Vpop 2015 và hiện tượng 'Vợ người ta'

Thống kê của Google cho ra tên 10 ca khúc Việt được tìm kiếm nhiều nhất trong năm 2015, thứ tự như sau: Vợ người ta (Phan Mạnh Quỳnh), Âm thầm bên em, Không phải dạng vừa đâu, Khuôn mặt đáng thương (Sơn Tùng M-TP), Em của quá khứ (Nguyễn Đình Vũ), Say you do (Tiên Tiên), Chắc ai đó sẽ về (Sơn Tùng M-TP), Em là của anh (Hồ Quang Hiếu - Hồ Việt Trung), Thất tình (Trịnh Đình Quang) và Có không giữ mất đừng tìm (Cảnh Minh).

Vợ người ta dẫn đầu lượng tìm kiếm của người nghe nhạc khiến ít nhiều người làm nghề thấy hoang mang.

Hình ảnh cắt từ MV Vợ người ta của Phan Mạnh Quỳnh.

Thông minh hay ăn may?

 Gần 40 triệu lượt người tìm kiếm Vợ người ta trên YouTube với nhiều phiên bản khác nhau cho thấy MV (phim ca nhạc) của Phan Mạnh Quỳnh đạt được thành quả đáng kể trên thị trường âm nhạc thời gian qua mà không mấy người làm nghề có được. Khi ra mắt vào tháng 10 năm nay, ca khúc Vợ người ta nhanh chóng gây chú ý bởi sự hài hước từ giai điệu, lời ca, giọng hát và cả hình ảnh trong MV. Đó là lý do ngoài bản MV demo được chia sẻ chóng mặt trên mạng thì những MV còn lại (tức phiên bản ăn theo) cũng do Phan Mạnh Quỳnh thực hiện tiếp cũng đạt lượt người xem lên con số hàng chục triệu lượt.

Ca khúc Vợ người ta nổi đình đám đến mức khiến người trong giới phải quan tâm tìm hiểu và phân tích nguyên nhân thành công của nó. Nhạc sĩ Nguyễn Hồng Thuận nói: “MV Vợ người ta vui vẻ, hài hước với những chi tiết bắt chước trong các bộ phim hài của Châu Tinh Trì. Trong khi đó, ca khúc cũng rất vui với lời lẽ bình dân, gần gũi. Sự tổng hòa của tất cả yếu tố đó giúp Vợ người ta đánh trúng tâm lý khán giả, đặc biệt khán giả trẻ. Sự thành công của Vợ người ta cho thấy Phan Mạnh Quỳnh khá thông minh trong việc tạo sức hút cho tên tuổi của mình”. Cũng có ý kiến cho rằng Vợ người ta được tìm kiếm nhiều nhất trên Google là do hiệu ứng đám đông, tâm lý tò mò của khán - thính giả.

Thừa nhận sự thành công về sức hút của “Vợ người ta” trên thị trường nhạc Việt nhưng hầu hết người trong giới chuyên môn khẳng định chất lượng của “Vợ người ta” là điều không đáng để bàn đến vì đó cũng là ca khúc thị trường chỉ thỏa mãn yếu tố lạ tai chứ chẳng có giá trị gì lớn lao về nghệ thuật âm nhạc.

Khó hiểu công chúng

 Thực tế, thống kê của Google không trở thành tiêu chí đánh giá chung cho sở thích âm nhạc của công chúng bởi đây chỉ là một công cụ tìm kiếm mà đa số những người thường xuyên tra cứu còn trẻ tuổi.

Dù vậy, giới chuyên môn cũng thấy hoang mang vì thành công của Vợ người ta không phải bỗng nhiên. Nhạc sĩ Lê Quang nói: “Tôi là người làm nghề lâu năm nhưng lúc này không thể hiểu được thị hiếu nghe nhạc của công chúng. Tôi vẫn viết ca khúc và chỉ để dành đó cho chính mình”.

Nhạc sĩ Lê Quang bảo nhìn vào một số giải thưởng âm nhạc vừa diễn ra mới đây, có những ca khúc được tôn vinh mà anh thấy ngơ ngác và hoang mang thực sự. Không hiểu sao nó được thừa nhận là một ca khúc. “Hơn hết, với một người làm nghề lâu năm như tôi, lời bài hát phải có chất thơ và hàm chứa ý nghĩa nhân văn. Nhưng bây giờ, ca khúc có lời hát xàm, nhảm nhiều quá và lạ là công chúng vẫn công nhận nó” - nhạc sĩ Lê Quang bày tỏ.

Ý kiến của nhạc sĩ Lê Quang nhận được rất nhiều sự đồng thuận của người làm nghề. Ca sĩ Phương Thanh nói: “Tôi thực sự không hiểu người nghe nhạc thời nay thích gì nữa?”. Hầu hết những người làm nghề lâu năm đều thừa nhận mỗi thị trường âm nhạc, trong đó có thị trường nhạc Việt, đều phải trải qua những giai đoạn quá độ nhưng “không ngờ giai đoạn quá độ ấy lại kéo dài quá lâu mà minh chứng là những sản phẩm kém chất cứ mãi gây sốt trên thị trường âm nhạc” - nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện nói.

Thích mới, lạ

 Theo giới chuyên môn, những gì vui nhộn, dễ nhớ, dễ quên đang là sở thích của công chúng âm nhạc thời nay. Vợ người ta không phải là hiện tượng ca khúc gây sốt hiếm hoi của thị trường nhạc Việt từ trước đến nay. Cách đây không lâu, hiện tượng Anh không đòi quà của Only C và rapper Karik còn ồn ào hơn cả Vợ người ta hiện tại. Ca khúc đạt vài chục triệu lượt người xem với hàng loạt những MV phiên bản do chính khán giả thực hiện vì thích thú với bản audio của ca khúc này. Sau đó, hàng loạt các ca khúc ăn khách khác cũng gây xôn xao bảng xếp hạng âm nhạc như Nóng, Anh muốn em sống sao, Em của ngày hôm qua… Không khó để tìm ra công thức chung của những ca khúc ăn khách này: có giai điệu “bắt tai”, lời lẽ bình dân dễ hiểu, dễ nhớ và chủ đề gần gũi là tình yêu đôi lứa.

Công chúng luôn đòi hỏi những gì mới mẻ, lạ tai vì vậy, cái mới, lạ bao giờ cũng được tiếp nhận một cách nồng nhiệt. Mới, lạ chưa hẳn là có giá trị nhưng đó là nhu cầu của công chúng. Chỉ tiếc đời sống âm nhạc đang thiếu những tác phẩm có yếu tố mới, lạ và thật sự có giá trị nghệ thuật. Một khi nhu cầu của công chúng chưa được đáp ứng đầy đủ thì những ca khúc mới, lạ dù không có giá trị nghệ thuật tiếp tục được công chúng đón nhận như Vợ người ta cũng là tất yếu.