Hiện nay, một số giáo viên hối hận với nghề đã chọn bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. 15 năm gắn bó với nghề ngõ đầu trẻ, song tôi vẫn đam mê và cống hiến cho sự nghiệp trồng người.
Trước những sự việc xảy ra gần đây, tôi nhận thấy việc bưng bít thông tin, xử lý chậm và những lời xin lỗi muộn màng từ các nhà giáo không thể bù đắp tổn thương mà học sinh phải chịu đựng hay xoa dịu phẫn nộ từ dư luận.
Nhiều câu chuyện đáng xấu hổ
Trong số những câu chuyện đau lòng, có lẽ nên bắt đầu từ việc các cô giáo mầm non Sen Vàng (Hà Nội) bạo hành trẻ, nhà trường che giấu, ngầm xử lý không công bố ra ngoài.
Có trường mầm non, giáo viên còn dọa cho học sinh vào bao tải buộc lại, dán băng dính vào miệng... Đây là những việc làm phản sư phạm, vi phạm đạo đức người thầy.
 |
| Học sinh Trần Chí Kiên chưa thể đi lại bình thường sau khi bị ôtô đâm gãy chân trên sân trường. Ảnh: Người Lao Động.
|
Hay ở cấp cao hơn là sự việc một nữ sinh trường THPT Phan Đình Phùng (Hà Nội) bị bỏng nặng trong giờ thực hành Hóa - Sinh tố nhà trường cố tình giấu giếm, không đưa ra những hình thức kỷ luật kịp thời với các thầy cô vi phạm.
Một câu chuyện tôi thấy buồn và xấu hổ hơn cả là hiệu trưởng, giáo viên trường tiểu học Nam Trung Yên (Hà Nội) cố tình lẩn tránh trách nhiệm về việc giáo viên trong trường đi ôtô đâm gãy chân học sinh.
Hành động của những người làm nghề gõ đầu trẻ này làm xấu đi hình ảnh một bộ phận nhà giáo trong mắt các bậc phụ huynh.
Người làm thầy có trách nhiệm mang đến cho học sinh kiến thức, những điều hay lẽ phải trong cuộc sống, không phải dạy học trò nói dối để thoái thác trách nhiệm. Đây là biểu hiện rõ nhất về sự xuống cấp đạo đức của người làm nghề dạy học.
Trước đây tôi đi học, việc rèn đạo đức của người thầy rất khác bây giờ. Nghề làm thầy là nghề dùng nhân cách để giáo dục nhân cách. Vì vậy, không được dùng phế thải mà phải dùng chính phẩm, tức là phải dùng người giỏi chứ không theo kiểu tuyển sinh ồ ạt như hiện nay.
Hiện việc đào tạo cao đẳng, trung cấp sư phạm thường chỉ tuyển sinh được những em điểm thấp, không được các trường đại học nhận vào. Tình trạng “chuột chạy cùng sào mới vào sư phạm” ở hệ thống các trường cao đẳng và trung cấp sư phạm là khá phổ biến.
Bản thân đầu vào như vậy nên ngay từ đầu đã không chọn được những người yêu nghề và không đủ năng lực làm nghề. Có những người không yêu nghề, không đủ phẩm chất năng lực vẫn cứ vào được ngành sư phạm. Đây là nguyên nhân gốc rễ khiến cho chất lượng người thầy kém cả về đạo đức lẫn kiến thức như hiện nay.
Cần giáo dục thái độ, hành vi
Hiện việc giáo dục ở ta mới dừng ở cung cấp kiến thức, mà chưa coi trọng giáo dục thái độ, hành vi. Khi sự việc bị lôi ra ánh sáng, nhiều người muốn đi tìm nguyên nhân.
Nhưng dường như chưa có câu trả lời nào thật sự đầy đủ và thỏa đáng cho hiện tượng xuống cấp của một số hoạt động giáo dục cũng như sự xói mòn của truyền thống tôn sư trọng đạo.
Với những tác động từ nhiều phía của cơ chế thị trường, một số giáo viên không thường xuyên rèn luyện bản thân, dễ dàng quên đi ý thức nghề nghiệp (sư phạm) của mình, dẫn tới vi phạm đạo đức.
Thậm chí, các nhà quản lý giáo dục cũng cần thấy trách nhiệm của mình ngay từ khi thấy những biểu hiện bất thường của cấp dưới. Nếu kỷ cương được tăng cường và mọi người quan tâm đến nhau thì từ thay đổi nhỏ nhất cũng bị phát hiện, đồng thời có thể ngăn chặn kịp thời.
Chuyên môn có giỏi mấy, nhưng không thường xuyên tu dưỡng đạo đức thì rất dễ vi phạm.
Tôi lo lắng về những đoạn ghi âm, ghi hình cảnh giáo viên thẳng tay đánh đuổi, lạm dụng, mắng chửi học sinh phổ biến trên mạng xã hội hiện nay. Đây là điều tối kỵ và nghiêm cấm đối với tất cả người làm trong ngành giáo dục.
Hàng ngày trẻ tiếp xúc nhiều nhất với cha mẹ, thầy, cô giáo và bạn bè. Học trò bây giờ rất thông minh, hiểu biết. Giáo viên tâm huyết, yêu thương trò và cư xử đúng mực, học sinh sẽ cảm nhận được, kính trọng thầy cô.
Những vi phạm của một số giáo viên, nhà quản lý giáo dục thời gian gần đây cho thấy sự tác động mạnh mẽ của xã hội, cuộc sống hàng ngày. Lâu nay người ta nói khá nhiều về hiện tượng suy giảm đạo đức trong học sinh, sinh viên và lo lắng về sự xuống cấp ấy.
Việc rèn luyện nhân cách học sinh rất cần có một mẫu hình để hướng tới, một trong những hình mẫu đó chính là người giáo viên. Vì vậy, tác phong sư phạm là điều những người làm ngành giáo dục phải gìn giữ hàng ngày.
Đội ngũ giáo viên là bộ phận không tách rời của xã hội, cho nên xã hội có những ưu điểm gì, khuyết điểm gì đều ít nhiều được bộc lộ trong giáo chức.
Bên cạnh những mặt tốt đẹp của các nhà giáo, nhiều người bị sa sút phẩm chất, đạo đức, thậm chí bị tha hóa, không còn xứng đáng với vai trò người thầy.
