Thứ nhất, buổi học nên có khởi đầu nhẹ nhàng, có thể bắt đầu bằng một mẩu chuyện nhỏ. Điều này đơn giản nhưng cũng đủ để kiếm một vài nụ cười của các con, quan trọng để mở đầu buổi học.
Thứ hai, giáo viên và học sinh cố gắng tương tác nhiều nhất có thể, nếu lớp đông (trên 30 bạn), vì chương trình học vốn đã nhiều nội dung. Nếu gọi nhiều học sinh, mỗi bạn vài giây bật, tắt mic sẽ mất vài phút, chưa kể bạn nói nhỏ không rõ, bạn không biết câu trả lời... khá căng thẳng cho thầy cô mà vèo cái đã hết 45 phút.
 |
| Một số học sinh không tuân thủ nguyên tắc dạy học online, giáo viên sẽ trao đổi trực tiếp với bố mẹ qua tin nhắn, điện thoại. |
Giáo viên nên có giải pháp cố gắng gọi nhiều nhất các học sinh khác nhau, không tập trung vào một số bạn. Bé nào không trả lời được thì chuyển qua bạn khác. Như vậy, học sinh cũng sẵn sàng tâm thế mình có thể được gọi bất cứ lúc nào nên cũng tâp trung học hơn.
Thứ ba, việc bật camera, tắt mic là điều cơ bản nhất nhưng thực hiện được thực sự khó, nhất là với học sinh lớp 4 trở lên, lớp lại đông cỡ 40-50 học sinh, nhắc được bạn này thì bạn khác lại tắt. Thậm chí, khi học sinh bật camera thì không ít học sinh làm việc riêng trong giờ.
Giáo viên cần có giải pháp nói rõ nội quy ngay từ đầu với các con, ai không bật camera mà không có lý do chính đáng (dùng điện thoại, cam hỏng, máy bàn không có cam...) cho ra ngoài 5 phút và báo bố mẹ.
Giáo viên thông báo rõ ràng và thầy cô có uy, nói đi đôi với làm thì đa số học sinh tuân thủ. Một số học sinh không tuân thủ, giáo viên sẽ trao đổi trực tiếp với bố mẹ qua tin nhắn, điện thoại. Thầy cô chịu khó vất vả trong một vài tuần đầu nhưng sau đó nhàn hơn, không khác dạy học trực tiếp là bao.
Nếu không làm được việc này, thầy cô chỉ còn hình ảnh diễn thuyết một mình trước màn hình, hiệu quả thế nào thì không cần bàn nữa.
Thứ tư, áp lực vừa phải khi làm bài về nhà. Học đương nhiên cần có áp lực để các con nắm được kiến thức, tiến bộ. Do vậy, việc làm bài tập về nhà là cần thiết. Tuy nhiên, áp lực như thế nào là vừa, không quá dễ, không quá nặng nề trong tổng thể với các môn học khác nữa lại đòi hỏi mỗi thầy cô cân nhắc kỹ.
Nhiều giáo viên chọn cách làm câu hỏi trắc nghiệm, kết quả gửi thẳng cho thầy, cô hoặc các con có thể xem đúng, sai luôn, như vậy đỡ tốn thời gian. Nhưng có những kiến thức làm trắc nghiệm được, còn những bài Văn, Toán đòi hỏi cách trình bày thì làm trắc nghiệm không thật hiệu quả.
Tôi ít khi ra bài trắc nghiệm mà luôn ra bài tự luận trong SGK, sách bài tập, yêu cầu học sinh vào sớm 10 phút, từng em giơ vở qua webcam để thầy kiểm tra xem có làm bài tập hay không. Ít nhất, giáo viên đánh giá được về mặt ý thức các em có học bài. Còn việc đúng, sai, thầy sẽ chữa sau.
Một cách nữa là dựa trên việc làm bài tập về nhà để lấy điểm miệng, 15 phút... Như vậy, đa số học sinh trong lớp có ý thức làm bài về nhà hơn, một công đôi việc.
Thứ năm, phụ huynh không phải tham gia nhiều, con ít phải dùng máy tính nhất. “Mỗi ngày chị lướt qua hơn chục group Zalo của con, vừa học chính, vừa học thêm mà chóng hết cả mặt”, đây là tâm sự của một phụ huynh gửi tôi những ngày này.
Nếu hỏi ai căng thẳng nhất khi trẻ học online, tôi nghĩ là bố mẹ. Lớp nhỏ thì phải hỗ trợ các con, lớp lớn lo sao kiểm soát các con dùng máy tính để học chứ không làm việc khác.
Sau khi phải trang bị đầy đủ đồ nghề máy tính, webcam, mic, giáo viên lại phải chụp bài, hướng dẫn con vào một loạt trang web để up bài, rồi trả lại bài chữa... Mỗi con học 6, 7 môn, nhà có vài con thì gần như cần một người lớn mất toàn bộ thời gian để hỗ trợ việc học online của con.
Con nhỏ phải kèm tập viết, làm Toán, con lớn phải giám sát để không chơi game, chát chít thay vì học. Nói như vậy để thấy bố mẹ mùa dịch quá khổ. Chưa kể, phụ huynh còn đau đầu lo chuyện mất việc, cắt lương nữa.
Tôi cho rằng một tiêu chí quan trọng đánh giá hiệu quả của việc học online là ít phải huy động sự tham gia của bố mẹ nhất.
Với môn Toán, tôi chủ yếu dạy và giao bài trong SGK, các con làm trực tiếp vào vở. Đến tiết học vào sớm 10 phút để giơ vở thầy kiểm tra việc làm bài. Như vậy bố mẹ không phải hỗ trợ chụp bài gửi thầy, các con cũng không phải dùng máy để làm bài, tránh sao nhãng và đỡ hại mắt.
Tóm lại, dạy học là việc của thầy cô, còn bố mẹ giúp giám sát ý thức học tập của con là tốt lắm rồi. Người lớn cần được thảnh thơi làm việc của mình nữa.
Tất nhiên với học sinh lớp 3, 4 trở lên, chúng ta có thể làm như vậy. Học sinh nhỏ quá đành phải nhờ bố mẹ chụp bài nhưng hạn chế ít nhất có thể. Thầy cô hãy đặt mình vào vị trí bố mẹ để hiểu sự vất vả thế nào từ đó sẽ có nhiều cách làm phù hợp.
Thực tế, dạy online rất vất vả cho tất cả, từ giáo viên, bố mẹ và học sinh. Tuy nhiên, nhà trường, thầy cô đóng vai trò chủ động, quyết định trong việc này. Chúng ta có thể viện ra rất nhiều lý do khách quan, chủ quan để giải thích cho việc làm của mình là hợp lý. Khi thầy cô đặt mình vào vị trí học sinh, bố mẹ để chia sẻ với sự thiệt thòi, vất vả của gia đình, tôi tin rằng mỗi giáo viên sẽ tìm ra cách làm phù hợp với môn học để đạt hiệu quả. Vì xét cho cùng, đa số thầy cô cũng chính là phụ huynh.
