 |
Tỷ lệ trẻ thừa cân, béo phì ở Việt Nam tăng gấp bao nhiêu lần trong giai đoạn 10 năm 2010-2020?
Theo kết quả Tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc 2019-2020 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì tăng gấp 2,2 lần, từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020, đặc biệt tại thành thị. Theo thống kê của Bộ Y tế, riêng năm 2020, tỷ lệ thừa cân béo phì khu vực thành thị đã chạm ngưỡng 26,8%, nông thôn là 18,3% và miền núi là 6,9%. Giai đoạn 2014-2015, Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã công bố tỷ lệ béo phì ở trẻ em nội thành tại TP.HCM vượt 50%, tại Hà Nội vượt 41%. |
 |
Lý do dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ?
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nguyên nhân thừa cân, béo phì ở trẻ là khẩu phần năng lượng ăn vào giàu chất béo, đậm độ năng lượng cao, vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể, khiến năng lượng dư thừa được chuyển thành mỡ tích lũy trong các tổ chức. Trẻ cũng có thể di truyền một số nhóm gene như gene kích thích sự ngon miệng, nhóm gen liên quan đến tiêu hao năng lượng, nhóm gen điều hoà chuyển hoá, nhóm gen liên quan đến sự biệt hoá và phát triển tế bào mỡ từ bố mẹ mắc thừa cân, béo phì. Ngoài ra, thói quen ăn nhanh, ăn vặt, thích ăn ngọt, uống nước giải khát, thức ăn nhanh (fast food), ăn nhiều vào buổi tối hay ngủ ít cũng dẫn đến nguy cơ thừa cân, béo phì. |
 |
Dựa trên yếu tố nào để xác định tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ?
Cần căn cứ vào cân nặng và chiều cao hiện tại của trẻ, đối chiếu với các ngưỡng đánh giá để xác định khách quan rằng trẻ có bị thừa cân, béo phì không. Căn cứ vào biểu đồ tăng trưởng của WHO năm 2015, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo: Trẻ em 0-5 tuổi được coi là thừa cân khi chỉ số cân nặng theo chiều dài hoặc chiều cao dao động từ 2 độ lệch chuẩn (SD) đến 3 < SD. Trẻ được coi là béo phì khi cân nặng theo chiều dài hoặc chiều cao ≥ 3 SD. Trẻ em 5-19 tuổi được coi là thừa cân khi chỉ số khối cơ thể theo tuổi (BMI-Zscore) từ +1 SD đến < 2SD. Trẻ được coi là béo phì khi BMI-Zscore ≥ 2SD. |
 |
Trẻ thừa cân, béo phì tiềm ẩn những nguy cơ gì với sức khỏe?
Khi trọng lượng cơ thể tăng thì sức nặng đè lên các khớp lớn, nhất là vùng lưng, khớp háng, gối, cổ chân làm cho các khớp này sớm bị tổn thương và lão hóa nhanh. Hậu quả gây đau đớn và khó khăn trong vận động, sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Trẻ cũng có thể gặp tình trạng kém dung nạp glucose, kháng insulin, nặng hơn là bệnh đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, hay sỏi trong gan, gan nhiễm mỡ sớm khi tiêu thụ lượng lớn nước ngọt, đồ ăn nhanh… Khi bắt đầu đi học, trẻ có thể gặp phải sự trêu chọc từ bạn bè dẫn đến tự ti, chán học. Ngoài ra, thể trạng béo phì khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể và lâu dài gây quá tải cho tim. |
 |
Trẻ thừa cân, béo phì nên ăn gì để cải thiện thể trạng?
Theo các chuyên gia y tế từ Đại học Kansas (Mỹ), chất đường bột là nguồn năng lượng chính cho cơ thể và não bộ, cần cho mọi hoạt động sống. Do vậy, với trẻ thừa cân, béo phì, không nên cắt bỏ hoàn toàn tinh bột, thay vào đó nên ăn ăn tinh bột ở dạng trái cây, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, khoai và ngô để cung cấp đủ vitamin, khoáng chất. Viện Dinh dưỡng Quốc gia cũng khuyến cáo, nên cho trẻ ăn cân bằng dinh dưỡng, ăn thịt nạc, cá, thịt da cầm bỏ da, tôm, đậu phụ... và các loại rau xanh, quả chín ít ngọt. Nên ăn đều đặn, không bỏ bữa, không để trẻ quá đói, vì nếu quá đói trẻ sẽ ăn nhiều các bữa sau sẽ gây tích lũy mỡ nhanh hơn. Nhai kỹ và chậm khi ăn. Kết hợp khẩu phần ăn ít chất béo, uống nhiều nước lọc và ăn vừa đủ không quá no. |
 |
Có nên cắt giảm sữa trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ thừa cân, béo phì không?
Nghiên cứu của TS Michael Yafi, Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Texas và các cộng sự khi theo dõi lượng sữa tiêu thụ hàng ngày của 353 trẻ béo phì tuổi 3-18 trong 2 năm từ tháng 12/2008 đến tháng 12/2020, trình bày tại “Hội nghị châu Âu về béo phì” ở Vienna cho thấy, không có mối liên quan giữa lượng sữa với đường huyết và cholesterol. Cha mẹ không nên sợ việc cho trẻ uống sữa, ngay cả khi trẻ đang thừa cân. Tổ chức nông nghiệp và lương thực (FAO) cũng nhận định, sữa cung cấp lượng lớn canxi, magie, selen, vitamin B2, vitamin B12 và axit pantotenic, là thực phẩm bổ sung không thể thiếu cho sự phát triển toàn diện của trẻ. |
 |
Loại sữa nào phù hợp bổ sung cho trẻ thừa cân, béo phì?
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khi bổ sung sữa cho trẻ thừa cân, béo phì, nên chọn sữa không đường, trẻ lớn nên uống sữa gầy (sữa bột tách bơ), không nên uống sữa đặc có đường. Để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cả thể chất và trí não của trẻ, phụ huynh có thể bổ sung dòng sữa đặc trị, hỗ trợ kiểm soát cân nặng mà vẫn phát triển toàn diện như Nutifood GrowPLUS+ Trắng. Sản phẩm nhập khẩu 100% từ Thụy Điển, được phát triển và giám sát chất lượng chặt chẽ từ Viện nghiên cứu dinh dưỡng Nutifood Thụy Điển (NNRIS), cung cấp 29 vitamin và khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển của trẻ. |
Zing News cùng Nutifood GrowPLUS+ đồng hành thực hiện dự án truyền thông “Phòng, chống thừa cân béo phì ở trẻ em Việt Nam” nhằm nâng cao nhận thức về dinh dưỡng phòng, chống thừa cân béo phì ở trẻ em. Là thương hiệu của Nutifood Sweden, được nghiên cứu và phát triển dựa trên đặc thù dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam, Nutifood GrowPLUS+ Trắng với công thức hệ chất xơ Fiber Balance độc quyền từ Viện nghiên cứu dinh dưỡng Nutifood Thụy Điển kết hợp cùng 29 loại vitamin và khoáng chất thiết yếu và DHA từ tảo giúp con kiểm soát cân nặng, cao lớn chuẩn BMI và thông minh vượt trội.
Bình luận