Sau khi các em học sinh, báo chí và dư luận lên tiếng phản ánh về phóng sự “Khi áo trắng học sinh chìm trong khói trắng shisha” được phát trên kênh VTC14 là phóng sự “dàn dựng”, không phải do phóng viên điều tra, tối 4/4, nhà đài đã có thông báo xin lỗi. Xin trích nguyên văn của chương trình:
 |
| Cảnh học sinh hút shisha trong phóng sự của VTC14. |
“Không phải phóng sự dàn dựng!”
“Thưa quý vị và các bạn, thời gian vừa qua, có rất nhiều bậc phụ huynh quan tâm đến hiện tượng giới trẻ hút shisha. Shisha còn gọi là thuốc lào Ả Rập, có nhiều thành phần như là mật ong, lá và rễ cây, được ướp hương hiệu hoặc có thể bao gồm cả thuốc lá. Hiện tại thì đây không phải là sản phẩm bị cấm theo quy định của pháp luật, nhưng việc hút shisha của giới học trò, ở nhiều thành phố trong cả nước khiến phụ huynh lo lắng.
Với mục đích cảnh báo các tác động có thể có của việc giới trẻ sử dụng shisha, trong bản tin cuộc sống 24h ngày 27/3, VTC14 có phát sóng chương trình “Khi áo trắng học trò chìm trong khói trắng shisha” với nội dung phân tích từ nhiều góc độ, giúp giới trẻ và cộng đồng nắm bắt được các khía cạnh khác nhau của hiện tượng này.
“Khi áo trắng học trò chìm trong khói trắng shisha” không phải là một phóng sự điều tra ghi lại hình ảnh bắt gặp các học sinh đang hút shisha một cách tự nhiên, không phải là một phóng sự dàn dựng để nói về một cá nhân cụ thể hay đề cập về một vấn đề có tính chất tệ nạn. Đây chỉ là một chương trình mang tính chất cảnh báo, có sự tham gia cộng tác và trả lời của các học sinh khi biết được thông tin về chương trình.
Sau khi chương trình phát sóng, và đặc biệt sau khi được chia sẻ rộng rãi trên cộng đồng mạng, chúng tôi đã nhận được nhiều ý kiến phản hồi của khán giả, trong đó có những ý kiến gay gắt đối với việc sử dụng hình ảnh của các em học sinh trên sóng truyền hình. Ban biên tập VTC14 đã kiểm tra chi tiết, rà soát lại toàn bộ quy trình sản xuất chương trình này và nhận thấy có những lỗi sai về nghiệp vụ trong quá trình tác nghiệp.
Trong đó việc ê-kíp sản xuất đã chưa tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc trong việc sử dụng thông tin và hình ảnh khi ghi hình, phát sóng đối với đối tượng là vị thành niên. Đặc biệt, ekip sản xuất đã sai sót khi không làm mờ nhận diện cá nhân của các em khi phát sóng chương trình.
Lỗi nghiệp vụ và việc không làm mờ nhận diện hình ảnh cá nhân của các em đã dẫn đến những suy diễn sai về tư cách đạo đức của các em xuất hiện trong chương trình và tác động tiêu cực tới cuộc sống và học tập của các em, nhất là khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường.
Đình chỉ công tác ê-kíp sản xuất chương trình
Ban biên tập VTC14 xin gửi lời xin lỗi chân thành tới các em học sinh đã tham gia xuất hiện trả lời phỏng vấn trong chương trình, tới gia đình các em về những tác động không mong muốn đó. Chúng tôi cũng rất lấy làm tiếc vì quá trình thực hiện sản xuất chương trình đã chưa có sự phối hợp chặt chẽ với nhà trường, khiến chương trình chưa đạt được ý nghĩa đầy đủ như mục đích của nó.
Đài truyền hình kỹ thuật số VTC và ban lãnh đạo VTC14 đã kiểm điểm nghiêm khắc, rút kinh nghiệm sâu sắc ở tất cả các khâu, từ ghi hình hiện trường, biên tập hình ảnh, hậu kỳ cho đến duyệt phát sóng của lãnh đạo đơn vị, về sự non kém hết sức đáng tiếc về nghiệp vụ của cả ekip.
Sau khi kiểm tra, làm việc ở các cấp, hôm nay (4/4) chúng tôi cũng đã tạm đình chỉ sản xuất của cả nhóm tác nghiệp chương trình nói trên để xem xét xử lý theo quy định. VTC14 ý thức sâu sắc rằng với tôn chỉ phục vụ cộng đồng của kênh, chương trình có mục đích tốt đẹp, nhưng nếu phương pháp thể hiện chưa phù hợp cũng sẽ mang lại những tác động hoàn toàn không mong muốn. Do đó, những ý kiến phản hồi của khán giả sẽ giúp chúng tôi xem lại những gì mình đã làm, và có những kiểm tra, xử lý, điều chỉnh cần thiết để phục vụ khán giả, phục vụ cộng đồng ngày càng tốt hơn.
Chúng tôi xin ghi nhận và cảm ơn những ý kiến thẳng thắn của khán giả của khán giả, của cộng đồng mạng, nhất là những ý kiến như của Facebooker Phạm Vũ (người đã đăng thông tin tố cáo chương trình phóng sự “Khi áo trắng học sinh chìm trong khói trắng shisha” là dàn dựng).
Xin được chân thành cám ơn các đóng góp thiện chí từ cộng đồng với chương trình và cách tác nghiệp của phóng viên VTC. Chúng tôi tin rằng, những ý kiến của quý vị sẽ giúp chúng tôi có những chương trình truyền hình tốt hơn, đáp ứng đúng nhu cầu và mong muốn của xã hội”.
Nhiều câu hỏi chưa có câu trả lời
Tuy nhiên, lời xin lỗi của VTC14 chỉ khẳng định sai sót về khi không làm mờ nhận diện của các em học sinh, nhưng vẫn chưa giải đáp được thắc mắc của nhiều công chúng đang đặt ra những ngày qua:
Đơn vị này khẳng định đây không phải là phóng sự điều tra, không phải là sự dàn dựng, vậy chương trình “Khi áo trắng học sinh chìm trong khói trắng shisha” là thể loại nào của báo chí, mà lại có sự “hợp tác” với các em học sinh như vậy? Trong khi đó, khi nhà đài phát chương trình thì lại không nói rõ ràng sự “hợp tác” này, để gây hiểu lầm cho công chúng?
Nhà đài giải thích như thế nào về văn bản được gửi tới trường học của các em và Sở Giáo dục - Đào tạo Hà Nội ngày 31/3, khẳng định rằng: “Các em học sinh trong phóng sự còn quá trẻ, chưa ý thức được hậu quả từ những hành động bồng bột của mình. Chính vì thế, các em lại càng cần, phải có sự uốn nắn, giúp đỡ, giáo dục từ phía gia đình, nhà trường. Đó cũng chính là mong muốn lớn nhất của VTC14 khi thực hiện phóng sự”?
VTC14 giải thích như thế nào về việc các em học sinh lên tiếng rằng những câu trả lời phỏng vấn của các em đã bị “cắt, xén” quá nhiều, mà trước khi phát sóng, các em không được hỏi ý kiến trước?
