Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Tiêm phòng cúm sớm hay muộn đều hiệu quả như nhau

Trong một nghiên cứu gần đây được công bố trên Journal of Infection, các nhà nghiên cứu đã đánh giá tác động của thời điểm tiêm vaccine cúm đối với khả năng miễn dịch.

Việc tiêm phòng cách mùa cúm 3 tháng hay một tháng không ảnh hưởng lớn tới hiệu quả phòng bệnh. Ảnh: Shutterstock.

Theo News Medical, các nghiên cứu trước đây cho thấy vaccine cúm bất hoạt mang lại khả năng miễn dịch tạm thời chống lại sự lây nhiễm cúm cho nhân viên y tế - nhóm có nguy cơ phơi nhiễm virus cúm cao. Các nhà khoa học phát hiện đáp ứng miễn dịch sau khi tiêm vaccine cúm giảm theo mùa. Tuy nhiên, việc suy giảm kháng thể trong mùa cúm không rõ ràng.

So sánh hai nhóm tiêm phòng sớm và muộn

Trong nghiên cứu này, các chuyên gia từ Đại học Leicester (Anh) đã xem xét liệu thời gian tiêm phòng có ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ miễn dịch do vaccine mang lại hay không.

Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 9 đến tháng 11/2021 với sự tham gia của 400 nhân viên y tế tại Bệnh viện Đại học Leicester NHS (dịch vụ y tế quốc gia), Anh. Những người tham gia được tiêm vaccine bất hoạt tứ liên QIV từ tháng 12/2020 đến tháng 4/2021, chia thành 2 nhóm. Nhóm đầu tiên gồm 200 người, tiêm 3 tháng trước mùa cúm. Nhóm thứ 2, 200 người còn lại, tiêm trước mùa cúm một tháng.

Tiem phong cum anh 1

Nghiên cứu được tiến hành trên 400 nhân viên y tế tại Bệnh viện Đại học Leicester, những người có nguy cơ cao phơi nhiễm virus cúm. Ảnh: EPA.

Vaccine bao gồm 4 kháng nguyên của virus cúm là A/Hong Kong/2671/2019 A/H3N2-like, A/Guangdong-Maonan/SWL1536/2019 A/H1N1pdm-like, B/Phuket/3073/2013-like và B/Washington/02/2019-like.

Tiếp đó, những người tham gia được theo dõi các triệu chứng giống cúm (sốt trên 38 độ C và ho) cùng mẫu máu. Nhóm nghiên cứu phân tích mẫu máu thông qua xét nghiệm ức chế haemagglutinin ở 4 thời điểm khác nhau, gồm trước khi tiêm chủng, 3 tuần sau khi tiêm chủng, tháng 2/2021 (cao điểm mùa cúm) và tháng 5/2021 (cuối mùa cúm).

Tỷ lệ bảo vệ huyết thanh được xác định dựa trên các tiêu chí của cơ quan châu Âu về đánh giá các sản phẩm thuốc (EMEA) như tỷ lệ cá thể có hiệu giá từ 1:40 trở lên và so sánh giữa hai nhóm tại mỗi lần xét nghiệm.

Mô hình hồi quy tuyến tính đa thức được sử dụng để đánh giá tác động của thời gian tiêm phòng cúm, giới tính, độ tuổi, các lần tiêm phòng cúm trước đó đối với trung bình nhân hiệu giá kháng thể (GMT) HAI tại mốc cao điểm và cuối mùa cúm.

Không có sự khác biệt đáng kể

Họ so sánh hiệu giá HAI giữa hai nhóm tại các thời điểm theo dõi trên tất cả chủng virus cúm, trừ chủng A/H1N1pdm. Theo đó, hiệu giá tại cao điểm mùa cúm của nhóm tiêm sớm - tiêm muộn lần lượt là 76 và 99. Ở cuối mùa dịch, con số tương ứng là 54 và 67.

Với chủng virus cúm A (IAV), tỷ lệ hiệu quả bảo vệ huyết thanh giữa hai nhóm tiêm không khác biệt đáng kể vào thời kỳ cao điểm và cuối mùa cúm. Tỷ lệ bảo vệ huyết thanh đối với chủng virus cúm B tại mỗi lần đánh giá đều trên 98%.

Phân tích đa thức cho thấy hiệu giá HAI đầu mùa và cuối mùa không khác biệt đáng kể giữa hai nhóm tiêm vaccine sớm - muộn khi xét theo giới tính, độ tuổi, các lần tiêm chủng cúm trước đó.

Tiem phong cum anh 2

Kết quả nghiên cứu cho thấy nên kéo dài chương trình tiêm phòng cúm để tăng tỷ lệ nhân viên y tế được chích ngừa. Ảnh: Fresenius Medical Care North America.

Ngược lại, những người tiêm vaccine cúm dưới 2 lần trong vòng 4 năm trước đó có trung bình nhân hiệu giá kháng thể HAI thấp hơn vào cuối mùa cúm đối với chủng A/H1N1pdm.

Giới khoa học cũng ghi nhận kết quả tương tự đối với những người đã nhiều lần tiêm ngừa virus cúm B vào đỉnh dịch và cuối mùa cúm. Nhóm tiếp tục theo dõi các triệu chứng giống cúm (sốt trên 38 độ C, ho) đối với 16 người. Không ai trong số họ dương tính với virus cúm. Mười người dương tính với SARS-CoV-2. Một người dương tính với Rhinovirus và 5 người không dương tính với bất kỳ loại virus hô hấp nào được xét nghiệm.

Kết quả nghiên cứu cho thấy bất kể người đó tiêm phòng cúm vào thời điểm nào, trung bình nhân hiệu giá kháng thể HAI sau khi chích ngừa hàng năm không khác biệt. Những người tiêm vaccine ngay trước mùa cúm có thể nhanh chóng tạo ra các phản ứng kháng thể. Nhờ đó, hiệu giá kháng thể của họ tại thời kỳ cao điểm mùa cúm không chênh lệch so với nhóm tiêm sớm.

Vì vậy, các chương trình tiêm phòng cúm không được dừng lại quá sớm trước khi bắt đầu mùa cúm để đảm bảo tối đa cơ hội tiếp cận tiêm chủng cho nhân viên y tế. Nhóm nhân viên tiêm chủng muộn thường do phân vân giữa việc tiêm hay không. Nếu chương trình tiêm ngừa kết thúc sớm, tỷ lệ tiêm chủng ở nhóm này có thể sẽ giảm.

Bốn cách tăng cường hệ miễn dịch để đối phó mùa cúm

Các nhà miễn dịch học và chuyên gia sức khỏe đưa ra 4 cách đơn giản để phòng cúm, đặc biệt khi mùa lạnh gần đến.

Nguyên Lê

Bạn có thể quan tâm