Trước làn sóng phản đối kịch liệt của công chúng sau hàng loạt vụ án trẻ em giết người, hành hung bạn bè, người thân được công khai, các nhà lập pháp Trung Quốc đang xem xét thay đổi luật pháp đối với tội phạm là trẻ vị thành niên.
Theo đó, không chỉ giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự xuống 12, chính phủ của quốc gia đông dân nhất thế giới còn cân nhắc mở rộng mức khung xử phạt với đối tượng này nếu cố ý giết người hoặc có hành vi bạo lực.
Bên cạnh đó, nhiều người còn muốn bổ sung thêm quy định cha mẹ hoặc người giám hộ phải chịu một phần trách nhiệm về bất kỳ tội ác nào của con cái họ.
Tuy nhiên, dự thảo luật phòng chống tội phạm vị thanh niên chưa đi sâu vào những hình phạt chi tiết mà người giám hộ phải chịu khi trẻ phạm tội. Cha mẹ, nhà trường và các tổ chức giáo dục được khuyến cáo phải có nghĩa vụ điều chỉnh những hành vi xấu của trẻ trước khi dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Gần đây, dân mạng xứ Trung thường xuyên chứng kiến những vụ án hình sự liên quan đến trẻ em. Điều này khiến người dân phẫn nộ, các diễn đàn trên mạng liên tục đưa ra những phản ứng trái chiều.
 |
| Nhiều người đề nghị chính phủ xứ Trung phải giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. |
Chẳng hạn, trường hợp một cậu bé 13 tuổi giết người nhưng không bị truy tố. Thay vào đó, cậu chỉ phải chịu hình phạt 3 năm trong trung tâm phục hồi nhân phẩm. Mức xử phạt bị cho là quá nhẹ và đã khiến dân mạng "dậy sóng".
Ở một vụ án khác tại phía Tây Bắc Trung Quốc, Xiaohua (13 tuổi) đã bị 4 học sinh nam lôi vào nhà vệ sinh tấn công tình dục. Sự việc xảy ra vào giờ nghỉ chiều 27/5 tại một trường tiểu học ở huyện Lam Điền, tỉnh Thiểm Tây.
Cha Xiaohua đã trình báo với cơ quan chức năng nhưng hồ sơ của ông bị từ chối vì các thủ phạm đều dưới 14 tuổi. Trong số 4 cậu bé, có 2 học sinh 11 tuổi, còn lại là 12 tuổi.
Sau đó, Phòng Giáo dục tỉnh Thiểm Tây đã sa thải hiệu trưởng nhà trường và đưa ra cảnh báo hành chính với một số giáo viên. Còn với các thủ phạm, thay vì bị phạt tù giam, cả 4 em bị gửi đến một trường học dành cho tội phạm vị thành niên.
Theo luật pháp Trung Quốc, độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là phải từ 14 trở lên. Những tội phạm chưa đủ tuổi sẽ bị đưa đến các trung tâm, cơ sở cải tạo giáo dục.
Hiện Ủy ban thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (gọi tắt là Nhân Đại, tức quốc hội Trung Quốc) đang xem xét dự thảo trẻ hóa độ tuổi có thể bị truy tố vì tội giết người hoặc dùng bạo lực với người khác.
Theo Yue Zhongming, phát ngôn viên của Ủy ban các vấn đề về lập pháp, cho biết cơ quan này còn muốn luật mới phải nhắm đến việc trẻ em hành hung người khác. Những đứa trẻ cố ý gây thương tích nghiêm trọng bằng hành vi tàn bạo dẫn đến tàn tật cho nạn nhân phải bị xử lý hình sự.
 |
| Tỷ lệ thanh thiếu niên vi phạm pháp luật tăng cao khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. |
Việc giảm thiểu và ngăn chặn tình trạng bạo lực cực đoan của trẻ vị thành niên không chỉ diễn ra ở Trung Quốc. Nhiều quốc gia, bao gồm cả Mỹ và châu Âu, cũng chật vật với vấn đề tương tự.
Tại Trung Quốc, sự lo lắng của người dân về vấn nạn này ngày càng gia tăng. Họ hy vọng chính phủ có những biện pháp cứng rắn hơn để răn đe tội phạm trẻ tuổi, theo Inkstonenews.
“Không quan trọng 10 hay 70 tuổi. Tuổi tác không nên là cái cớ cho tội ác”, một dân mạng chia sẻ.
Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao Trung Quốc cho hay tỷ lệ phạm tội ở thanh thiếu niên vào năm ngoái cao hơn 5,12% so với năm 2018.
Ở các quốc gia khác trên thế giới, độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự không tương đồng với nhau. Liên Hợp Quốc khuyến nghị mức tối thiểu là 12 tuổi, tương tự ở Canada và Hà Lan. Một số bang ở Mỹ truy tố không giới hạn độ tuổi, theo The Economist.
Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, những người từ 14 tuổi trở lên mới đủ điều kiện để cân nhắc về nghĩa vụ pháp lý.
Theo sách trắng do VKSND Tối cao nước này công bố hồi tháng 6, các tội danh mà người chưa thành niên thường phạm phải trong những năm gần đây bao gồm trộm cắp, cướp tài sản, cố ý gây thương tích, tụ tập đánh nhau, khiêu khích và hiếp dâm.
