Tháng 10/2017, bà Hoàng Đặng Khải Huyền khởi kiện, yêu cầu bà Bùi Ngọc Thảo trả hơn 42 tỷ đồng mà bà Thảo đã vay để đầu tư cho doanh nghiệp (DN) B. do bà làm chủ. Theo hồ sơ, DN B. là nơi nhận bảo lãnh và chịu trách nhiệm cho khoản vay trên của bà Thảo.
Tòa công nhận mua bán tài sản trên đất
Trước đó, ngày 11/8/2016, DN B. nhận chuyển nhượng của Công ty N. tài sản trên hơn 350.000 m2 đất là cây cao su tại xã Đăng Hà, huyện Bù Đăng, Bình Phước. Đây là tài sản trên đất thuê hàng năm nên thuộc diện được cấp giấy chứng nhận nhưng DN B. chưa kịp hoàn tất thủ tục xin cấp giấy.
Vì thế trong quá trình khởi kiện, bà Huyền yêu cầu TAND quận 2 ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phong tỏa toàn bộ diện tích đất và tài sản gắn liền với đất là cây cao su nói trên và được tòa chấp nhận.
Tháng 11/2017, TAND quận 2 xử sơ thẩm, tuyên chấp nhận yêu cầu của bà Huyền, buộc bà Thảo phải trả nợ vay. Tòa cũng chấp nhận yêu cầu độc lập của người liên quan là DN B., tuyên công nhận hợp đồng mua bán tài sản gắn liền với đất đã ký với Công ty N.
 |
| Vườn cao su trên lô đất. |
Tại tòa, DN B. cũng yêu cầu được công nhận hợp đồng này để hoàn tất hồ sơ chuyển nhượng sau đó phát mại để trả nợ cho bà Huyền.
Theo bản án, DN B. có trách nhiệm hoàn tất nghĩa vụ tài chính, chịu trách nhiệm ký hợp đồng thuê đất và liên hệ với các cơ quan chức năng để được cấp giấy chứng nhận dưới sự giám sát của Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) quận.
Căn cứ theo bản án, ngày 17/12/2017, Chi cục THADS quận 2 đã ban hành quyết định THA với hai nội dung nêu trên. Tuy nhiên, cơ quan này phát hiện ngày 5/10/2017 Chi cục THADS thị xã Đồng Xoài, Bình Phước đã ra quyết định tạm dừng việc đăng ký, chuyển nhượng và thay đổi hiện trạng đối với tài sản trên đất là cây cao su. Việc này để đảm bảo THA theo quyết định của TAND thị xã Đồng Xoài vào ngày 19/9/2017 có nội dung buộc Công ty N. phải trả cho một cá nhân khác 10 tỷ đồng.
Do mảnh đất trên thuộc huyện Bù Đăng nên Chi cục THADS thị xã Đồng Xoài đã ủy thác THA cho Chi cục THADS huyện Bù Đăng tiếp tục thi hành. Vì vậy việc THA của Chi cục THADS quận 2 bị chững lại.
Thi hành án bảo phải xác định lại
Để tìm hiểu rõ sự việc, ngày 12/3, phóng viên đã liên hệ với Cục THADS tỉnh Bình Phước, cơ quan có thẩm quyền phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí. Ngày 16/3, Cục trưởng THADS tỉnh Nguyễn Văn Triệu đã ký văn bản chính thức trả lời cho báo.
Theo Cục, Chi cục THADS huyện Bù Đăng vẫn đang thi hành quyết định của TAND thị xã Đồng Xoài nên quyết định ngăn chặn đang còn hiệu lực. Lý do ngăn chặn là bên được THA yêu cầu. Đến nay Chi cục THADS huyện chưa xác định được quyền sở hữu, sử dụng đối với tài sản trên. Việc TAND quận 2 công nhận hợp đồng mua bán tài sản trên đất giữa Công ty N. và DN B. thì Chi cục THADS huyện chưa nắm được nên không có ý kiến.
Cũng theo văn bản của Cục THADS tỉnh, do có phát sinh tài sản tranh chấp với bên được THA nên theo khoản 3 Điều 69 Luật THADS 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014), Chi cục THADS huyện đã hướng dẫn các bên có tranh chấp khởi kiện ra tòa án hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết. đến nay các bên không khởi kiện, cũng không có đề nghị gì.
Vì vậy, Chi cục THADS huyện đã có đơn yêu cầu TAND huyện cùng cấp xem xét để xác định quyền sở hữu, sử dụng đối với tài sản nêu trên và đã có thông báo với các bên đương sự vào ngày 8/3. Sau khi tòa án có quyết định về việc xác định quyền sở hữu đối với tài sản, Chi cục THADS sẽ THA theo quy định.
Cụ thể, nếu tòa án cấp có thẩm quyền tuyên tài sản thuộc sở hữu của Công ty N. thì sẽ căn cứ theo khoản 4 Điều 69 Luật THADS để cưỡng chế thi hành bản án của TAND thị xã Đồng Xoài. Nếu tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền xác định tài sản không thuộc sở hữu, sử dụng của Công ty N. thì Chi cục
THADS huyện sẽ ra quyết định chấm dứt việc tạm dừng đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử dụng, thay đổi hiện trạng tài sản trên đất.
Hiệu lực của hợp đồng được bảo vệ
Hợp đồng mua bán tài sản trên đất là cây cao su giữa Công ty N. và DN B. ký ngày 11/8/2016 có trước quyết định của TAND thị xã Đồng Xoài vào ngày 19/9/2017. Nếu hai bên ký sau khi bản án hoặc quyết định của tòa án có hiệu lực thì mới coi là hành vi tẩu tán tài sản, cần phải kê biên tài sản theo Điều 24 Nghị định 62/2015 của Chính phủ (về hướng dẫn Luật THADS).
Mặt khác, đối tượng của hợp đồng được tòa công nhận là cây cao su trên đất nên thời điểm chuyển quyền sở hữu là ngay khi ký hợp đồng chứ không phải khi hoàn tất thủ tục sang tên. Vì vậy TAND quận 2 công nhận việc mua bán này là đúng.
Việc Chi cục THADS huyện Bù Đăng tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu, sử dụng, thay đổi hiện trạng đối với cây cao su khi tài sản này đã chuyển nhượng là chưa ổn.
Thực tế nếu có việc THADS huyện chưa biết bản án của TAND quận 2 và yêu cầu tòa án xác định quyền sở hữu, sử dụng đối với tài sản này thì cũng không thể phủ nhận hiệu lực của hợp đồng.
Luật sư Bùi Quốc Tuấn, Đoàn Luật sư TP.HCM
