Thị trường Vpop những năm gần đây xuất hiện một khái niệm mới: Hiện tượng cover, "thánh" cover. Một vài tên tuổi nổi bật có thể nhắc tới như Hoa Vinh, Jang Mi, Quân A.P... và gần đây nhất là Hương Ly.
Hầu hết hiện tượng cover đều quyết định lấn sân ca hát chuyên nghiệp sau một thời gian "làm mưa làm gió" trên mạng, sở hữu các video triệu view, lượng "fan" đáng kể (dù chỉ là fan qua mạng).
Tuy nhiên, dựa trên những thành tích nhạc số hay độ nhận diện công chúng đã được ghi nhận, phần lớn các trường hợp này đều thất bại, hoặc "không đi tới đâu" khi bước chân vào mainstream.
Hiện tượng cover là ai?
Người gần nhất được gọi bằng biệt danh "hiện tượng cover" là Hương Ly. Cô gái sinh năm 1993 nổi lên từ những video tự đệm đàn piano hoặc nhạc cụ dân tộc khi cover các hit Vpop.
Các video cover của Hương Ly thu hút hàng triệu lượt xem - con số mà vài ca sĩ có tên tuổi nhưng đã qua thời đỉnh cao đôi khi cũng khó vươn tới.
Thậm chí, cô còn có clip có lượng người xem vượt cả MV gốc như trường hợp ca khúc Có tất cả nhưng thiếu anh của Erik. Trên trang cá nhân, một số người hâm mộ còn gọi cô gái 26 tuổi là "thần tiên tỷ tỷ", khen ngợi giọng hát và ngoại hình xinh đẹp của cô. Dù Hương Ly trong những MV cover chỉ xuất hiện ở góc mặt nghiêng, đội mũ.
 |
| Hương Ly là hiện tượng cover được khán giả quan tâm trong thời gian gần đây. |
Trước đó, Hoa Vinh cũng được chú ý tương tự. Giọng ca sinh năm 1990 nổi lên từ những video cover trên một ứng dụng mạng. Ngoại hình "phủi bụi", giọng hát khàn khàn lạ tai cùng cách thể hiện giàu cảm xúc giúp Hoa Vinh trở thành tên tuổi ưa thích của một bộ phận người nghe nhạc.
Một số ca khúc như Ngắm hoa lệ rơi, Sai người sai thời điểm thậm chí lội ngược dòng bảng xếp hạng Vpop sau khi được Hoa Vinh cover. Nhiều người thậm chí cho rằng chính Hoa Vinh giúp những bài hát này nổi tiếng, khiến công chúng tìm đến bản gốc. Thời gian đó, có ý kiến cho rằng Hoa Vinh có độ ảnh hưởng nhất định trong Vpop.
Cái tên tiếp theo trong danh sách những ca sĩ chuyên cover được yêu thích là Dương Edward (tên thật Nguyễn Tùng Dương). Anh từng lọt vào top 5 Vietnam Idol 2016 nhưng không tìm được hướng phát triển sau đó. Chàng trai sinh năm 1992 chia sẻ anh không có mối quan hệ, không show diễn, không có thu nhập.
 |
| Dương Edward chỉ được quan tâm nhờ các video cover dù trước đó từng tham gia Vietnam Idol 2016. |
Lúc đó, con đường duy nhất của Dương Edward là cover. Anh kết hợp Tùng Acoustic cho ra mắt các video cover loạt hit của thập niên 2000 như Tình đơn phương, Mưa trên cuộc tình, Anh không muốn bất công với em...
Video của hai người được ưa thích nhờ việc làm mới những giai điệu quen thuộc, khoác lên những bản hit lớp áo trẻ trung, hiện đại hơn. Nhờ đó, mỗi video của Dương Edward và Tùng Acoustic đều nhận hàng triệu lượt xem.
Vì sao các giọng ca cover dễ được chú ý?
Trên thực tế, có nhiều trường hợp bản cover lại nổi tiếng, có sức hút và được khán giả ưa thích hơn cả ca khúc gốc. Rõ ràng nhất là MV Có tất cả nhưng thiếu anh của Erik chỉ có 28 triệu lượt xem, trong khi đó bản hát lại của Hương Ly đã vượt mốc 38 triệu. Điều này thực tế không quá khó hiểu.
Theo bài đăng trên BBC, Grunge và Quora, khán giả có xu hướng yêu thích các nhạc cover hơn bản gốc vì muốn tìm kiếm những điều mới mẻ. “Yêu thích và nghe đi nghe lại một bản nhạc đến đâu rồi sẽ có lúc bạn phát chán chúng. Và thế là tôi tìm đến các bản cover, giúp tôi thưởng thức cùng một nội dung nhưng theo nhiều phong cách đa dạng. Cảm giác đó thật tuyệt”, trích bài dịch của Zing.vn.
 |
| Trước khi gia nhập showbiz, Quân A.P được gọi là hot boy cover, sở hữu những video hàng triệu lượt xem. |
Bài đăng trên còn trích dịch ý kiến của khán giả có tên Natali Jakarian cho rằng đôi khi các giọng ca cover lại trở thành người "cứu sống" giai điệu của một bài hát.
“Có nhiều bài hát mà tôi chỉ thích ca từ, còn giai điệu lại không lọt tai chút nào. Vấn đề này được giải quyết kha khá bởi các ‘thánh’ cover. Mỗi người có kiểu hát riêng và chính điều đó giúp bài hát trở nên đẹp và ý nghĩa hơn. Nhiều khi, họ làm còn tốt hơn ca sĩ chuyên nghiệp”, Jakarian khẳng định (theo bài dịch trên Zing.vn).
Quan điểm trên không phải là quá vô lý. Ngoài ra, với xu hướng sản xuất MV như tác phẩm phim ngắn hiện nay, khán giả khó lòng nghe trọn vẹn ca khúc trong MV vì nhiều lý do. Và như kết quả tất yếu, họ tìm tới các bản cover - nơi bài hát không hề bị ngắt quãng bởi bất cứ điều gì như câu thoại, âm thanh kịch tính hoặc tiếng la hét của diễn viên.
Ngoài ra, với những ca khúc đã khá cũ, việc được làm mới trong video cũng giúp khán giả trẻ cảm thấy thân thuộc, thích thú hơn.
 |
| Jang Mi cũng nổi lên nhờ những bản cover các tình khúc Bolero. |
Jang Mi được khán giả ưu ái gọi là "Thánh nữ Bolero" khi cô liên tục đăng tải bản cover các ca khúc như Duyên phận, Vùng lá me bay, Trả lại thời gian, Phượng buồn…
So với các ca sĩ thế hệ trước, cách thể hiện của Jang Mi tạo cảm giác nhẹ nhàng, ngọt ngào và không quá sầu lụy. Giọng hát mảnh nhưng khá sáng và giàu tình cảm của cô cũng được nhận xét là tạo thiện cảm với người nghe.
Trường hợp cá biệt trong số những tên tuổi nổi lên từ trào lưu cover là Trang Hý. Khác với những người được kể phía trên, cô gái này không có giọng ca nổi trội, không có ngoại hình xinh đẹp, càng không có tài năng nhạc cụ nào.
Trang Hý được quan tâm chỉ nhờ khả năng "phá nát" các hit Vpop. Cô hát theo những giai điệu quen thuộc bằng chất giọng như nhân vật hoạt hình chipmunk - nhỏ, chói và câu từ líu ríu - và khiến người xem bật cười. Có thể đôi khi khán giả chỉ cần một video để giải trí hơn là xem những giọng ca quá nặng về kỹ thuật hay chăm chăm phô bày cảm xúc.
Chuyện "sớm nở tối tàn"
Sau thời gian dài tạo dựng danh tiếng với những bản cover, Dương Edward quyết định quay lại đường đua Vpop. Anh đầu tư mua nhạc, sản xuất album, ra MV. Trước thắc mắc vì sao không theo đuổi con đường cover đang tạo được hiệu ứng tốt, Dương Edward tâm sự: “Có thể khán giả vẫn quen tôi trong vai trò của một anh chàng chuyên cover nhạc của người khác. Nhưng đã là ca sĩ, tôi phải có những sản phẩm của riêng mình".
Nhưng trái với kỳ vọng của nam ca sĩ 27 tuổi, sản phẩm của riêng anh lại không tạo được "sức nóng" như những bản cover trước đó. Hương Ly cũng rơi vào tình trạng tương tự khi ca khúc đầu tay của cô Yêu ai để không phải khóc đến nay mới chỉ đạt 7,4 triệu lượt xem. Thậm chí, nhiều người còn không biết giọng ca sinh năm 1993 đã chính thức lấn sân ca hát chuyên nghiệp.
 |
| Hoa Vinh bị chỉ trích khi quyết định theo đuổi ca hát chuyên nghiệp. |
Giữa năm 2018, Hoa Vinh cũng quyết định lấn sân sang con đường ca hát chuyên nghiệp. Anh "chào sân" Vpop với MV Đừng quên tên anh. Tuy nhiên, trái với phản hồi tích cực dành cho những video cover trước đó, chàng trai 29 tuổi nhận không ít "gạch đá" vì quyết định này.
Anh bị chê hát live quá kém, cột hơi yếu, thường chênh và phô ngay cả những đoạn không quá khó. Thêm vào đó, scandal đời tư cũng khiến khán giả mất cảm tình với Hoa Vinh.
Đối mặt với luồng ý kiến chỉ trích của khán giả, Hoa Vinh tuyên bố tạm nghỉ ngơi, không đi hát vì áp lực tâm lý. Sau thời gian này, giọng ca sinh năm 1990 quay lại với việc ca hát qua vài MV nhưng không được nhiều người quan tâm.
Nhiều người dùng cụm từ "sớm nở tối tàn" khi nói về những giọng ca cover trên. Họ vụt lên thành hiện tượng chỉ nhờ vài video hát nghêu ngao, sau đó trở nên le lói giữa hàng trăm ca sĩ có mặt trên thị trường.
 |
| Fanny Trần là ví dụ tiêu biểu cho trường hợp hiện tượng cover gặp thất bại khi lấn sân showbiz. |
Hiện tại, Quân A.P may mắn được chú ý với ca khúc đầu tay, nhưng độ thu hút đã giảm khá nhiều sau khi phát hành sản phẩm thứ 2. Hương Ly đang mất điểm trong mắt khán giả đại chúng, sản phẩm đầu tay chưa hot như mọi người nghĩ.
Dương Edward gần như biến mất hoàn toàn khỏi showbiz. Hoa Vinh vừa trở lại với MV Dừng lại đây thôi và thu được thành tích khả quan. Nhưng thực tế công chúng vẫn không quá chào đón giọng ca 29 tuổi. Trong khi đó, cô gái xinh xắn Fanny Trần vẫn là cái tên hoàn toàn xa lạ với khán giả yêu Vpop dù đã phát hành MV được đầu tư cẩn thận, chỉn chu.
Công bằng mà nói hiếm có hiện tượng cover nào sở hữu nền tảng thanh nhạc ổn định hay kỹ năng sân khấu vững vàng mà thường ỷ lại vào sự trợ giúp cũng hiệu ứng phòng thu. Vì vậy, việc họ trở nên "hụt hơi" khi bước lên sân khấu lớn là điều không khó hiểu.
Bên cạnh đó, với lý do muốn tìm điều mới mẻ ở những giai điệu quen thuộc, khán giả có thể nhanh chóng chán bản cover này như cách hộ đã phát chán ca khúc gốc. Lúc đó, họ lại có xu hướng tìm kiếm những "món ăn lạ miệng" khác.
Theo đuổi âm nhạc không phải là con đường có thể hoàn thành hoặc giành được thành tựu trong ngày một ngày hai. Nhưng rõ ràng, nếu không có sự chuẩn bị kỹ càng về thanh nhạc, bản lĩnh sân khấu... thì khó lòng đặt chân lên những sân khấu âm nhạc chuyên nghiệp. Đây rõ ràng là điều phần lớn các hiện tượng cover còn thiếu.
