Khi Lý Bính Tài mở cửa, một con côn trùng có kích thước bằng phi tiêu bay thẳng vào mặt anh. Gỡ ra khỏi trán, chủ trang trại nuôi gián ném nó trở lại căn phòng tối, nơi có khoảng 10 triệu con cùng loại đang nhốn nháo trong khung gỗ.
Trang trại nuôi hàng triệu con gián
Sinh vật sáu chân có thể là mối nguy hiểm đối với nhiều người. Tuy nhiên, Lý Bính Tài và các nhà chăn nuôi khác ở Trung Quốc đang biến chúng thành ngành kinh doanh thích hợp. Một số người bán gián với mục đích chữa bệnh, làm thức ăn gia súc hoặc để xử lý chất thải thực phẩm.
Anh Lý nuôi chúng vì một lý do khác. Đó là làm thức ăn cho con người. Một nhà hàng bên đường, gần trang trại của anh, nổi tiếng với món gián chiên trong nước sốt cay Tứ Xuyên.
 |
| Lý Bính Tài nuôi loài côn trùng này ở tây nam Trung Quốc và bán cho các nhà hàng để phục vụ những món ăn địa phương. |
"Mọi người không tin nó ngon như thế nào cho đến khi nếm thử", Lý vừa chia sẻ với phóng viên tờ AFP, vừa đưa một con đang sống vào miệng. Xung quanh là những người đến thăm và hàng triệu con gián bò khắp nơi.
Gián Mỹ, tên khoa học Periplaneta americana, là một trong những loài lớn nhất, được dùng làm thuốc bổ cũng như có tác dụng chữa trị nhiều loại bệnh như loét dạ dày, các vấn đề về đường hô hấp.
"Gián có khả năng miễn dịch tuyệt vời. Con người sẽ hấp thụ những lợi ích đó sau khi ăn chúng", Lý nói. Anh cũng lưu ý rằng ở Trung Quốc, gián được mệnh danh là "Little Strong" (tạm dịch: một chút mạnh mẽ) vì chúng có thể sống trong nhiều ngày sau khi bị chặt làm đôi.
Ẩn mình tại rìa những ngọn núi phủ đầy tre ở Nghi Tân, Tứ Xuyên, bao quanh bởi các cánh đồng trồng trọt và khu chăn nuôi, cơ sở của anh Lý là trang trại cũ một tầng đơn sơ. Trang trại có kích thước gần bằng sân cầu lông với các cửa sổ được bịt kín bằng lưới để ngăn gián trốn thoát.
 |
| Món gián chiên trong nước sốt cay là món ăn nổi tiếng ở một nhà hàng ở Nghi Tân, Tứ Xuyên, Tây Nam Trung Quốc. |
An ninh là điều tối quan trọng: Vào năm 2013, khoảng một triệu con gián đã thoát khỏi một trang trại ở tỉnh Giang Tô sau khi nhà kính của chúng bị phá hủy.
Lợi ích sức khỏe
Những con gián sống trong những khung gỗ vuông được giữ với nhau bằng các đường ống treo trên giá. Nơi sống của chúng luôn được giữ ấm và ẩm ướt. Không gian trong phòng nuôi gián sực mùi quần áo ẩm lâu ngày.
Khi anh Lý chất đống hỗn hợp ngô xay, trái cây và vỏ rau vào các khay nhỏ, côn trùng đột nhiên tràn lên giàn, bò lên nhau. Lý Bính Tài nói: "Chúng tôi nuôi gián trong môi trường hợp vệ sinh và nói không với thức ăn nhân tạo. Thực phẩm chăn nuôi đều có nguồn gốc tự nhiên".
Việc thu hoạch gián diễn ra 3 tháng một lần để kiểm soát quần thể. Theo đó, anh Lý sẽ thả vào thùng nước sôi để chúng trở thành xác khô. Năm 2018, anh đã bán một tấn gián khô cho nhà máy dược phẩm với giá gần 13.500 USD.
Anh bắt đầu nuôi gián vào năm 2016 vì cho rằng chi phí cho hoạt động kinh doanh này thấp và côn trùng dễ nuôi. Anh chuyển đổi trang trại của mình và mua trứng từ một người chăn nuôi khác. Nguồn thu nhập chính là từ việc bán côn trùng trực tiếp cho các trang trại hoặc nhà máy sản xuất thuốc.
Ngoài ra, con gái cũng giúp anh thành lập một cửa hàng trực tuyến. Nửa cân côn trùng khô nguyên con được bán lẻ với giá 15-90 USD.
 |
| Các nhà chăn nuôi ở Trung Quốc đang biến gián thành một ngành kinh doanh thích hợp. |
Ở Tây Xương, Tứ Xuyên, Tập đoàn Dược phẩm Gooddoctor điều hành trang trại nuôi gián lớn nhất thế giới. Nơi đây nuôi nhốt 6 tỷ côn trùng. Họ sử dụng trí thông minh nhân tạo để theo dõi chuyển động và điều kiện môi trường.
Vào cuối thế kỷ 16, gián được thêm vào Compendium of Materia Medica hay còn gọi Bản thảo cương mục, cuốn sách y học hoàn chỉnh và chi tiết nhất trong lịch sử Đông y Trung Quốc.
Tuy nhiên, các chuyên gia y học Trung Quốc khác cảnh báo rằng ngành công nghiệp này nếu quản lý kém với rào cản đầu vào thấp có thể dẫn đến những tác động bất lợi".
Goh Chye Tee, Giám đốc Phòng khám Y học Trung Quốc tại Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore, cảnh báo: "Bất cứ thứ gì vượt quá mức đều có thể gây hại, ngay cả nhân sâm".
Ông lưu ý rằng loài côn trùng này không có tên trong bản tóm tắt chính thức của Trung Quốc về các loại thuốc bao gồm cả y học phương Tây và Trung Quốc.
"Chúng là vàng"
Việc biến gián thành món ngon là điều anh Lý quan tâm hơn cả. Anh đang làm việc với một nhà hàng địa phương Fu Youqiang. Chủ nhà hàng, người nấu 30 suất mỗi tháng cho biết thực khách đã xuýt xoa muốn thử sau khi nghe về lợi ích sức khỏe của món ăn này.
 |
| Những người nuôi gián ở Trung Quốc khẳng định loài này phù hợp để làm thức ăn cho con người vì chúng được nuôi với chế độ ăn đặc biệt. |
Diner Luo Gaoyi, người lần đầu tiên thử món côn trùng, mô tả món ăn khá ngon, rất thơm và giòn. Ông nói: "Tôi nghĩ rằng bất cứ thứ gì tốt cho sức khỏe đều nên ăn dù là gì đi chăng nữa. Chúng có giá trị dinh dưỡng cao và giàu protein".
Anh Lý cũng đang nghiên cứu mở rộng dòng sản phẩm khác từ gián như kem y tế, miếng dán và lót đế giày.
"Nhiều lợi ích từ loài côn trùng này. Tôi muốn nói với nhiều người hơn về nó. Phần lớn nghĩ rằng đó là loài gây hại nhưng với tôi, chúng là vàng. Chúng giống như những đứa con của tôi", anh nói.
