Hội thảo trên do Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam tổ chức ngày 27/8 tại ĐH Sư phạm Hà Nội 2.
Lay lắt "sống"
Theo Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, hiện tại, cả nước có 30 trường cao đẳng sư phạm (CĐSP) đều gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động. Nguyên nhân chính là các trường chịu sự quản lý của địa phương nên có nhiều bất cập và rất khó tuyển sinh.
 |
| Lớp học chỉ có 2 hoặc 3 sinh viên tại Cao đẳng Sư phạm Nam Định. Ảnh: Tiền Phong. |
Bà Lê Thị Ngoãn, Cao đẳng Sư phạm Nam Định, cho biết tại khoa Tự nhiên của trường, năm học 2018-2019, có 16 giáo viên, nhưng chỉ có 30 sinh viên. Hay ở khoa Xã hội, lớp Văn - Giáo dục công dân K39 có 5 sinh viên; lớp Văn - Giáo dục công dân K40 có 2 sinh viên; lớp Âm nhạc chỉ có 1 sinh viên.
Theo bà Ngoãn, do cơ chế tuyển sinh bất lợi cho các trường cao đẳng sư phạm vì nhiều trường đại học xét tuyển theo kiểu "lưới quét", các trường đại học đào tạo cả trình độ cao đẳng nên trường thiếu nguồn tuyển.
Đáng nói là nhiều địa phương có trường cao đẳng sư phạm vẫn giao chỉ tiêu tuyển sinh đều đặn các năm nhưng trong thông báo tuyển giáo viên các bậc phổ thông thì chỉ tuyển những đối tượng có bằng tốt nghiệp đại học.
Nhiều bất cập trong đào tạo giáo viên
Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, hiện nay, cả nước có 113 cơ sở đào tạo giáo viên (ĐTGV). Ngoài ra, 40 trường trung cấp đa ngành đang ĐTGV mầm non. Nếu tính trung bình thì mỗi tỉnh (thành) hiện có từ 2 đến 4 cơ sở đào tạo tham gia công tác ĐTGV dẫn đến tình trạng trùng lặp về chức năng, nhiệm vụ.
Việc mở rộng quy mô thời gian qua tập trung nhiều vào số lượng mà chưa chú trọng đúng mức các điều kiện đảm bảo chất lượng; phân bố các cơ sở ĐTGV quá dàn trải, phân tán và nhỏ lẻ; chương trình đào tạo giáo viên không thống nhất; đào tạo chưa gắn với nhu cầu sử dụng, gây lãng phí, bức xúc...
Các trường CĐSP thiếu giảng viên có trình độ cao, tỷ lệ giảng viên có học vị tiến sĩ chỉ chiếm trung bình là 4,82%. Trong đó, có những trường không có tiến sĩ như Cao đẳng Sư phạm Vĩnh Long, hoặc tỷ lệ rất thấp như Cao đẳng Sư phạm Lạng Sơn (1,3%).
Các trường đại học sư phạm có trường tỷ lệ giảng viên là tiến sĩ (tính cả ngành ngoài sư phạm) cũng chưa cao như ĐH Vinh mới chỉ có trên 29%, ĐH Sư phạm TP.HCM và ĐH Cần Thơ mới hơn 32%.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Tráng, Cao đẳng Sư phạm Bà Rịa - Vũng Tàu, đề xuất đối với trường cao đẳng sư phạm địa phương đang hoạt động có hiệu quả, tuyển sinh được, đáp ứng nhu cầu thực tế, cần có cơ chế đặc thù cho học sinh đăng ký học, cam kết chặt chẽ cả đầu vào và đầu ra.
Trong dự thảo Đề án sắp xếp tổ chức lại các trường sư phạm, Bộ GD&ĐT đặt ra mục tiêu giai đoạn 2020-2025: Hình thành được 2 trường sư phạm trọng điểm quốc gia ở Hà Nội và TP.HCM trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại ĐH Sư phạm Hà Nội, ĐH Sư phạm TP.HCM và một số trường đại học sư phạm khác.
Xây dựng được mạng lưới “vệ tinh” là các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên ở các địa phương.
Giai đoạn 2026-2030: Hình thành thêm 1 trường sư phạm trọng điểm quốc gia tại miền Trung trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại các trường đại học sư phạm trên địa bàn và một số tỉnh, thành lân cận.
