sức tim mạch nhanh chóng chẩn đoán bệnh nhân bị nhiễm trùng máu nặng, nhiễm trùng lan tới cả van tim. Trước đó, ông D. bị đau khớp gối và đau lưng, được bác sĩ tư nhân tiêm corticoid trực tiếp vào khớp gối và cột sống thắt lưng.
Dù triệu chứng đau khớp có đỡ, sau khi tiêm khớp được 2 ngày, ông bị sốt triền miên, mệt mỏi và khó thở liên tục.
Theo bác sĩ Minh, những trường hợp như 2 người bệnh trên sẽ phải trải qua quá trình điều trị rất phức tạp, nguy cơ tử vong khoảng 16%.
"Nếu điều trị thành công, người bệnh vẫn phải uống thuốc chống đông suốt đời với rất nhiều nguy cơ luôn tiềm ẩn", BS Minh nói.
Hiểm họa
Theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Châu, tiêm corticoid vào khớp là một trong số biện pháp cho tác dụng giảm đau nhanh và có thể phát huy hiệu quả vài tuần tới vài tháng. Tuy vậy, đây chỉ là một biện pháp điều trị trong cả liệu trình cho một số bệnh lý xương khớp. Chính vì vậy, phương pháp này bắt buộc phải được chỉ định của bác sĩ chuyên khoa có kiến thức và tay nghề.
Thực tế, không ít trường hợp lạm dụng việc tiêm vào khớp để trị bệnh đã và đang bị các biến chứng không hồi phục như teo cơ, loãng xương, suy tuyến thượng thận, mất chức năng vận động, tàn phế...
 |
| Không ít trường hợp sau vài ngày tiêm đã bị biến chứng nhiễm trùng khớp. Ảnh: Peoplespharmacy. |
"Nhiều bệnh nhân thấy tác dụng giảm đau nhanh của việc tiêm vào khớp nên dễ dãi chấp nhận thủ thuật này đã gây ra hậu quả xấu. Vì vậy, bệnh nhân chú ý cần khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để có chẩn đoán, điều trị đúng. Đặc biệt, bệnh nhân được chỉ định tiêm đúng, quá trình tiêm khớp phải đảm bảo vô khuẩn tốt (phòng tiêm, vị trí tiêm, dụng cụ tiêm). Người dân không nên lạm dụng tiêm corticoid, tùy tiện đau đâu tiêm đấy hoặc cứ đau là tiêm", PGS Châu khuyến cáo.
Chuyên gia cũng khuyến cáo không ít bệnh nhân chủ quan, tiêm ở những cơ sở không được cấp phép hay bác sĩ chưa được đào tạo bài bản về nguyên tắc kiểm soát nhiễm khuẩn. Thậm chí, một số người thực hành tiêm khớp còn không phải là nhân viên y tế.
Không ít trường hợp sau vài ngày đã bị biến chứng nhiễm trùng khớp gây nên những câu chuyện đáng thương tâm kể trên.
"Đáng sợ nhất là khi nhiễm trùng khớp đã lan đến tim gây nhiễm trùng màng trong tim, quá trình điều trị phức tạp, chi phí rất tốn kém và sức khỏe người bệnh bị ảnh hưởng nghiêm trọng", bác sĩ Minh cho hay.
