Theo chị Đ. (mẹ em N.N.A.T.), nữ sinh tự sinh con vào rạng sáng 3/1. Nghe tiếng trẻ sơ sinh khóc, chị Đ. mới biết con gái mình sinh con.
Em T. được gia đình đưa đến Trung tâm Y tế Châu Đức chăm sóc. Hiện hai mẹ con em đã về nhà, nhưng sức khỏe chưa hoàn toàn ổn định.
Được biết, T. quen một người đàn ông tên H. qua mạng xã hội. Gia đình H. đã đến gặp chị Đ. thương lượng việc chăm sóc hai mẹ con nữ sinh. Khi T. đủ 18 tuổi sẽ cho cả hai kết hôn.
T. là một trong nhiều trường hợp mang thai ở tuổi vị thành niên. Trên thế giới, nhiều bé gái phải làm mẹ khi còn quá nhỏ. Các em buộc phải bỏ học và chịu nhiều chỉ trích từ xã hội.
 |
| 770.000 bé gái mang thai khi chưa đủ 15 tuổi. Ảnh: De Telegraaf. |
770.000 bé gái dưới 15 tuổi mang thai
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2020, ước tính mỗi năm có khoảng 12 triệu trẻ em gái ở các nước đang phát triển mang thai. Trong đó, 770.000 trường hợp sinh con khi chưa đủ 15 tuổi.
Chỉ riêng trong năm 2020, tỷ lệ bé gái mang thai ở tuổi vị thành niên tăng vọt. Ở Kenya, chỉ tính riêng từ tháng 1 đến tháng 5/2020, cả nước ghi nhận khoảng 150.000 trường hợp nữ sinh mang thai ngoài ý muốn. Tại thủ đô Nairobi có khoảng 12.000 trường hợp. Các bác sĩ nhận định con số thực có thể cao hơn vì nhiều em không đến phòng khám, theo Reuters.
Tại Nhật Bản, dịch bệnh khiến trường học đóng cửa. Điều này vô tình khiến nhiều nữ sinh trở thành nạn nhân của bạo lực tình dục ngay trong nhà mình.
Từ tháng 4 đến tháng 9/2020, Bộ trưởng phụ trách bình đẳng giới tại Nhật Bản cho biết có hơn 23.000 trường hợp nữ sinh tham vấn tại các trung tâm hỗ trợ nạn nhân bạo lực tình dục, tăng 15,5% so với năm 2019.
Bên trong nhà chung cho phụ nữ mang thai do Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) cung cấp, thai phụ trẻ nhất mới chỉ 13 tuổi, lớn tuổi nhất cũng vừa bước qua tuổi 18.
"Tôi có nhiều kế hoạch cho tương lai, nhưng kể từ khi mang thai, tôi phải sống theo một cách khác. Nếu biết điều này sẽ xảy ra, tôi sẽ chỉ tập trung vào việc học thôi", Fern, cô gái sinh con ở tuổi vị thành niên, tâm sự.
Fern mặc chiếc váy bầu tuềnh toàng, ngồi trong căn phòng toàn phụ nữ và bé gái. Một số đang mang thai, một số khác cho con bú. Họ đều là những người có thai ngoài ý muốn, buộc phải trốn đi nơi khác để che giấu sự thật.
Fern cho biết, cô và những người phụ nữ ở đây đều lo sợ gia đình và cộng đồng khinh miệt, họ buộc phải sống chui lủi ở nơi khác và tự sinh con trong cô độc. Sau một thời gian che giấu, Fern quyết định nói với mẹ.
"Khi mẹ đến thăm, chúng tôi đã khóc rất nhiều. Nhưng tôi cảm thấy thoải mái khi ở đây, nơi này rất an toàn", cô kể lại.
Theo UNFPA, Fern là một nữ sinh học giỏi. Do cuộc sống gia đình khó khăn, cha mẹ không ở cạnh, Fern cảm thấy cô đơn và bắt đầu kết bạn với những chàng trai trên mạng.
Sau vài tháng làm quen. Fern và bạn trai đi quá giới hạn. Bị người yêu chối bỏ cái thai, cô đành bỏ nhà đi.
Nattiya Thongsrikate, giám đốc nhà chung của UNFPA tại Thái Lan, cho biết những cô gái như Fern rất dễ bị tổn thương. Họ thường là những cô gái sống một mình, không có người lớn bên cạnh và thiếu kiến thức về giáo dục giới tính.
May (Thái Lan), một trường hợp khác sinh con khi chưa đầy 15 tuổi, cho biết trường cô có dạy về giáo dục giới tính, nhưng mọi thông tin đều qua loa, không cụ thể.
Do thiếu hiểu biết và chủ quan, May mang thai khi còn đi học. Hiện con trai cô đã được 1 tháng tuổi. May vẫn không thể đối diện với hiện thực phải chăm sóc một đứa trẻ. Cô vẫn đang vật lộn với quyết định có nên gửi con cho gia đình khác chăm sóc hay không.
Hậu quả khó lường
Mang thai ở tuổi vị thành niên, Fern buộc phải nghỉ học. Hiện, cuộc sống của Fern dần ổn định, cô quyết tâm hoàn thành chương trình phổ thông và lên đại học.
Tuy nhiên, Fern bị giới hạn lịch học, chỉ được lên lớp 1 ngày mỗi tuần. Dù có mẹ đẻ hỗ trợ chăm con nhỏ, việc học của Fern vẫn bị gián đoạn liên tục. Ngoài ra, cô phải đối mặt với sự kỳ thị vì làm mẹ khi còn quá trẻ.
"Tôi lo lắng vì không biết bản thân có thể che giấu sự thật đến bao giờ. Tôi không muốn ai biết mình đã có con", Fern nghẹn ngào.
Sau gần một năm nghỉ học vì Covid-19, đáng lẽ Jackie sẽ được quay lại trường học, gặp lại bạn bè. Thế nhưng giờ cô phải đối mặt với nỗi lo mang thai, sinh con ở tuổi 16.
Do thiếu hiểu biết, Jackie bị bạn trai dụ dỗ và có thai ngoài ý muốn. Khi biết Jackie mang thai, dì ruột đuổi cô ra khỏi nhà, bạn trai cũng chối bỏ trách nhiệm. Không có nhà ở, không có việc làm, Jackie sống trong lo sợ với cái thai đang lớn dần mỗi ngày.
Để có tiền trang trải cuộc sống và nuôi con, chỉ 3 tuần sau khi sinh, Jackie nhận giặt quần áo thuê. Do sức khỏe chưa hồi phục, cô thường xuyên ngất xỉu khi đang làm việc. Công việc bị gián đoạn, không ai thuê Jackie làm việc nữa.
Theo WHO, hai khu vực có số trường hợp trẻ vị thành niên mang thai mỗi năm cao nhất là Đông Á (hơn 95.000 trường hợp) và Tây Phi (Hơn 70.000 trường hợp).
Mang thai khi còn quá trẻ gây ra những hậu quả lớn về sức khỏe cho sản phụ và thai nhi. Các biến chứng khi mang thai và sinh nở là nguyên nhân hàng đầu khiến các bé gái 15-19 tuổi tử vong. Các bà mẹ vị thành niên có thể đối mặt với nguy cơ sản giật sau sinh, viêm mạc tử cung hậu sản và nhiễm trùng toàn thân.
Sinh con sớm cũng gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho thai nhi. Trẻ sơ sinh do các bà mẹ dưới 20 tuổi sinh ra có nguy cơ đối mặt với bệnh nhẹ cân, suy dinh dưỡng.
Ngoài ra, mỗi năm trên thế giới có khoảng 3,9 triệu ca nạo phá thai không an toàn ở trẻ em gái. Điều này dễ gây ra tử vong hoặc để lại các biến chứng sức khỏe vĩnh viễn.
 |
| Nhiều quốc gia đưa giáo dục giới tính vào chương trình tiểu học. Ảnh: Lola magazin. |
Các quốc gia giáo dục giới tính thế nào?
Na Uy, Hà Lan, New Zealand là những quốc gia có tỷ lệ trẻ vị thành niên mang thai thấp nhất thế giới. Tại các quốc gia này, giáo dục giới tính là chương trình học quan trọng, được đưa vào bậc tiểu học.
Trẻ em ở Na Uy được tiếp cận với giáo dục giới tính từ năm lớp 1. Đây là chương trình bắt buộc, áp dụng cho mọi cơ sở giáo dục và kéo dài đến năm trẻ 16 tuổi.
Với học sinh Hà Lan, các em có cách tiếp cận đặc biệt hơn. Vào tuần lễ mùa xuân hàng năm, trường học sử dụng những chú gấu để truyền tải kiến thức về giới tính cho trẻ. Điều này giúp học sinh có cái nhìn khách quan hơn về các vấn đề nhạy cảm.
"Nghiên cứu cho thấy, khi trẻ em hiểu các mối quan hệ và giới tính từ sớm, các em sẽ đưa ra những quyết định sáng suốt hơn", bà Reitzema, thành viên tổ chức chăm sóc sức khỏe sinh sản Hà Lan Rutgers, nhấn mạnh.
Tại New Zealand, giáo dục giới tính được đưa vào chương trình học bắt buộc từ năm 1999. Khi lên lớp 1, trẻ được tìm hiểu về tình bạn, tình cảm gia đình và sự tôn trọng lẫn nhau.
Lên lớp 10, hầu hết học sinh được dạy về sức khỏe sinh sản và tình dục. Các bài học về quan hệ tình dục an toàn và biện pháp tránh thai cũng được đưa vào chương trình giảng dạy. Các bài giảng phù hợp với độ tuổi và tâm lý học sinh được trường học các cấp trên cả nước áp dụng, theo New Zealand Herald.
Tại Thái Lan, quốc gia châu Á có tỷ lệ trẻ vị thành niên phá thai cao, giáo dục giới tính được giảng dạy ở hầu hết trường trung học. Tuy nhiên, nội dung chưa thực sự đi sâu vào các kiến thức và kỹ năng cần thiết về quan hệ tình dục an toàn và phòng tránh thai.
Theo Nation Thailand, chương trình giáo dục giới tính tại quốc gia này thường chỉ tập trung vào việc cung cấp thông tin về giới tính. Các kỹ năng giao tiếp và đàm phán để quản lý đời sống tình dục chưa được truyền tải rõ ràng.
"Để giảm tỷ lệ mang thai ở trẻ vị thành niên và tỷ lệ mắc bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục, chúng ta cần trang bị những kỹ năng quan trọng cho học sinh, đồng thời nâng cao nhận thức về quan hệ tình dục an toàn", Valerie Taton, Phó đại diện Unicef Thái Lan nêu.
