Vì sao phi hành gia NASA 'bạc cả mái đầu' sau 9 tháng mắc kẹt?

Phi hành gia Suni Williams hạ cánh xuống vùng nước ngoài khơi bờ biển Tallahassee, Florida, Mỹ hôm 18/3. Ảnh: Reuters.

Khi 2 phi hành gia người Mỹ Barry “Butch” Wilmore và Sunita Williams trở về Trái Đất sau 9 tháng mắc kẹt tại Trạm vũ trụ Quốc tế (ISS), nhiều người theo dõi nhanh chóng nhìn ra những sợi tóc bạc lún phún trên đầu Williams.

Hôm 18/3, người phụ nữ 59 tuổi ra khỏi khoang tàu vũ trụ với phần chân tóc lộ ra bị bạc rõ rệt. Điều này làm dấy lên những suy đoán về việc liệu môi trường không trọng lực có tác động đến ngoại hình của bà hay không. Chưa kể, vóc dáng gầy gò của nữ phi hành gia trước đó khiến không người lo cho sức khỏe của bà.

Đến nay, chưa có nghiên cứu khoa học nào liên kết việc bay vào vũ trụ với mái tóc bạc. Tuy nhiên, NASA từng nói rằng việc sống trong không gian có thể gây ra "những thay đổi sinh lý đáng kể".

"Hãy tưởng tượng tất cả thay đổi sinh lý diễn ra siêu nhanh, đến nỗi bạn trải qua các chu kỳ sống trong vài tuần thay vì hàng thập kỷ. Bạn có thể mọc râu chỉ sau một đêm, tóc bắt đầu bạc chỉ trong vài ngày hoặc thời kỳ mãn kinh sẽ đến vào tuần tới", NASA cho biết sau khi công bố sẽ triển khai chương trình nghiên cứu "thời gian vũ trụ" nhằm đánh giá tác động của không gian lên cơ thể con người.

Theo NASA, sự thay đổi chóng vánh như trên có vẻ xa vời thực tế. Tuy nhiên, việc bay vào vũ trụ gây ra những thay đổi sinh lý đáng kể, bao gồm tình trạng mất cơ và loãng xương xảy ra nhanh hơn, rối loạn hệ thống miễn dịch tương tự tác động của quá trình lão hóa tự nhiên trên Trái Đất.

Barry “Butch” Wilmore và Sunita Williams ở trên quỹ đạo 286 ngày do gặp sự cố về tàu vũ trụ đưa họ lên đó. Ảnh: NASA.

Trên thực tế, nghiên cứu Effects of a Closed Space Environment on Gene Expression in Hair Follicles of Astronauts in the International Space Station (tạm dịch: Ảnh hưởng của môi trường không gian kín đối với biểu hiện gen trong nang lông của các phi hành gia trên Trạm vũ trụ Quốc tế" (2016) chỉ ra "việc bay vào vũ trụ làm thay đổi sự biểu hiện gen của nang tóc người".

Theo đó, ở một số phi hành gia, các gen chịu trách nhiệm điều chỉnh sự phát triển của tóc đã bị "tăng cường hoạt động", nghĩa là chúng có thể ức chế "sự tăng sinh tế bào" bên trong các nang tóc. Nam giới dường như trải qua hiện tượng này nhiều hơn so với phụ nữ.

Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng dựa trên những phát hiện của họ, việc bay vào vũ trụ có khả năng dẫn đến rụng tóc.

Một nghiên cứu khác được công bố năm 2015 cho thấy những con chuột ở 3 tháng trên ISS bị mỏng da và chu kỳ nang lông bị gián đoạn.

Các nghiên cứu trước đây cũng chứng minh mối liên hệ tiềm ẩn giữa việc du hành vũ trụ và sự gia tăng stress oxy hóa (sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa trong cơ thể), mà các chuyên gia cho rằng góp phần vào quá trình lão hóa và do đó, khiến tóc bạc. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào liên kết trực tiếp stress oxy hóa với sự thay đổi màu tóc..

Wilmore (62 tuổi) và Williams trải qua 286 ngày trên ISS sau khi tàu vũ trụ Boeing Starliner của họ gặp trục trặc khiến chuyến đi lẽ ra chỉ kéo dài hơn 1 tuần biến thành 9 tháng.

Sau khi về Trái Đất, các phi hành gia sẽ trải qua quá trình phục hồi lâu dài khi phải thích nghi trở lại với lực hấp dẫn. New York Post đưa tin rằng bộ đôi này sẽ được các chuyên gia y tế đánh giá thể trạng trước khi bắt đầu chế độ phục hồi chức năng kéo dài 45 ngày, bao gồm vật lý trị liệu chuyên sâu.

Họ có thể gặp phải một loạt triệu chứng, chẳng hạn như chóng mặt, mất thăng bằng, tim yếu, loãng xương và tích nước.