Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 dẫn đến sự gián đoạn tiêm vaccine ngừa cúm trong cộng đồng, khiến virus cúm có thể bùng phát nguy hiểm hơn vào mùa đông này. Trong khi đó, virus cúm biến đổi theo chiều hướng khó dự đoán, tăng tốc độ lây nhiễm ở mọi đối tượng và xuất hiện các biến chứng thần kinh nguy hiểm. Theo Bộ Y tế, nhiều tháng qua, tỷ lệ bệnh nhân nhập viện do cúm tăng cao, đồng nhiễm nhiều bệnh đường hô hấp khác, gồm Covid-19. Trong đó, người lớn tuổi mắc bệnh mạn tính, trẻ em là những nhóm đối tượng có nguy cơ cao, được khuyến cáo tiêm vaccine cúm sớm.
Cúm mùa nguy hiểm với trẻ nhỏ và người lớn tuổi
Theo Cục Y tế dự phòng Việt Nam, cúm mùa là bệnh lý nguy hiểm bởi tính chất lây lan nhanh và có thể bùng phát thành dịch. Tỷ lệ tấn công của bệnh là 5-10% với người lớn và 20-30% ở trẻ em. Trong đó, nhóm trẻ 5-9 tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Tuy nhiên, tỷ lệ chuyển nặng và tử vong đạt đỉnh ở nhóm trẻ dưới 2 tuổi, người già và người lớn tuổi mắc bệnh nền.
Những năm gần đây, Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC) ước tính 50-70% ca mắc cúm nhập viện từ 65 tuổi trở lên, trong đó có 70-85% trường hợp tử vong. Con số này không khó lý giải bởi ngoài vấn đề hệ miễn dịch suy yếu theo tuổi tác, người lớn tuổi thường mắc nhiều bệnh lý mạn tính như tim mạch, tiểu đường, hô hấp (hen suyễn, COPD…). Với nhóm đối tượng này, cúm có thể gây biến chứng như viêm phổi hoặc bội nhiễm vi khuẩn, viêm não, viêm màng não, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng xoang, viêm cơ hay hủy cơ vân, tổn thương đa cơ quan như thận hay suy hô hấp… Ngoài ra, cúm làm trầm trọng các bệnh mạn tính như suy tim sung huyết, hen suyễn hoặc đái tháo đường.
 |
| Người già có bệnh lý nền mắc cúm dẫn đến biến chứng nặng được cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. |
Ngoài người lớn tuổi, trẻ nhỏ cũng là đối tượng nguy cơ cao khi mắc cúm, đặc biệt là trẻ sơ sinh với hệ miễn dịch non nớt. Theo bác sĩ Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC, trẻ sinh non, nhẹ cân mắc cúm có thể gặp biến chứng xẹp phổi do lồng ngực mềm, các cơ hô hấp chưa trưởng thành và phát triển đầy đủ. Khi sức đề kháng của hệ miễn dịch - nhất là ở tế bào tại chỗ như tế bào biểu mô, lông chuyển ở đường hô hấp… - chưa hoàn chỉnh, việc mắc cúm có thể dẫn đến biến chứng suy hô hấp sơ sinh.
Với nhóm trẻ lớn hơn, vị chuyên gia khuyến cáo cúm có thể diễn tiến cấp tính thành viêm phổi, suy hô hấp hoặc khởi phát bệnh tiềm tàng như hen suyễn, thuyên tắc phổi mạn tính - COPD. Khi diễn tiến ác tính, cúm gây viêm não, viêm cơ tim, suy đa cơ quan, dẫn đến gánh nặng bệnh tật lâu dài như viêm khớp, bệnh lý tim mạch. Đây cũng là nguyên nhân khiến trẻ kém phát triển thần kinh và vận động.
Lá chắn hữu hiệu chống lại virus cúm
Bác sĩ Bạch Thị Chính khuyến cáo trẻ từ 6 tháng tuổi, đặc biệt trẻ có nguy cơ cao như sinh non, dưới 5 tuổi, mắc bệnh lý nền… cần tiêm vaccine cúm đầy đủ, đúng lịch. Trong nhóm này, công tác phòng cúm ở trẻ sinh non cần ưu tiên nhằm bảo vệ phổi (nếu trẻ không có chống chỉ định) và làm giảm nguy cơ biến chứng suy hô hấp sơ sinh.
“So với những trẻ không tiêm, trẻ nhỏ tiêm vaccine cúm có thể giảm nguy cơ nhập viện chăm sóc đặc biệt - ICU đến 74%, giảm nguy cơ tử vong hơn 31%. Điều này giúp trẻ đảm bảo nền tảng sức khoẻ hiện tại và tương lai”, bác sĩ khẳng định.
 |
| Trẻ được tiêm vaccine phòng cúm tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC. |
Vaccine cúm cũng được khuyến nghị tiêm cho nhóm người cao tuổi để tạo “lá chắn thép” bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa biến chứng, bội nhiễm khi Covid-19 trở lại. Theo Cục Y tế dự phòng, dù việc đáp ứng miễn dịch có thể thấp hơn ở nhóm người cao tuổi, việc tiêm vaccine cúm vẫn đạt hiệu quả tốt trong việc giảm tới 60% tỷ lệ mắc bệnh và 70-80% tử vong.
Hiện Hệ thống tiêm chủng VNVC là đơn vị cung ứng đầy đủ các loại vaccine chính hãng, chất lượng tốt, vaccine cúm tứ giá thế hệ mới, nổi bật là Influvac Tetra (Hà Lan), Vaxigrip Tetra (Pháp) có thể phòng 4 chủng virus cúm nguy hiểm hàng đầu (A/H3N2, A/H1N1, B/Yamagata, B/Victoria), từ đó ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm từ cúm cho trẻ em và người lớn. Bên cạnh ưu thế số lượng, chủng loại vaccine, VNVC là hệ thống tiêm chủng duy nhất tại Việt Nam đảm bảo quy trình bảo quản vaccine theo tiêu chuẩn quốc tế nhờ hệ thống dây chuyền lạnh (Cold chain) chuyên dụng tại tất cả trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc.
Góp phần ngăn ngừa dịch cúm lan rộng giai đoạn cuối năm trong cộng đồng, VNVC áp dụng chương trình ưu đãi lớn nhất cho vaccine cúm tứ giá thế hệ mới và nhiều loại vaccine khác. Người trên 65 tuổi, người cao tuổi mắc bệnh mạn tính, trẻ nhỏ… có thể đến 100 trung tâm của VNVC để tiêm chủng sớm, củng cố “hàng rào” bảo vệ sức khỏe.
