Ba năm trước, trong lúc làm việc tại Quảng Ninh, anh V.A.C. (21 tuổi, người Mông, quê Cao Bằng) bất ngờ phát hiện một chấm đỏ đổi màu ở vùng thắt lưng. Không đau, không ngứa, anh nghĩ chỉ là vết hằn do đeo thắt lưng chật. Thế nhưng, vết đỏ ngày càng lan rộng, viền loang bằng cả lòng bàn tay.
Đi khám tại bệnh viện địa phương, anh được chẩn đoán viêm da tiếp xúc và kê thuốc bôi, thuốc uống. Dù tuân thủ điều trị, tổn thương vẫn không thuyên giảm.
Điều trùng hợp là cha của anh - ông V.A.P. - cũng xuất hiện tổn thương da từ 3 năm trước, ban đầu là các mảng đỏ ở khuỷu tay, tê bì khi chạm. Đầu năm nay, vùng tổn thương lan nhanh, loang lổ trên tay phải, kèm vùng da chân trái thâm tím như sắp hoại tử.
Tháng 7 vừa qua, khi đoàn bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương về khám tại địa phương, hai cha con cùng đến khám và đều được chẩn đoán mắc bệnh phong. Họ lập tức được chuyển về Hà Nội điều trị.
 |
| Các mảng đỏ trên tay bệnh nhân. Ảnh: H.A. |
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng, cho biết vợ của ông P. trước đây cũng từng có triệu chứng ngoài da nghi mắc phong, song bà đã qua đời vì bệnh khác nên không thể xác minh.
Bác sĩ Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến, cho biết ông P. mắc phong thể nhiều khuẩn - thể bệnh có khả năng lây cao hơn và cần điều trị bằng 3 loại thuốc trong 12 tháng. Các vòng đỏ trên da là hậu quả của phản ứng miễn dịch khi trực khuẩn xâm nhập.
Phong là bệnh nhiễm trùng mạn tính do trực khuẩn Mycobacterium leprae, có lây nhưng tỷ lệ lây nhiễm rất thấp, chỉ 1-3% nếu sống chung suốt đời.
Bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, khi để muộn, người bệnh có thể bị biến dạng chi, loét bàn chân, tổn thương mắt, mũi… gây tàn tật nặng nề.
Số người mắc phong tại Việt Nam đã giảm mạnh, chỉ hơn 45 ca mới trong năm 2024, nhưng phần lớn lại thuộc thể nhiều khuẩn, triệu chứng không điển hình, dễ bị chẩn đoán nhầm, thậm chí tại các bệnh viện tuyến trung ương.
Đã có những trường hợp bị chẩn đoán nhầm thành lupus ban đỏ, điều trị sai hướng, khiến tình trạng bệnh kéo dài và biến chứng nặng.
Hiện nay, Bệnh viện Da liễu Trung ương vẫn duy trì các đợt khám sàng lọc tại nhiều tỉnh thành. Thuốc điều trị phong tiếp tục được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tài trợ và cấp miễn phí. Tuy nhiên, chương trình phòng chống phong đang đối mặt với khó khăn về nhân lực và kinh phí, khiến việc sàng lọc cộng đồng không còn đồng bộ như trước.
Bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn nhấn mạnh: "Bệnh phong không còn phổ biến nhưng vẫn âm thầm tồn tại. Sự chủ quan, thiếu kiến thức hoặc nhầm lẫn dễ khiến bệnh nhân bỏ lỡ 'thời điểm vàng' để chữa khỏi".
Những loại vi khuẩn mang bộ mặt của cừu non
Trong cơ thể người có một hệ thống vi sinh vật rất phong phú. Chúng có công rất lớn trong việc xây dựng hàng rào miễn dịch và đề kháng cho cơ thể. Thế nhưng, việc lạm dụng kháng sinh đã gây ảnh hưởng xấu đến hệ vi sinh vật trong cơ thể. Cuốn sách "Siêu tổ chức con người" của tác giả Rodney Dietert đem tới cho bạn đọc những kiến thức hữu ích để bảo vệ hàng rào đề kháng tự nhiên của cơ thể và xây dựng lối sống lành mạnh.
