Từ học bạ đến đánh giá năng lực - chiến lược xét tuyển đại học 2025

Năm 2025 sẽ là một dấu mốc quan trọng khi kỳ thi tốt nghiệp THPT và quá trình tuyển sinh đại học tiếp tục có những điều chỉnh sâu sắc theo định hướng đổi mới giáo dục toàn diện. Đối với các sĩ tử sinh năm 2007, đây không chỉ là kỳ thi mang tính “vượt vũ môn” trong hành trình học tập, mà còn là thời điểm cần thể hiện rõ khả năng thích nghi và khả năng ra quyết định chiến lược.

Thay vì chỉ dựa vào một kỳ thi duy nhất như trước kia, thí sinh ngày nay đang đứng trước một loạt lựa chọn xét tuyển. Trong đó, mỗi phương thức có lợi thế riêng, nhưng cũng đòi hỏi người học phải hiểu đúng và chuẩn bị đúng.

Bức tranh tuyển sinh 2025 - thí sinh cần làm chủ nhiều hơn là chờ đợi

Tuyển sinh năm 2025 chứng kiến sự tiếp nối và mở rộng của xu hướng đa dạng hóa phương thức xét tuyển tại hầu hết trường đại học. Không còn chỉ là điểm thi tốt nghiệp, nhiều trường đồng thời triển khai xét học bạ, xét điểm thi đánh giá năng lực, sử dụng chứng chỉ quốc tế và áp dụng các đề án tuyển thẳng riêng biệt.

Điều này mở rộng cánh cửa đại học cho nhiều đối tượng thí sinh, đặc biệt là những sĩ tử có năng lực đồng đều hoặc thế mạnh riêng ngoài thi cử. Tuy nhiên, cơ hội nhiều hơn cũng đồng nghĩa với việc thí sinh cần chủ động theo sát các mốc thời gian, chuẩn bị song song nhiều phương án và hiểu rõ từng hình thức xét tuyển.

Sĩ tử cần có sự chuẩn bị để nắm bắt cơ hội vào đại học mơ ước.

Trong bối cảnh đó, thông tin từ Bộ GD&ĐT càng cho thấy rõ xu thế đổi mới sẽ không dừng lại ở phương thức mà còn thay đổi cả “kết cấu” của tổ hợp môn xét tuyển. Cụ thể, từ năm 2025, nhiều trường được khuyến khích xây dựng tổ hợp xét tuyển có sự tham gia của các môn học mang tính ứng dụng cao như Tin học, Công nghệ, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật (GDKT&PL) - thay vì chỉ tập trung vào ba môn truyền thống Toán, Văn, Ngoại ngữ.

Ngoài ra, các môn Ngoại ngữ và Lịch sử cũng được đề xuất tăng chỉ tiêu. Song song, chứng chỉ quốc tế như IELTS, TOEFL ngày càng có giá trị quy đổi hoặc xét tuyển độc lập. Những điều chỉnh này thể hiện định hướng rõ ràng của hệ thống giáo dục không còn chỉ đánh giá năng lực học tập tức thời, mà dần dịch chuyển sang đánh giá toàn diện và bền vững.

Trong môi trường tuyển sinh đang thay đổi nhanh chóng như vậy, việc hiểu rõ từng phương thức, lựa chọn đúng thời điểm và lộ trình xét tuyển trở thành kỹ năng bắt buộc để thí sinh có thể cạnh tranh công bằng, chủ động và hiệu quả.

Việc “đợi điểm thi mới tính tiếp” đang dần được thay thế bằng tư duy chuẩn bị song song, tận dụng học bạ, chứng chỉ ngoại ngữ và các kỳ thi đánh giá năng lực như những “đòn bẩy” chiến lược để gia tăng xác suất trúng tuyển.

Những điều cần nắm rõ để không bị động trong cuộc đua vào đại học

Trên thực tế, mỗi phương thức tuyển sinh hiện hành đều có đặc điểm, ưu điểm và cơ hội khác nhau nếu được nắm bắt đúng, có thể mở rộng đáng kể con đường vào đại học.

Phổ biến nhất vẫn là phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chỉ tiêu của các trường. Đây là phương thức truyền thống, được coi như “trụ cột” của kỳ tuyển sinh, phù hợp với những thí sinh muốn thi tập trung một lần và xét tuyển theo kết quả đó. Tuy nhiên, nó cũng đồng nghĩa với áp lực cao và tính cạnh tranh lớn, đặc biệt ở các ngành hot, trường top.

Kỳ tuyển sinh 2025 có nhiều điểm mới được cập nhật để có đánh giá đánh giá toàn diện và bền vững.

Trong khi đó, xét học bạ THPT đang dần trở thành “cửa sáng” cho những thí sinh có quá trình học tập ổn định. Nhiều trường áp dụng phương thức này suốt các năm qua thường dựa vào điểm trung bình tổ hợp 3 môn hoặc cả năm lớp 12. Việc được chủ động nộp hồ sơ học bạ giúp thí sinh giảm áp lực thi cử và giữ được sự ổn định tâm lý trước kỳ thi lớn.

Lê Nhật Khánh (học sinh lớp 12, Bình Dương) chia sẻ: “Tôi không quá áp lực với kỳ thi tốt nghiệp bởi tôi dự kiến nộp học bạ 3 năm THPT để xét tuyển vào ngành mong muốn. Hiện tôi tập trung ôn thi thêm để cải thiện điểm, phòng trường hợp muốn đăng ký thêm phương thức khác”.

Đáng chú ý, xét kết quả kỳ thi đánh giá năng lực đang được đẩy mạnh và trở thành lựa chọn chiến lược cho nhiều thí sinh. Với đề thi mang tính tư duy tổng hợp, kỳ thi ĐGNL do ĐHQG TP.HCM, ĐHQG Hà Nội tổ chức đang thu hút hàng chục nghìn thí sinh mỗi năm. Việc có thêm một nguồn điểm độc lập, không phụ thuộc vào kỳ thi tốt nghiệp, giúp học sinh có thêm cơ hội đăng ký vào nhiều trường đại học trên cả nước.

Cùng với đó, phương thức xét tuyển bằng chứng chỉ quốc tế như IELTS, SAT, ACT ngày càng phổ biến. Các trường không chỉ quy đổi điểm hoặc kết hợp tổ hợp, mà còn áp dụng học bổng riêng cho nhóm thí sinh này. Điều này góp phần khuyến khích học sinh phát triển năng lực ngoại ngữ, đồng thời gia tăng lợi thế cạnh tranh khi đăng ký vào các ngành có yếu tố toàn cầu hóa như Kinh tế, Quản trị, Truyền thông…

Với những học sinh có thành tích xuất sắc, nhiều trường vẫn duy trì chính sách tuyển thẳng hoặc ưu tiên xét tuyển, đặc biệt với các thí sinh đạt giải học sinh giỏi cấp quốc gia, thuộc diện chính sách hoặc vùng khó khăn.

Song song với sự mở rộng về phương thức, cấu trúc tổ hợp môn xét tuyển cũng đang có chuyển biến rõ nét. Nhiều trường bắt đầu công bố tổ hợp có Tin học, GDKT&PL bên cạnh các môn quen thuộc như Toán, Văn, Ngoại ngữ. Đây không chỉ là sự bổ sung mang tính kỹ thuật, mà còn là tín hiệu cho thấy các ngành đào tạo đang được kết nối chặt hơn với yêu cầu thực tiễn và xu hướng nghề nghiệp tương lai.

Đồng thời, với phương thức xét học bạ, các trường cũng dần nâng cao mức độ đánh giá bằng việc xét điểm của cả năm lớp 12, hoặc thậm chí là 5 học kỳ để đảm bảo quá trình học tập được phản ánh trung thực. Điều này không chỉ giảm thiểu rủi ro “học dồn, ôn gấp” ở học kỳ cuối, mà còn khuyến khích học sinh duy trì phong độ học tập lâu dài.

Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM (UEF) là một trong những đơn vị tiên phong trong việc áp dụng đồng thời nhiều phương thức xét tuyển linh hoạt, giúp thí sinh gia tăng cơ hội trúng tuyển cũng như học bổng.

Chứng chỉ quốc tế IELTS, TOEFL ngày càng có giá trị quy đổi hoặc xét tuyển độc lập.

Năm 2025, trường triển khai 4 phương thức chính: Xét tuyển theo kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025, xét tuyển học bạ lớp 12 theo tổng điểm TB tổ hợp 3 môn, xét tuyển học bạ theo điểm trung bình cả năm lớp 12, xét tuyển theo kết quả kỳ thi đánh giá năng lực 2025 của ĐHQG TP.HCM hoặc kết quả kỳ thi V-SAT cho tất cả ngành đào tạo trình độ đại học chính quy.

Đặc biệt, UEF là một trong những trường sớm cập nhật tổ hợp môn theo định hướng của Bộ GD&ĐT, gồm các tổ hợp: Toán - Văn - Tin học, Văn - Anh - Tin học, Toán - Văn -GDKT&PL, Văn - Anh - GDKT&PL. Đây là các tổ hợp phản ánh rõ sự thay đổi trong tiếp cận giáo dục khi chú trọng kỹ năng công nghệ, pháp luật và ngoại ngữ, phù hợp với các ngành Kinh tế, Truyền thông, Công nghệ…

Trường bắt đầu nhận hồ sơ học bạ đăng ký học bổng tuyển sinh dựa trên kết quả cả năm lớp 12 vào tháng 5. Với điểm học bạ tốt hoặc chứng chỉ IELTS từ 5.5 trở lên, thí sinh có thể nộp hồ sơ xét học bổng với giá trị từ 25%, 50% đến 100% học phí. Trước đó, trường cũng đã nhận đăng ký học bổng sớm bằng điểm học bạ học kỳ 1 lớp 12 của tổ hợp 3 môn.

Với hàng loạt thay đổi về phương thức và tổ hợp xét tuyển trong năm 2025, kỳ tuyển sinh đại học đang dần trở thành một hành trình đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc, không đơn thuần về kiến thức mà còn cả chiến lược.

Thay vì đặt tất cả kỳ vọng vào một kỳ thi duy nhất, thí sinh nên xây dựng nhiều “đường đi” song song - từ xét học bạ, tham gia kỳ thi đánh giá năng lực đến chuẩn bị chứng chỉ ngoại ngữ. Càng hiểu rõ bản thân và hệ thống tuyển sinh, cơ hội vào đại học mơ ước càng nằm trong tầm tay.