Tốc độ cao ảnh hưởng thế nào đến tầm hoạt động của xe điện?

Tầm hoạt động của xe điện thường được công bố dựa trên bài kiểm tra tiêu chuẩn do Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) thực hiện. Bài kiểm tra này sử dụng thiết bị đo lực kéo (dynamometer, hay còn gọi là dyno) để mô phỏng điều kiện lái xe đô thị, cao tốc và hành trình ổn định.

Lucid Air Grand Touring vừa lập kỷ lục thế giới Guinness khi di chuyển 1.205 km chỉ trong một chu kỳ sạc, vượt xa con số từ nhà sản xuất là 960 km với quy chuẩn WLTP.

Dù vậy, kết quả không phải lúc nào cũng chính xác tuyệt đối: có mẫu xe thường đạt ít hơn so với số liệu công bố, trong khi số khác lại vượt xa. Đơn cử, chiếc Lucid Air Grand Touring gần đây đã lập kỷ lục thế giới với chuyến đi dài tới 749 dặm (khoảng 1.205 km) chỉ bằng một lần sạc.

Tuy nhiên hành trình dài, chủ yếu di chuyển trên đường cao tốc rộng rãi và với tốc độ cao, tầm hoạt động lại trở thành vấn đề lớn. Đây là hạn chế lớn nhất đối với xe thuần điện vì tốc độ cao làm tăng lực cản không khí đáng kể, đồng thời xe hầu như không có cơ hội tái tạo năng lượng qua phanh tái sinh nếu đường thông suốt và không ùn tắc.

Bài kiểm tra của tạp chí Car and Driver được thực hiện tại Chelsea Proving Grounds của Stellantis với quãng đường dài 7.500 km, nhằm tìm ra vận tốc tối ưu để các mẫu xe đạt quãng đường di chuyển tối đa theo thông số từ hãng.

Để tìm hiểu mức độ ảnh hưởng thực tế, tạp chí Car and Driver đã thực hiện bài thử nghiệm tại đường thử hình oval dài hơn 7,5 km ở khu thử nghiệm Chelsea Proving Grounds của Stellantis. Họ lái hai mẫu xe điện (Lucid Air Pure và Kia EV9) và một xe xăng (Subaru Forester) ở bốn mức tốc độ khác nhau: 56 km/h, 88 km/h, 120 km/h và 153 km/h. Sau đó, họ sử dụng hệ thống thông tin của từng xe để tính toán tầm hoạt động tối đa ở mỗi dải tốc độ.

Theo EPA, tầm hoạt động tối đa của xe được tính trong phòng thí nghiệm và số liệu công bố rộng rãi nhất là tầm hoạt động kết hợp, thay vì riêng cao tốc. Car and Driver đã dựa vào số liệu tầm hoạt động cao tốc của EPA cho Lucid Air Pure (660 km) và Kia EV9 (407 km), sau đó so sánh để tìm ra tốc độ trung bình cần thiết để đạt được con số này. Kết quả, Lucid Air Pure phải chạy ở tốc độ trung bình chỉ 79 km/h để đạt mức 660 km, trong khi Kia EV9 cần duy trì ở mức 114 km/h.

Tương tự xe sử dụng động cơ đốt trong, quãng đường di chuyển trong một chu kỳ sạc của xe điện bị hạn chế khi phải vận hành ở tốc độ cao, nhất là trên đường cao tốc. Do đó, người sử dụng xe điện không nên chủ quan khi chỉ dựa vào thông số từ nhà sản xuất.

Ở chiều ngược lại, Subaru Forester, mẫu SUV dùng động cơ đốt trong, chịu tổn thất tầm hoạt động rõ rệt hơn khi tăng tốc độ. Ở tốc độ 120 km/h, tầm hoạt động của Forester giảm khoảng 322 km so với mức tối đa khi chạy ở 88 km/h, còn khoảng 805 km. Tuy nhiên, vì quãng đường di chuyển tối đa của Forester khi đổ đầy bình xăng cao hơn hẳn so với các mẫu xe điện, mức giảm này nhìn chung chấp nhận được.

Trong thực tế, có vô vàn yếu tố tác động đến tầm hoạt động của xe điện và mức tiêu thụ nhiên liệu của xe xăng. Do đó, người sử dụng cần nên cân nhắc phương án sạc khi di chuyển đường dài, nhất là trên cao tốc.