Sáng 22/7, Bộ Y tế tổ chức hội thảo Triển khai nghiên cứu sản xuất, thử nghiệm lâm sàng, cấp phép đăng ký, sử dụng vaccine Covid-19 tại Việt Nam.
"Không có vaccine Covid-19, khó quay lại cuộc sống bình thường"
GS.TS Nguyễn Thanh Long, quyền Bộ trưởng Y tế, cho hay thế giới đang căng mình chống dịch, liên tục có ca mắc mới và tử vong. Đại dịch Covid-19 chưa có dấu hiệu dừng lại. Đó là câu hỏi, bài toán lớn đối với toàn nhân loại.
Việt Nam hiện có 401 ca mắc Covid-19, trong đó, chủ yếu là người nhập cảnh, 97 ngày không ghi nhận ca lây nhiễm cộng đồng. Tuy nhiên, khi nhân loại chưa nghiên cứu và sản xuất thành công vaccine Covid-19, việc chống dịch sẽ còn nhiều nan giải.
"Sản xuất vaccine là ưu tiên của các quốc gia trên thế giới với hy vọng ngăn chặn được dịch bệnh, đưa nhân loại quay trở lại cuộc sống bình thường. Nếu không có vaccine Covid-19, khó có thể đưa chúng ta quay lại bình thường", quyền bộ trưởng nói.
 |
| GS.TS Nguyễn Thanh Long, quyền Bộ trưởng Y tế. Ảnh: Hoàng Hiệp. |
GS Long cho hay Việt Nam là một trong 42 quốc gia có thể tự sản xuất vaccine cho chương trình tiêm chủng mở rộng. Đồng thời, Việt Nam là một trong 38 quốc gia có cơ quan quản lý về vaccine đạt hai chuẩn của WHO. Vì thế, thời gian qua, Bộ Y tế đã chỉ đạo các đơn vị sớm đưa vaccine Covid-19 vào sản xuất.
Việt Nam có 4 nhà sản xuất trong nước đang nghiên cứu sản xuất vaccine Covid-19 và bước đầu cho kết quả khả quan.
“Tôi kỳ vọng Việt Nam có thể làm chủ vaccine Covid-19, đảm bảo tính chủ động trong cung ứng cho người dân, đồng thời, có cơ chế để tiếp cận nguồn vaccine trên thế giới một cách nhanh nhất", GS Long nói.
Tiến độ nghiên cứu vaccine Covid-19
TS Vũ Hương, Cố vấn kỹ thuật Khu vực, Trung tâm Sáng kiến và Tiếp cận vaccine, cho hay tính tới ngày 15/7, toàn cầu có 163 ứng viên vaccine Covid-19 đang được nghiên cứu phát triển. Trong đó, 23 vaccine đang ở giai đoạn thử nghiệm trên người, 140 ứng viên đang ở giai đoạn tiền lâm sàng.
Những nỗ lực toàn cầu trong phát triển vaccine Covid-19 là chưa từng có tiền lệ về mặt quy mô, công nghệ và tốc độ. Tại hội thảo, 4 nhà sản xuất của Việt Nam cũng báo cáo về tiến độ nghiên cứu vaccine Covid-19.
 |
| VABIOTECH đã thử nghiệm thành công vaccine Covid-19 trên chuột. Ảnh: BSCC. |
TS Dương Hữu Thái, Viện trưởng Viện Vaccine và Sinh phẩm y tế (IVAC), cho hay đơn vị này đang sử dụng công nghệ nuôi cấy trên trứng gà có phôi với quy trình sản xuất tương tự vaccine cúm A/H5N1 đã được thiết lập với công suất 3 triệu liều/năm.
Để nghiên cứu sản xuất vaccine Covid-19, IVAC sử dụng chủng NDV-LaSota-S làm vector biểu hiện protein S của SARS-CoV-2. Đây là chủng có độc lực thấp được sử dụng trong nhiều loại vaccine. Chủng virus này được đánh giá thích ứng và phát triển tốt trên trứng gà có phôi.
Ttrong tháng 7, IVAC sản xuất lô sản phẩm dùng cho đánh giá tiền lâm sàng, sau đó thẩm định và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Dự kiến tháng 10-12, đơn vị sẽ thử nghiệm lâm sàng giai đoạn một trên người và hai giai đoạn tiếp theo vào đầu năm 2021, sau đó nâng cấp quy mô 30 triệu liều/năm. Tháng 4/2021, đơn vị sẽ nộp hồ sơ cấp phép.
Ông Đỗ Tuấn Đạt, Giám đốc Công ty TNHH MTV Vaccine và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH), cho hay công ty đang sử dụng công nghệ vector Baculovirus trong phát triển vaccine Covid-19.
Đơn vị này đã tiêm thử nghiệm trên chuột thí nghiệm, cho kết quả đáp ứng miễn dịch trung hòa của vaccine thấy rõ. Đặc biệt, vaccine có đáp ứng miễn dịch ở liều nhắc lại. Đây là điều quan trọng và cần thiết đối với vaccine.
VABIOTEC đang trong quá trình phát triển chủng sản xuất và tế bào ở quy mô công nghiệp. Trong tháng này, công ty sẽ nhận chủng sản xuất ở quy mô GMP.
Đơn vị thứ 3 là Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Vaccine và Sinh phẩm Y tế (POLYVAC), đang sử dụng công nghệ tái tổ hợp sử dụng vector virus sởi. POLYVAC đang chờ phê duyệt dự án nghiên cứu chính thức của Bộ Khoa học Công nghệ, tổ chức đấu thầu sinh phẩm.
Đơn vị thứ 4 là Công ty cổ phần Công nghệ sinh học dược Nanogen. Công ty này đã nghiên cứu thành công một ứng cử viên vaccine subunit dựa trên protein S của virus SARS-CoV-2. Ứng cử viên này được phát triển bằng công nghệ tái tổ hợp. Vaccine sẽ bao gồm protein S của hai chủng virus Vũ Hán và chủng đột biến D614G.
“Chúng tôi đã thử nghiệm gây đáp ứng miễn dịch trên chuột và đang hoàn thiện quy trình sản xuất tiểu thể giống virus cho SARS-CoV-2”, đại diện công ty này cho hay.
GS Nguyễn Thanh Long cho biết Bộ Y tế khuyến khích và tạo mọi điều kiện cho các cơ quan cùng tham gia nghiên cứu, sản xuất vaccine Covid-19. Với các đơn vị đã có những lô thử nghiệm có kết quả, Bộ Y tế sẵn sàng hỗ trợ, tạo điều kiện đầu tư cũng như rút ngắn thời gian về thủ tục.
“Chúng tôi nhấn mạnh là chỉ cải cách, rút gọn quy trình, thủ tục mang tính hành chính, còn vấn đề khoa học, chuyên môn và sản xuất sẽ không rút gọn. Các quy trình phải đảm bảo tính an toàn, hiệu quả của vaccine”, quyền bộ trưởng nói.
Hiện Việt Nam có 3 trung tâm thử nghiệm quy mô toàn quốc. Việt Nam cũng sẵn sàng tham gia, phối hợp với quốc tế để thử nghiệm trên quy mô toàn cầu.
“Chúng tôi rất kỳ vọng nửa cuối năm 2021 sẽ có vaccine Covid-19 để sử dụng cho người Việt Nam”, GS Nguyễn Thanh Long nói.
