Tháng 12/2015, mạng xã hội Twitter tại Mỹ lan truyền câu chuyện về một cô gái bị dùng dao đe dọa và hãm hiếp khi mới 18 tuổi, nhưng rồi phải rút lại lời khai tại sở cảnh sát. Sau đó, hàng loạt chi tiết khó tin bị phanh phui và thủ phạm thực tế là một tên cưỡng hiếp hàng loạt.
Câu chuyện ấy rốt cuộc được hai nhà báo T. Christian Miller và Ken Armstrong viết thành An Unbelievable Story of Rape (Một câu chuyện cưỡng dâm khó tin). Bài báo của họ thắng giải Pulitzer và trở thành đề tài để kênh phát thanh This American Life khai thác.
Ngay khi lên sóng, câu chuyện tiếp tục gây xôn xao dư luận vì những tình tiết xung quanh. Và năm nay, những điều “khó tin” ấy được chuyển thể lên màn ảnh nhỏ qua series Unbelievable.
Khi nỗi đau chồng chất nỗi đau
Mở đầu Unbelievable, khán giả lập tức được làm quen với thiếu nữ Marie Adler (Kaitlyn Dever), nhưng thông qua cảnh cô gái trẻ sống dưới mái nhà bảo trợ bị hãm hiếp. Khi trình báo cảnh sát Lynnwood, Washington về một kẻ đeo mặt nạ đã đột nhập vào nhà mình, Marie rốt cuộc chỉ nhận được sự hoài nghi.
Nhà chức trách bỏ qua nhiều tình tiết và đặt ra dấu hỏi rằng có khi nào cô gái chỉ dựng nên mọi chuyện để gây sự chú ý. Đáng buồn thay, suy nghĩ này phần nào đó được các bà mẹ nuôi (Elizabeth Marvel, Bridget Everett) của Marie Adler ủng hộ.
Cuối cùng, bản tường trình của cô gái bé nhỏ bị cho là dối trá. Marie Adler buộc phải rút lại toàn bộ lời khai, đồng thời đứng trước cáo buộc báo án giả và nhiều khả năng phải ra tòa nộp phạt hoặc thậm chí là ngồi tù.
 |
| Marie Adler từ chỗ là nạn nhân của một vụ cưỡng hiếp lại trở thành đối tượng bị tình nghi báo án giả, bị bạn bè và xã hội xa lánh. |
Cách xa đó hàng trăm dặm, hai nữ thanh tra Karen DuVall (Merritt Weaver) và Grace Rasmussen (Toni Collette) tình cờ phát hiện ra những kết nối xung quanh hai vụ cưỡng hiếp mà mình đang điều tra. Họ quyết định hợp tác và sớm đặt ra giả thiết rằng có một kẻ đang gieo rắc nỗi kinh hoàng cho nhiều cô gái trên khắp đất nước.
Hầu hết tình tiết trong Unbelievable đều dựa trên những sự kiện có thật. Tác giả mini-series - Sunsannah Grant - cho biết cô muốn đưa khán giả trải qua những cung bậc cảm xúc của một nạn nhân bị cưỡng hiếp hay điều mà họ phải đối mặt sau bi kịch thông qua loạt phim. Cùng với đó, đội ngũ cũng muốn nói lên những khó khăn dành cho đội ngũ cảnh sát, hay những bất cập do chính họ gây nên.
Trong tập đầu tiên, khi Marie Adler vừa bị kẻ thủ ác tấn công, cô lập tức bị cảnh sát phỏng vấn tới hai lần về bi kịch. Tuy nhiên, những người đàn ông không đủ tinh tế để trấn an cô gái, mà họ chỉ muốn có nhiều thông tin nhất có thể. Trên lý thuyết, đây là lúc trí nhớ của Marie chưa bị mai một.
Song, Marie Adler tiếp đó còn phải viết lại toàn bộ bi kịch ra giấy. Và hiếm có nạn nhân cưỡng hiếp nào đủ bình tĩnh để sớm kể lại rành mạch toàn bộ câu chuyện. Khi không thấy có dấu hiệu đột nhập, không có DNA trên hiện trường, còn hàng xóm lại không nghe thấy tiếng động gì bất thường, cảnh sát sớm hướng sự hoài nghi về phía nạn nhân.
 |
| Mỗi nạn nhân cưỡng hiếp lại có phản ứng khác nhau với nỗi đau, và tìm ra cách tiếp cận họ đúng đắn là bài toán không hề dễ dàng. |
Trong trạng thái bị tổn thương, nạn nhân có tâm lý dao động và liên tục thay đổi lời khai. Cộng thêm quá khứ không suôn sẻ với các bà mẹ nuôi, Marie Adler rốt cuộc bị nghi ngờ là đã dựng chuyện.
Sunsannah Grant phát biểu trên tạp chí The Hollywood Reporter rằng: “Loạt phim giúp khán giả khám phá những tổn thương bên trong nạn nhân, để rồi chúng ta nhận ra rằng chẳng có cách phản ứng nào đúng đắn với kiểu bi kịch như thế. Đó là sự thật, và cũng không ai biết trước liệu những người xung quanh nạn nhân sẽ suy nghĩ ra sao ”.
Hành trình đi tìm công lý
Song song với hành trình mất mát của Marie Adler, khán giả còn theo chân bộ đôi Karen DuVall - Grace Rasmussen phá án. Họ đều là những nữ thanh tra có nhiều kinh nghiệm. Nhưng trong một môi trường như sở cảnh sát, không phải lúc nào tiếng nói từ phái đẹp cũng được coi trọng.
Unbelievable đem đến cho khán giả cái nhìn thực tế về công tác phá án của cảnh sát. Không có công nghệ tối tân như trong các bộ phim hư cấu, nhiều lúc nhà chức trách phải dò tay từng biển số xe bị nghi ngờ, đọc từng hồ sơ có khả năng gây án…
 |
| Toni Collette cùng Merritt Weaver vào vai đôi thanh tra mẫn cán, quyết đi tìm công lý cho các cô gái bị cưỡng hiếp. |
Từng manh mối đến với Karen hay Grace một cách nhỏ giọt. Có những lúc họ ngỡ đã nắm trong tay thủ phạm, nhưng sự thật lại hoàn toàn đi ngược lại kỳ vọng của bộ đôi. Nhưng trên hết, cả hai đều không từ bỏ hy vọng tìm ra chân tướng kẻ thủ ác.
Qua mỗi cuộc trò chuyện, tiếp xúc với nạn nhân bị cưỡng hiếp, Karen hay Grace càng trở nên quyết tâm hơn, dù sức lực của họ cũng dần mai một. Khi mọi chuyện sáng tỏ, hai người cũng hiểu rằng thành quả của mình chỉ giúp nạn nhân phần nào đó nguôi ngoai, còn nỗi đau sẽ mãi ở lại, không thể xóa mờ.
Song, chút nguôi ngoai ấy vẫn là tia hy vọng đáng giá để những nạn nhân bị cưỡng hiếp bước tiếp, sống tốt đẹp hơn. Cái kết của Unbelievable vì thế để lại nhiều dư vị cảm xúc và xứng đáng nằm trong số những khoảnh khắc gây xúc động nhất trên màn ảnh nhỏ năm 2019.
Sai lầm khiến cuộc đời con người thay đổi mãi mãi
Sau khi ra mắt, Unbelievable lập tức đón nhận vô số lời khen ngợi từ cánh báo chí quốc tế. Jen Chaney của Vulture cho rằng bộ phim là cái nhìn thực tế về cách mà “hệ thống hành pháp đối xử với phụ nữ” cùng lối kể chuyện phá án “đầy chân thực”.
Alan Sepinwall của tạp chí Rolling Stone nhận xét tập đầu tiên của Unbelievable là những giây phút “gây ám ảnh bậc nhất trong lịch sử phim truyền hình Mỹ” khi Marie Adler bị cảnh sát liên tục dò xét với thái độ ngờ vực.
 |
| Tập đầu tiên của Unbelievable được đánh giá là có tính ám ảnh rất cao đối với khán giả. |
Trên mạng, sau bốn năm, câu chuyện xoay quanh Unbelievable lại được mổ xẻ, lan truyền. Rất nhiều cư dân mạng đã chia sẻ sự cảm thông với Marie Adler, cũng như lên án gay gắt cảnh sát và gọi quá trình thẩm vấn là “lần tấn công thứ hai”.
Một người dùng Internet viết: “Những phụ nữ bị cưỡng hiếp đã rất dũng cảm khi đứng lên tố cáo tội ác. Nhưng họ lại bị chính hệ thống pháp luật sỉ nhục, biến thành kẻ ác và bỏ rơi. Dường như chỉ có phụ nữ mới có thể bảo vệ cho nhau”.
Sau khi theo dõi bộ phim, Ken Armstrong - một trong hai tác giả đứng sau bài báo nguyên tác - xác nhận rằng Unbelievable quá đỗi chân thực. Còn toàn bộ quá trình thẩm vấn Marie Adler gây ra nhiều tranh cãi cũng không có tình tiết nào bị làm quá.
Ông cũng đã nói chuyện với Marie ngoài đời thực, và cô gái nay đã 29 tuổi cảm thấy vô cùng xúc động trước tác phẩm truyền hình. Armstrong tiết lộ: “Cô ấy không cảm thấy dễ dàng gì khi theo dõi bộ phim và có hơi khóc một chút. Nhưng bộ phim thực sự tuyệt vời”.
Marie đồng thời khen ngợi nữ diễn viên Kaitlyn Dever - người khắc họa nạn nhân trên phim. Từng biểu cảm, suy nghĩ đều được tài năng trẻ truyền tải một cách đầy thuyết phục. Đây cũng là nhận định của nhiều tờ báo quốc tế về Dever.
Còn với Sở cảnh sát Lynnwood, họ không có lời bào chữa nào hết, giống như chia sẻ mới đây của Cảnh sát trưởng Tom Davis trên mạng Internet sau khi ông cũng theo dõi Unbelievable. Họ chỉ đơn giản đã mắc sai lầm trong quá trình điều tra. Nhưng cái giá của sai lầm ấy quả là đắt giá và có thể khiến số phận một con người thay đổi mãi mãi.
